Dlaczego plony jęczmienia ozimego w praktyce są takie niskie? Cz. 1
Średnie plony jęczmienia ozimego uzyskiwane przez naszych rolników są bardzo niskie w stosunku do możliwości jakie dają nowe odmiany. Co jest ich przyczyną?
W latach 2016-2019 średnie plony jęczmienia ozimego w doświadczeniach PDO na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) wynosiły od 74,9 do 82,1 dt/ha, a na wysokim poziomie agrotechniki (a2) od 86,6 do 97,6 dt/ha, a w produkcji 37,8-47,1 dt/ha (tabela). Porównując je można stwierdzić, że plony uzyskiwane w tym okresie przez rolników stanowiły tylko 50-59 proc. plonów z przeciętnego poziomu agrotechniki i poniżej 50 proc. z wysokiego poziomu agrotechniki. Wyjątkiem był rok 2016.
Wyniki te dzieli przepaść. Można wskazać kilka podstawowych przyczyn, które sprawiają, że jest aż tak źle. Pierwsza z nich jest odczyn gleby.
Trwają zbiory jęczmienia. Plony są wysokie, jakość ziarna słaba
Jęczmień ozimy, podobnie jak jary, jest bardzo wrażliwy na zakwaszenie gleby. Obok lucerny jest najbardziej wrażliwym gatunkiem na zwiększone stężenie jonów toksycznego glinu Al3+ oraz manganu Mn+. Przy niskim pH system korzeniowy jest słabo rozwinięty, co uniemożliwia roślinom sprawne pobieranie wody i składników pokarmowych. To zaś pociąga za sobą falę niekorzystnych następstw w postaci ograniczonego wzrostu części nadziemnej i związanej z nim wydajności fotosyntezy. Efektem końcowym jest mały plon drobnego, słabo wykształconego ziarna.
Optymalne pH gleby pod jęczmień wynosi 6,2-7,2 i trzeba dołożyć starań, aby taki zakres uzyskać w stanowisku pod tę roślinę. Trudno jednak oczekiwać efektów wapnowania przeprowadzonego bezpośrednio pod jęczmień. Trzeba to zrobić rok, a najlepiej 2-3 lata wcześniej. Bez usunięcia zakwaszenia gleby rolnik może zapomnieć o uprawie jęczmienia ozimego.
Zakwaszeniu gleby najczęściej towarzyszy niska lub niska zasobność w magnez przyswajalny. W takiej sytuacji wskazane jest zastosowania w części nawozów wapniowych zawierających magnez; odpowiednio 1/3 lub ½ rekomendowanej dawki CaO.
Tabela. Porównanie plonowania jęczmienia ozimego w doświadczeniach PDO i w produkcji w latach 2016-2019, dt/ha
|
Wyszczególnienie |
2019 |
2018 |
2017 |
2016 |
|
PDO* |
||||
|
a1 a2 |
81,3 93,4 |
74,9 86,6 |
82,1 97,6 |
76,7 87,7 |
|
Produkcja |
43,0 |
37,8 |
47,1 |
45,0 |
|
Udział plonów z produkcji w plonach PDO, proc. |
||||
|
a1 a2 |
53 46 |
50 44 |
57 48 |
59 51 |
*plon wzorca w danym roku; a1 - przeciętny poziom agrotechniki; a2 - wysoki poziom agrotechniki
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS i COBORU.
-
Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
