Plonowanie bobowatych grubonasiennych w ekologii 2023
COBORU opublikowało wyniki doświadczeń ekologicznych z grochem siewnym, łubinem wąskolistnym i soją z lat 2023 i 2022. Warto się z nimi zapoznać.
W obu latach, we współpracy z IUNG-PIB w Puławach, realizowano po 8 doświadczeń z odmianami grochu siewnego i łubinu wąskolistnego oraz 5 doświadczeń z odmianami soi. W doświadczeniach z grochem siewnym badano 9 odmian, a w łubinie wąskolistnym i soi testowano po 8 odmian.
W doświadczeniach wysiewano nasiona niezaprawione środkiem fungicydowym, natomiast w większości lokalizacji przed siewem zastosowano właściwą dla gatunku szczepionkę bakteryjną. Zgodnie z wymaganiami nie stosowano chemicznych środków ochrony roślin i nawozów mineralnych, a jedynie nawożenie organiczne oraz dozwolone preparaty wieloskładnikowe.
Soja: odmiany rekomendowane 2024
Chwasty zwalczano mechanicznie, poprzez kilkukrotne bronowanie oraz w razie potrzeby wykonywano motyczenie lub ręczne ich usuwanie. Przy ustalaniu ilości wysiewu uwzględniano masę 1000 nasion, zdolność kiełkowania oraz zalecaną dla nich obsadę roślin na 1 m2. Plon nasion i masę 1000 nasion podano przy wilgotności 14 proc.
W doświadczeniach z grochem siewnym zestaw badanych odmian w obydwu latach był niemal identyczny (różnił się tylko jedną odmianą). Odmiany Colin i Mefisto są odmianami pastewnymi, wysokimi.
Średni plon nasion grochu siewnego w uprawie ekologicznej w roku 2023 wyniósł 37,7 dt z 1 ha i był większy o 3,4 dt z 1 ha w porównaniu do plonu z roku 2022 (tabela 1). Różnice plonowania w poszczególnych miejscowościach były duże, zawierały się w zakresie od zaledwie 5,5 do 57,5 dt z 1 ha w roku 2023, a w roku 2022 od 22,4 do 47,6 dt z 1 ha.
Najlepiej plonującą odmianą była odmiana Grot, a zróżnicowanie pomiędzy najlepszą a najgorszą odmianą to 4,9 dt z 1 ha. Również w latach 2022-2023 Grot była najlepiej plonującą odmianą a od najsłabszej dzieliło ją 4,2 dt z 1 ha.
Tabela 1. Plonowanie odmian grochu siewnego w latach 2022-2023
|
Odmiana |
2023 |
2022 |
2022-2023 |
|
Wzorzec, dt/ha |
37,7 |
34,3 |
36,0 |
|
Astronaute |
37,9 |
35,7 |
36,8 |
|
Batuta |
38,0 |
35,3 |
36,7 |
|
Colin |
36,2 |
32,0 |
34,1 |
|
Grot |
40,5 |
36,7 |
38,6 |
|
Kazek |
40,2 |
34,6 |
37,4 |
|
Mandaryn |
35,6 |
33,1 |
34,4 |
|
Mefisto |
37,7 |
33,5 |
35,6 |
|
Nemo |
37,5 |
34,3 |
35,9 |
|
Tytan |
35,8 |
- |
- |
Wzorzec - średnia ze wszystkich badanych w danym roku odmian
Źródło: COBORU 2024.
Nowe odmiany bobowatych grubonasiennych 2024
Zestaw odmian ocenianych w doświadczeniach z łubinem wąskolistnym w latach 2022 i 2023 był identyczny. Średni plon nasion odmian tego gatunku, w roku 2023 wyniósł 20,2 dt z 1 ha i był większy o 4,2 dt z 1 ha w porównaniu do roku poprzedniego (tabela 2). W poszczególnych lokalizacjach różnice plonowania były bardzo duże i wyniosły od 4,0 do 32,7 dt z 1 ha w roku 2023 oraz od 5,2 do 22,6 dt z 1 ha w roku 2022.
Najlepiej plonującą odmianą była odmiana Bolero, a zróżnicowanie pomiędzy najlepszą a najgorszą odmianą to 5,5 dt z 1 ha. Również w latach 2022-2023 Bolero była najlepiej plonującą odmianą a od najsłabszej dzieliło ją 3,8 dt z 1 ha.
Tabela 2. Plonowanie odmian łubinu wąskolistnego w latach 2022-2023
|
Odmiana |
2023 |
2022 |
2022-2023 |
|
Wzorzec, dt/ha |
20,2 |
16,0 |
18,1 |
|
Agat |
22,1 |
16,8 |
19,5 |
|
Bazalt |
17,8 |
15,0 |
16,4 |
|
Bolero |
23,3 |
17,1 |
20,2 |
|
Furman |
18,4 |
15,8 |
17,1 |
|
Roland |
18,3 |
16,0 |
17,2 |
|
Swing |
20,9 |
17,1 |
19,0 |
|
Twist |
20,1 |
14,1 |
17,1 |
|
Zorba |
18,4 |
16,1 |
17,3 |
Wzorzec: 2023 - średnia ze wszystkich badanych w danym roku odmian (bez odmiany Bazalt); 2023 - średnia ze wszystkich badanych w danym roku odmian
Źródło: COBORU 2024.
Studenci WRiE SGGW zwiedzili ZUBR
Zestaw odmian soi ocenianych w doświadczeniach ekologicznych częściowo zmienił się. W roku 2023 po raz pierwszy testowano jedną odmianę wczesną Lajma, 2 o średnio długim okresie wegetacji - Asterix i Adelfia oraz późną odmianę Acardia. Odmiany Lajma i Acardia pochodzą ze Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA) i nie są zarejestrowane w naszym kraju.
Średni plon nasion soi zebrany ze wszystkich zrealizowanych doświadczeń ekologicznych w roku 2023 wyniósł 41,2 dt z 1 ha i był kilkanaście procent (o 5,7 dt z 1 ha) wyższy niż uzyskany w roku 2022 (tabela 3). Mimo, że podobnie jak we wcześniejszych latach, różnica poziomu plonowania między poszczególnymi miejscowościami była duża i zawierała się w przedziale od 28,0 dt z 1 ha w Śremie Wójtostwie do 53,9 dt z 1 ha w Przecławiu, to w zdecydowanej większości lokalizacji soja w zasiewach tego typu, w ostatnich trzech sezonach wegetacyjnych plonowała bardzo dobrze, bo średnio zbierano powyżej 30 dt z 1 ha.
Najlepiej plonującą odmianą była odmiana Adelfia, a zróżnicowanie pomiędzy najlepszą a najgorszą odmianą to 17,0 dt z 1 ha. W latach 2022-2023 najlepiej plonującą odmianą była odmiana Ceres PZO a od najsłabszej dzieliło ją 9,6 dt z 1 ha.
Tabela 3. Plonowanie odmian soi siewnego w latach 2022-2023
|
Odmiana |
2023 |
2022 |
2022-2023 |
|
Wzorzec, dt/ha |
45,7 |
35,5 |
40,6 |
|
Erica |
36,9 |
29,2 |
33,1 |
|
Adessa |
42,0 |
33,4 |
37,7 |
|
Lajma |
36,5 |
- |
- |
|
Ceres |
45,3 |
40,0 |
42,7 |
|
Asterix |
52,0 |
- |
- |
|
Adelfia |
53,5 |
- |
- |
|
ES Comandor |
47,5 |
35,8 |
41,7 |
|
Acardia |
51,1 |
- |
- |
Wzorzec - średnia ze wszystkich badanych w danym roku odmian
Źródło: COBORU 2024.
W grochu siewnym zachwaszczenie w roku 2023 i 2022 obserwowano na zbliżonym poziomie - 25 proc. Natomiast w łubinie wąskolistnym stopień zachwaszczenia w roku 2023 był zdecydowanie niższy (28 proc.) niż w roku 2022 (53 proc.). Zachwaszczenie zasiewów soi było podobne jak w roku 2022 - średnio 23 proc.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
