Zabiegi nalistne

Rzepak wschodzi mniej więcej w tym samym czasie, co wiele gatunków chwastów. Wystarczy wnikliwa obserwacja, aby je rozpoznać. Na podstawie faktycznego zagrożenia łatwo będzie wybrać odpowiedni herbicyd.

Obserwację należy przeprowadzić do fazy ośmiu liści rzepaku i wziąć pod uwagę, że chwasty w tym czasie nie powinny przekroczyć fazy sześciu liści właściwych. Część herbicydów można stosować znacznie wcześniej, w momencie, gdy chwasty kiełkują. Nie należy się sugerować terminami „do końca wegetacji”. Lepszy efekt chwastobójczy uzyskamy po zabiegu wykonanym nieco wcześniej niż później. Wrażliwość chwastów na poszczególne substancje czynne zestawiono w tabeli 2.

Od fazy liścieni

Głębokość siewu rzepaku i wilgotność gleby wpływają na termin jego wschodów. Chwasty radzą sobie lepiej nawet w niekorzystnych warunkach, ponadto ich nasiona znajdują się na różnej głębokości. Bywa, że w momencie, gdy pojawiają się siewki rzepaku, chwasty znajdują się w bardziej zaawansowanych fazach rozwojowych. To okres, w którym można wykorzystać herbicydy nie zalecane do zabiegów doglebowych. Należą do nich środki zawierające dimetachlor (Colzor Uno i Teridox 500 SC) oraz cały szereg mieszanin fabrycznych zawierających w składzie w różnych wariantach i proporcjach: chinomerak, dimetenamid-P i metazachlor. Do selektywnych herbicydów w stosunku do młodego rzepaku należy także aminopyralid (Runway). Omawiane herbicydy można także stosować później, w zależności od produktu w fazie 4-8 liści rzepaku.

Od dwóch liści

Ten termin poprzedza kombinacja trójskładnikowej mieszaniny aminopyralid + metazachlor + pikloram. Są to komponenty preparatów Kliper i Spark, zalecanych w fazie od 1-3 liści rzepaku.

Od fazy dwóch liści rzepaku zaleca się sam metazachlor. To pond 30 preparatów formulacji 400 SC i 500 SC zalecanych w dawce 750-1000 g s.cz./ha. W tym terminie można także stosować herbicydy o składzie zalecanym wcześniej (chinomerak, dimetenamid-P i metazachlor). Nieco późniejszy termin ich stosowania wynika głównie z procedur rejestracyjnych, a nie z braku selektywności w stosunku do rzepaku. Optymalnego efektu chwastobójczego, zgodnie z treścią etykiety, można się spodziewać w stosunku do chwastów w fazie dwóch liści właściwych, ale praktyka wykazuje, że giną również chwasty nieco starsze.

Faza rzepaku od 2 do 4 liści to również dobry okres na stosowanie fabrycznej mieszaniny halauksyfen metylu plus pikloram, reprezentowanej przez Belkar i Mozar Preparaty są zalecane w dwóch wersjach: do wcześniejszego stosowania w dawce 0,25 l/ha oraz w fazie późniejszej 6-8 liści rzepaku w dawce 0,5 l/ha. Stosowane wcześniej zwalczają chwasty do fazy czterech, a później sześciu liści właściwych.

Zalecane jeszcze później

Do stosunkowo późno zalecanych substancji czynnych należy pikloram. Można go stosować od fazy trzech liści do rozwoju pierwszego pędu bocznego rzepaku (BBCH 13-21) Zalecany jest w dawce 0,078 l/ha. Również dość późno (BBCH 14-16) zalecany jest chlopyralid. Środki te można stosować pojedynczo, ale wiele kombinacji ma rejestrację łącznego stosowania, także w rozszerzonych kombinacjach, np. z dodatkiem aminopyralidu w formie mieszanin fabrycznych (Astor 360 SL, Blast, Iguana, Kratos Trio, Mariner 360 SL, Navigator 360 SL) lub w wielu wariantach mieszanin zbiornikowych z metazachlorem. Całość uzupełniają dwie specyficzne substancje czynne. Pierwsza to propyzamid (Kerb i odpowiedniki) charakteryzujący się działaniem doglebowym, a stosowany wyłącznie nalistnie w fazie 4-6 liści rzepaku na chwasty w fazie rozet. Cechą charakterystyczną tej substancji czynnej jest najbardziej efektywne działanie w temperaturze 0-15^oC. Drugą specyficznie działającą substancją czynną jest bifenoks (Fox 480 EC). To preparat głównie o działaniu kontaktowym. Z tego powodu nie może być stosowany wcześniej niż po całkowitym wykształceniu przez rzepak czterech liści właściwych, ale może być aplikowany do dziewiątego liścia. Przeznaczony jest do niszczenia chwastów nieprzekraczających fazy czterech liści.

Różne terminy

W różnych terminach zalecane są preparaty zawierające imazamoks, substancję czynną, którą można stosować tylko w odmianach rzepaku opatrzonego symbolem „CL” (Clearfild). Preparaty o identycznym składzie – Clentiga, Cleravo 285 SC i Cleversa 285 SC (imazamoks + chinomerak) zalecane są od fazy liścieni do sześciu liści rzepaku w dawce 1,0 l/ha. Podobny preparat uzupełniony o metazachlor, o handlowej nazwie Cleravis 492,5 SC można stosować od momentu wschodów do dwóch liści rzepaku w dawce 1,5 l/ha, w celu zwalczenia chwastów w momencie ich wschodów. Gdy rzepak osiągnie fazę 2-4 liści, można dawkę zwiększyć do 2,0 l/ha i zniszczyć chwasty w fazie czterech liści.

Zaletą środków zawierających imazamoks i chinomerak, w przypadku ich zakupienia i nie wykorzystania jesienią, jest możliwość ich zastosowania podczas wiosny. Cztery wymienione preparaty należy zawsze stosować łącznie z adiuwantem Dash HC w dawce 1,0 l/ha.

Tabela 1. Program nalistnego zwalczania chwastów dwuliściennych podczas jesieni

Tabela 2. Wrażliwość chwastów na podstawowe substancje czynne (i niektóre ich mieszaniny) zalecane jesienią w rzepaku ozimym

Artykuł ukazał się w wydaniu 08/2021 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ