KOWR: zapotrzebowanie na rzepak w Polsce przekracza produkcję
Polska choć jest trzecim co do wielkości producentem rzepaku w UE, nie jest samowystarczalna, co oznacza, że produkcja jest mniejsza od zapotrzebowania rynku. Konieczny jest importu ziarna - wynika z raportu KOWR.
Nasz kraj, po Niemczech i Francji, zaliczany jest do grona największych producentów rzepaku w UE–27, z około 19 proc. udziałem. Według GUS, powierzchnia upraw w 2021 r. zwiększyła się o ok. 1 proc. i wyniosła blisko 1 mln ha. Zbiory oszacowano na 3,2 mln ton (+2 proc. r/r).
Rekordowy przerób rzepaku. Polska na europejskim podium
W pierwszej połowie sezonu 2021/2022, pomimo wysokich zbiorów, podaż surowca do skupów była znacząco niższa niż przed rokiem, co było spowodowane oczekiwaniem producentów rolnych na wyższe ceny. Według danych GUS w okresie lipiec–grudzień 2021 r. krajowy skup rzepaku spadł o 16 proc. do 1,1 mln ton.
Polski rynek jest silnie powiązany z międzynarodowym, który w dużym stopniu wpływa na ceny skupu rzepaku w kraju. W grudniu 2021 r. (według GUS) krajowym producentom za rzepak w skupie średnio płacono 3 255 zł/t - o 6 proc. więcej niż miesiąc wcześniej i o 85 proc. więcej niż w grudniu 2020 r.
Mniejsza podaż rzepaku ograniczyła eksport. W okresie lipiec–listopad 2021 r. wyniósł 224 tys. ton i był o 18 proc. mniejszy niż w porównywalnym okresie sezonu 2020/2021. Równocześnie wartość wywozu wzrosła o 6 proc. do 123 mln euro. Średnia cena wyniosła 552 euro za tonę (+29 proc. r/r).
Tak jak w ostatnich latach odbiorcą polskiego rzepaku były głównie Niemcy (191 tys. ton, 86 proc. udziału w strukturze eksportu). Stosunkowo niewielkie ilości rzepaku wywieziono do Czech i Słowacji.
Nowe odmiany rzepaku 2022
W sezonie 2021/2022 udział sprzedaży w zbiorach rzepaku prawdopodobnie obniżył się w stosunku do poprzedniego sezonu i wyniesie około 11 proc.
Według Biura Analiz i Strategii KOWR, w Polsce produkcja rzepaku jest mniejsza od zapotrzebowania rynku wewnętrznego, a to oznacza, że nie jesteśmy w pełni samowystarczalni. Skutkuje to uzupełnianiem krajowych zasobów rzepaku na rynkach zewnętrznych.
Wskaźnik samowystarczalności Polski w produkcji rzepaku w ostatnich latach jest zróżnicowany i zależy przede wszystkim od poziomu zbiorów oraz od zapotrzebowania wewnętrznego. Wskaźnik w produkcji w sezonie 2020/2021 oszacowano na 87 proc., czyli wyżej niż w poprzednim sezonie. Z uwagi na dobre zbiory surowca w 2021 r. wskaźnik samowystarczalności w sezonie 2021/2022 może wynieść 88 proc.
Podaż rzepaku z produkcji krajowej uzupełniana jest importem. W okresie pięciu miesięcy sezonu 2021/2022 (lipiec–listopad 2021 r.) do Polski sprowadzono 210 tys. ton nasion (+11 proc.) za 136 mln euro (+45 proc.). Surowiec był sprowadzany głównie z Ukrainy (36 proc. importu, a także z Rumunii, Niemiec, Czech, Słowacji i Węgier.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz