W pierwszej kolejności kupuj wapno

W gospodarstwie rolnym powinien być ustalony priorytet wydatków, bo wiadomo, że na wszystko pieniędzy nie wystarczy. Na samym początku listy powinny się znajdować nawozy wapniowe. Jeśli ich stosowanie w gospodarstwie jest niezbędne, a rolnik nie wykonuje wapnowania, to w ogóle nie powinien kupować żadnych nawozów.

Najlepszym terminem na wapnowanie jest okres pożniwny na ściernisko, bo za pomocą kolejnych zabiegów uprawowych nawozy można dobrze wymieszać z glebą. Należy pamiętać, że celem wapnowania jest odkwaszenie całej warstwy ornej, ale nie tylko jej wierzchniej części. Nawozów wapniowych nie powinno się rozsiewać podczas opadów oraz na wilgotną glebę.

Dobrze pobrać próbki gleby do badań

Trwa zbiór rzepaku ozimego, a w części gospodarstw także zbóż ozimych. To najlepsza pora do pobrania próbek gleby do oceny odczynu i jej zasobności w makro- i mikroelementy. Wyniki analizy pozwolą prawidłowo określić dawki...

czytaj więcej

Wapnowanie na suszę

W tym roku większość kraju zmagała się z klęską suszy. Wszystko wskazuje na to, że zjawisko to coraz częściej będzie dotykać nasze rolnictwo. W związku z tym należy starać się maksymalnie ograniczać jej skutki. Jednym ze sposób jest stworzenie optymalnych warunków do wzrostu systemu korzeniowego roślin, bo wtedy są one w stanie lepiej pobierać wodę z głębszych warstw gleby i w ten sposób być odporniejsze na jej niedobór.

Nie wszyscy rolnicy pamiętają o tym, że zakwaszenie powoduje bardzo silną redukcję masy korzeniowej. Doprowadzenie odczynu na danym polu do wielkości optymalnej powinno być więc pierwszym krokiem w kierunku ograniczania skutków suszy.   

Obojętny nie oznacza najlepszy

Wbrew powszechnemu przekonaniu odczyn obojętny gleby nie jest najlepszy. Za optymalne pH gleby uważa się taką jego wartość, dla której potrzeby wapnowania określone są jako ograniczone. Zależy ona od kategorii agronomicznej gleby i wzrasta wraz z udziałem części spławialnych i wynosi dla gleb bardzo lekkich - 5,1-5,5, lekkich - 5,6-6,0, średnich - 6,1-6,5 oraz ciężkich - 6,6-7,0.

Wapnowanie jest niezbędne, gdy potrzebne wapnowania określone są jako konieczne. Oznacza to na glebach bardzo lekkich pH mniejsze od 4,0, na lekkich od 4,5, na średnich od 5,0 i na ciężkich od 5,5. Wapnowanie jest natomiast zbędne, gdy pH jest większe niż 5,6 na glebach bardzo lekkich, 6,1 na lekkich, 6,6 na średnich i 7,1 na ciężkich.

Nie jest dobrze

Z analiz przeprowadzonych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze w latach 2013-2016 wynika, że aż 38 proc. przebadanych próbek gleby w całym kraju miało odczyn bardzo kwaśny lub kwaśny (tab. 1). Największy udział takich gleb był w województwach: łódzkim i podkarpackim (57 proc.), podlaskim (55 proc.) i mazowieckim (53 proc.).    

Tabela 1. Struktura odczynu gleb w Polsce w latach 2013-2016, % próbek

Wg GUS 2017 za KSChR

Dla 18 proc. próbek potrzeby wapnowania określono jako konieczne (tab. 2). Najgorsza sytuacja była w woj. podkarpackim (46 proc.) i małopolskim (42 proc.). Wyniki analiz 14 proc. próbek wskazywały, że wapnowanie jest potrzebne, a 17 proc. że wskazane. 

Tabela 2. Potrzeby wapnowania gleb w Polsce w latach 2013-2016, % próbek

Wg GUS 2017 za KSChR

Zadbać o rzepaczysko

Natychmiast po zbiorze rzepaku ozimego należy przystąpić do uprawy ścierniska, aby zatrzymywać bezproduktywne parowanie wody z gleby. Ważne jest także stworzenie jak najlepszych warunków do skiełkowania osypanych nasion rzepaku. Kiełkujące i...

czytaj więcej

Dawki na miarę potrzeb pola

Zalecane dawki wapna zależą od kategorii agronomicznej gleby oraz potrzeb wapnowania określonych na podstawie oceny odczynu. Gdy potrzeby wapnowania określone są jako konieczne dawki te wynoszą na glebach bardzo lekkich 3 t CaO/ha, na lekkich 3,5 t CaO/ha, na średnich 4,5 t CaO/ha, a na ciężkich nawet 6 t CaO/ha. Nie zaleca się jednorazowo stosowania tak wysokich dawek wapna, bo mogą one okazać się szkodliwe zwłaszcza, gdy stosuje się nawozy wapniowe tlenkowe. Ich jednorazowa dawka nie powinna przekraczać: 2 t CaO/ha na glebach bardzo lekkich i lekkich, 3 t CaO/ha na średnich i 4 t CaO/ha na glebach ciężkich.

Gdy wapnowanie jest potrzebne wówczas dawki te są odpowiednio mniejsze i wynoszą: 2, 2,5, 3 i 3 t CaO/ha. Gdy zaś wapnowanie jest wskazane powinno się zastosować 1, 1,5, 1,7 i 2 t CaO/ha. W przypadku potrzeb wapnowania określonych jako ograniczone należy zastosować nawozy wapniowe jedynie na glebach średnich i ciężkich w dawce 1 t CaO/ha.

Gdy brakuje pieniędzy, aby zastosować całą zalecana dawkę wapna, to lepiej rozsiać mniej niż wcale.

Rolnicy wciąż boją się wapna

Jak podaje GUS (2018) w roku gospodarczym 2016/2017 na 1 ha użytków rolnych zużyto w naszym kraju tylko 53 kg CaO. To aż o 15,4 kg CaO mniej niż rok wcześniej. Od wielu lat  utrzymuje się duże zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi województwami. Najmniej wapna stosowano w woj. małopolskim (23,1 kg CaO/ha), a najwięcej w kujawsko-pomorskim (blisko 127 kg CaO/ha). Ma to związek przede wszystkim ze świadomością rolników i docenianiem roli wapnowania.

Tabela 3. Zużycie nawozów wapniowych w roku 2016/2017

Źródło: GUS 2018

• Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś