Pamiętaj, po pierwsze wapnowanie!
Zbliżające się szybkimi krokami żniwa to doskonała okazja do przeprowadzenia wapnowania. Zawsze powtarzam, że zabieg ten powinien znajdować się na pierwszym miejscu wśród inwestycji w gospodarstwie. Jeśli ktoś go nie wykonuje, to nie powinien wydawać pieniędzy na inne środki do produkcji: materiał siewny, coraz droższe nawozy i kurczący się asortyment środków ochrony roślin. No bo po co?
Szkodliwe skutki zakwaszenia gleb są bardzo różne. Na glebach o niskim pH zwiększone stężenie jonów glinu i manganu hamuje wzrost systemu korzeniowego roślin, co utrudnia pobieranie wody i składników pokarmowych i zwiększa ich podatność na suszę. Mniejsze pobieranie wody i składników pokarmowych przekłada się na gorszy wzrost części nadziemnej, mniejszą intensywność fotosyntezy, co w efekcie końcowym oznacza mniejszy plon, i to o gorszej jakości.
Kliknij i sprawdź:
Nawozy coraz droższe. Koniecznie zbadaj glebę
Na glebach zakwaszonych pogarsza się dostępność makroelementów i molibdenu. Jednocześnie wolniejszy jest rozkład materii organicznej w glebie, gdyż przy niskim pH dominują grzyby, a brakuje bakterii. Trudno też w takich warunkach znaleźć wolnożyjące bakterie wiążące azot z powietrza, jak też bakterie symbiotyczne. Następują także większe straty azotu z nawozów mineralnych na skutek słabszego pobierania azotu azotanowego przez gorzej rozwinięte korzenie roślin i jego wymywanie poza ich zasięg.
Nie jest prawdą, że optymalnym dla każdej gleby odczynem jest odczyn obojętny (pH w zakresie 6,6-7,2). Generalnie im dana gleba jest cięższa czyli zawiera więcej części spławialnych, tym optymalne pH jest wyższe. Dla gleb bardzo lekkich wynosi więc 5,1-5,5, lekkich - 5,6-6,0, średnich - 6,1-6,5, a ciężkich - 6,6-7,0. Wyraźnie więc widać, że tylko w przypadku tych ostatnich jest obojętne. Za optymalne pH gleby uznaje się taką jego wartość, przy którym potrzeby wapnowania określone są jako ograniczone. Nie można dopuścić do tego, aby były one potrzebne, a tym bardziej konieczne.
Kliknij i sprawdź:
Jak wyniki z zaleceń nawozowych IUNG-PIB w Puławach dawki na glebach bardzo lekkich dawki nawozów wapniowych wynoszą 30 dt CaO na 1 ha przy potrzebach koniecznych, 35 dt CaO przy potrzebnych i 10 dt przy wskazanych. Na glebach lekkich są one większe o 5 dt CaO na 1 ha i wynoszą odpowiednio: 35, 25 i 15 dt CaO na 1 ha. Na glebach średnich rekomenduje się zastosować: 45, 30 i 17 dt CaO na 1ha, a na ciężkich 60, 30 i 20 dt na 1 ha. Na glebach średnich i ciężkich zaleca się także zastosować 10 dt CaO na 1 ha w razie stwierdzenia, że potrzeby wapnowania zostaną określone jako ograniczone.
Należy pamiętać, że stosowanie jednorazowo wysokich dawek wapna nawozowego w formie tlenkowej, zwłaszcza na glebach bardzo lekkich i lekkich, może być szkodliwe i doprowadzić do zbyt gwałtownej zmiany pH gleby czyli przewapnowania. Dlatego rekomenduje się, aby w formie tlenkowej na glebach ciężkich nie stosować więcej niż 40 dt CaO na 1 ha, na średnich 30 dt CaO, a na lekkich i bardzo lekkich - 20 dt CaO.
Warto także podkreślić, że stosowanie nawozów wapniowych zawierających magnez (Mg) jest najtańszą formę nawożenia tym składnikiem. Dlatego na glebach o bardzo niskiej zawartości magnezu połowę zalecanej dawki CaO można zastosować w postaci wapna magnezowego, a na glebach o niskiej zawartości Mg - jedną trzecią zalecanej dawki CaO.
Aż 27 proc. próbek gleby zbadanych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze w latach 2016-2019 charakteryzowała się bardzo niską lub niską zawartością przyswajalnego magnezu.
Z wyników badań próbek gleby wykonanych przez okręgowe stacje chemiczno-rolnicze w latach 2016-2019 wynika, że aż dla 35 proc. z nich potrzeby wapnowania określono jako konieczne lub potrzebne (GUS 2020). Sytuacja jest więc dramatyczna. W roku gospodarczym 2018/2019 zastosowano w naszym rolnictwie zaledwie 55,9 kg CaO na 1 ha użytków rolnych.
Wydawać by się mogło, że znaczenie wapnowania jest powszechnie znane. Jednak powyższe dane tego nie potwierdzają. Gdyby bowiem rolnicy je znali, wówczas znacznie więcej z nich stosowałoby nawozy wapniowe.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
