Siew bezpośredni kukurydzy. Trzymaj się tych zasad

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: prof. dr hab. Piotr Szulc UP w Poznaniu | redakcja@agropolska.pl
15-03-2021,10:00 Aktualizacja: 15-03-2021,10:36
A A A
Uprawa kukurydzy jest bardzo praco- i energochłonna. Dlatego stosowanie uproszczeń w jej agrotechnice, zwłaszcza w obecnych czasach, może stać się szczególnie ważnym elementem wpływającym na efektywność produkcji.
 
Wielu autorów podaje, że w ogólnych nakładach produkcji kukurydzy uprawa roli stanowi 25-35%. Z tego względu praktyka rolnicza poszukuje technologii tańszych i jednocześnie prostszych. 
 
kukurydza, rośliny, pole

Kukurydza na kiszonkę: polecane odmiany 2021

W tym roku do uprawy polecanych jest 19 odmian kukurydzy na kiszonkę: 5 mieszańców wczesnych, po 7 średnio wczesnych i średnio późnych. Listy odmian zalecanych opracowane są dla 4 województw. W województwie...
Coraz większe zainteresowanie budzą technologie, w których upraszcza się uprawę gleby, przez eliminowanie niektórych zabiegów doprawiających np. przez agregatowanie narzędzi uprawowych, spłycanie lub zastępowanie orki głębokiej kultywatorem lub broną talerzową, aż do całkowitego zaniechania uprawy roli przed siewem. 
 
W ostatnich latach coraz częściej stosowane są wielofunkcyjne agregaty uprawowe, np. uprawowo-siewne, jak również siewniki do siewu bezpośredniego w ściernisko z pominięciem orki. 
 
Zalety i wady uprawy bezorkowej
 
Bezorkowa uprawa kukurydzy jest najdalej idącym uproszczeniem, bardzo atrakcyjnym, ponieważ znacznie ułatwia organizację uprawy i może przynieść większą opłacalność ekonomiczną. 
 
Zainteresowanie uprawą zerową związane jest z szeregiem korzyści natury zarówno przyrodniczej, jak i ekonomicznej. Należą do nich między innymi: ograniczenie wodnej i wietrznej erozji gleby, zmniejszenie strat wody (mniejsze parowanie), poprawa struktury i wzrost trwałości agregatów glebowych, wzrost aktywności życia biologicznego (dżdżownice), a także zmniejszenie zapotrzebowania na energię i robociznę oraz ograniczenie ilości potrzebnego sprzętu maszynowego.
 
kolba kukurydzy, ręka, ziarno

Na jakie odmiany kukurydzy na ziarno postawić w 2021 roku?

Do uprawy w tym roku rekomendowanych przez COBORU jest 36 odmian kukurydzy na ziarno. To o 10 więcej niż w roku 2020. Wśród nich jest 15 mieszańców wczesnych, 17 średnio wczesnych i 4 średnio późne. Listy odmian kukurydzy na...
Pomimo wielu zalet, uprawie zerowej można przypisać pewne negatywne oddziaływanie, widoczne zwłaszcza przy wieloletnim stosowaniu. Są to przede wszystkim: wolniejsze ogrzewanie się gleby wiosną i utrzymywanie niższej temperatury w sezonie wegetacyjnym, gromadzenie się substancji organicznej i składników pokarmowych w górnej warstwie profilu glebowego, większe nasilenie chorób i szkodników, zwiększone zachwaszczenie, zwłaszcza gatunkami wieloletnimi, negatywne oddziaływanie resztek pożniwnych na kiełkowanie i wzrost roślin następczych (zjawisko allelopatii), wzrost zwięzłości gleb i utrudniony siew w warunkach zbyt niskiej wilgotności gleby.
 
Jak to wygląda w praktyce?
 
Stosowanie siewu bezpośredniego budzi wiele kontrowersji i jest różnie oceniane zarówno przez naukę, jak i praktykę rolniczą. Dotychczasowe wyniki badań naukowych oraz doświadczeń praktyki rolniczej wskazują, że efektywność uproszczeń w uprawie roli pod kukurydzę, a zwłaszcza siew bezpośredni zależ przede wszystkim od jakości i kultury gleby, przebiegu pogody i poziomu wyposażenia technicznego gospodarstw.
 
gęstość siewu kukurydzy, obsada kukurydzy, siew kukurydzy, plon kukurydzy, wskaźnik LAI

Wpływ gęstości siewu kukurydzy na plon ziarna

Wykorzystanie potencjału plonotwórczego nowych odmian kukurydzy jest możliwe pod warunkiem dostosowania czynników agrotechnicznych do ich wymagań. Jednym z ważniejszych jest gęstość siewu, która w dużym stopniu kształtuje plon...
Siew bezpośredni, zwłaszcza na glebach zwięzłych utrudnia rozwój systemu korzeniowego i zmniejsza jego masę. Pole nie zaorane wiosną ogrzewa się wolniej, co pomimo większej wilgotności prowadzi do opóźnionych wschodów kukurydzy, oraz zmniejsza procent wschodów. Nierówne i niepełne wschody występują na tych polach, gdzie pozostaje dużo nierównomiernie rozmieszczonych resztek pożniwnych. Jest to zagadnienie bardzo ważne, szczególnie przy siewie bezpośrednim po przedplonie pozostawiającym dużą ilość resztek pożniwnych. 
 
Stąd też przystosowane do takiego siewu siewniki wysiewające ziarniaki punktowo wyposażone są w redlice umożliwiające równomierne umieszczanie ziarniaków na odpowiedniej głębokości w glebie nie uprawionej, zwięzłej i pokrytej dużą masą resztek pożniwnych. 
 
Dobrze przystosowany siewnik do siewu bezpośredniego powinien również skutecznie usuwać fragmenty resztek pożniwnych z rzędów, w które wysiewane są ziarniaki oraz dociskać glebę nad nimi, pozostawiając międzyrzędzia nieuprawnione i przykryte resztkami pożniwnymi. W przypadku deficytu wody w okresie po siewie, ziarniaki kukurydzy umieszczone w glebie zbyt płytko nie kiełkują, bądź kiełkują później. 
 
Co na to badania?
 
uprawa kukurydzy, głębokość uprawy pod kukurydzę, uprawa bezorkowa, plonowanie kukurydzy

Uprawa kukurydzy: płytko czy głęboko?

Coraz częściej wyrażane są opinie, że kukurydza jest rośliną dobrze tolerującą gorsze warunki glebowe i odporną na niedobory opadów, a do optymalnego rozwoju potrzebuje przede wszystkim wyższych temperatur. Na co jeszcze warto zwrócić...
Doświadczenia przeprowadzone w Katedrze Agronomii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, wskazują, że przy siewie bezpośrednim kukurydzy, aby zapewnić planowaną obsadę roślin, normę wysiewu należy zwiększyć o około 10%, a w niektórych warunkach nawet o 15% w porównaniu z technologią tradycyjną opartą na orce głębokiej.
 
Z kolei w innych badaniach stwierdzono, że uprawa kukurydzy w monokulturze nie miała istotnego wpływu na procent wschodów roślin, podczas gdy siew bezpośredni, niezależnie od częstotliwości jego powtarzania, istotnie obniżył obsadę roślin od 7 do 12%. Plon ziarna kukurydzy w badaniach własnych istotnie zależał od przygotowania gleby pod zasiew. 
 
Stwierdzono, że kukurydza zasiana w glebę uprawianą plonowała istotnie wyżej w stosunku do kukurydzy zasianej bezpośrednio w ściernisko. Większą zawartością wody w ziarnie charakteryzowała się kukurydza zasiana bezpośrednio w ściernisko, w porównaniu do siewu w glebę uprawianą. 
 
Badania dotyczyły również nawożenia, które jest dużym problemem w przypadku uprawy kukurydzy w siewie bezpośrednim. Decydując się na taki sposób uprawy należy pamiętać o prawidłowym aplikowaniu nawozów mineralnych. 
 
W przypadku ich wysiewu w sposób tradycyjny, rzutowy na powierzchnię pola, największe stężenie składników pokarmowych występuję w górnej, pięciocentymetrowej warstwie gleby. Część dawki nawozu pozostaje na resztkach pożniwnych kukurydzy, nie przemieszczając się w głąb gleby do rozwijającego się systemu korzeniowego. 
 
Monika Piątkowska, Izba Zbożowo-Paszowa, ceny kukurudzy, Międzynarodowa Rada Zbożowa

Kukurydza najdroższa od 8 lat. Ziarno trudno nabyć

Ceny kukurydzy na światowych rynkach osiągają rekordowe, nienotowane od 8 lat poziomy. Zdaniem Moniki Piątkowskiej, prezes Izby Zbożowo-Paszowej w najbliższym czasie ziarno nie stanieje. - Pomimo wysokich zbiorów kukurydzy w bieżącym sezonie...
W wyniku niewystarczającej ilości opadów atmosferycznych zmniejsza się efektywność takiej metody aplikacji nawozu, czego wyraźnym efektem jest niższe plonowanie kukurydzy. Dlatego w przypadku uprawy kukurydzy w systemie bezorkowym zalecane jest rzędowe, zlokalizowane stosowanie nawozów mineralnych. Dzięki takiej aplikacji, nawóz umieszczany jest głębiej, w warstwie wilgotnej gleby, przerośniętej korzeniami. 
 
Dzięki rzędowemu stosowaniu nawozów unika się nieproduktywnego nawożenia międzyrzędzi, będących najczęściej siedliskiem chwastów. Oprócz problemów z uzyskaniem właściwej obsady roślin, brak nawożenia rzędowego (zlokalizowanego) przy siewie bezpośrednim kukurydzy jest jednym z głównych powodów uzyskiwania niższych plonów, w porównaniu do uprawy tradycyjnej. 
 
Jakie są wnioski?
 
Zebrany dotychczas materiał badawczy oraz wyniki doświadczeń praktycznych wielu producentów kukurydzy pozwalają wskazać czynniki, które w największym stopniu wpływają na powodzenie siewu bezpośredniego kukurydzy:
 
- odpowiedni siewnik umieszczający ziarniaki na stałą głębokość, niezależnie od zwięzłości gleby i masy resztek pożniwnych;
- nawożenie rzędowe, zlokalizowane;
- zwiększenie normy wysiewu o około 10% w stosunku do uprawy tradycyjnej;
- wysiew ziarna o wysokie wartości użytkowej.
 

Tabela 1. Obsada roślin po pełni wschodów 

Sposób przygotowania gleby do siewu

Liczba roślin

(szt./m2)

Realizacja planowanej obsady

(%)

Uprawa tradycyjna

8,0

100

Siew bezpośredni

7,3

91

Źródło: (Menzel, Dubas 2003)

  •  Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 2-2021 - ZAPRENUMERUJ

 

Poleć
Udostępnij