Uprawa kukurydzy: płytko czy głęboko?
Coraz częściej wyrażane są opinie, że kukurydza jest rośliną dobrze tolerującą gorsze warunki glebowe i odporną na niedobory opadów, a do optymalnego rozwoju potrzebuje przede wszystkim wyższych temperatur. Na co jeszcze warto zwrócić uwagę?
Kolejne sezony wegetacyjne w Polsce są coraz cieplejsze i bardziej suche. Wydaje się, że w takie realia pogodowe coraz lepiej wpisuje się kukurydza. Uprawiana na ziarno ma szansę stać się rośliną najlepiej dostosowaną do warunków klimatu i gospodarki.
Kukurydza ziarnowa i kiszonkowa w badaniach rozpoznawczych. Jak plonowała?
Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych opublikował „Wstępne wyniki plonowania odmian kukurydzy w doświadczeniach rozpoznawczych w 2020 roku”. Informacja zawiera wyniki plonowania odmian kukurydzy ze...
Pogląd ten niestety nie sprawdza się w praktyce, o czym świadczą obserwowane w ostatnich latach na polach w pełni sezonu wegetacyjnego stalowo-niebieskie zwinięte w trąbkę liście kukurydzy. Oznacza to, że nie zawsze kukurydza daje sobie radę z suszą. Różne aspekty jej uprawy stale są obiektem badań wielu ośrodków naukowych. Bardzo ciekawe badania dotyczące uprawy bezorkowej kukurydzy prowadzone są od kilku lat przez Politechnikę Koszalińską (PK).
Dwie głębokości uprawy
Pracownicy naukowi PK w minionym sezonie (2019 r.) przeprowadzili szczegółowe badania, których celem było określenie reakcji kukurydzy na zróżnicowanie głębokości uprawy bezorkowej.
Doświadczenia polowe założono w dwóch wybranych gospodarstwach. Pierwsze położone było w woj. zachodniopomorskim, na glebie klasy IVb, drugie w woj. opolskim, na glebie klasy IIIa. Podstawową uprawę roli wykonano wiosną przy użyciu ciężkiego kultywatora uprawowego wyposażonego w odkładnie cylindryczne. Typowa głębokość uprawy wynosiła 20-22cm, natomiast uprawa spłycona sięgała zaledwie 10-12cm. Kukurydzę wysiano w drugiej dekadzie kwietnia w obsadzie 75 tys. szt./ha.
Taka jakość kiszonki jaka odmiana kukurydzy
W żywieniu krów mlecznych kiszonki są podstawowym składnikiem pasz objętościowych. Do ich produkcji wykorzystywana jest najczęściej kukurydza i to jej odmiany determinują jakość i wartość pokarmową kiszonek. W przypadku kukurydzy, jak...
Zróżnicowanie położenia gospodarstw oraz warunków glebowych dało możliwość ciekawych porównań. Dodatkowo odmienne warunki hydrologiczne pozwoliły na włączenie do analizy kolejnego czynnika - opadów.
W warunkach wilgotnych i suchych
Sezon wegetacyjny 2019 r. należał do jednych z najcieplejszych i charakteryzował się na tle wielolecia niekorzystnym, ale zróżnicowanym w kraju przebiegiem opadów. Pomorze zachodnie nie ucierpiało poważnie z powodu ich braku. Diametralnie inna sytuacja wystąpiła na Śląsku.
W tabeli 1 przedstawiono miesięczne sumy opadów w gospodarstwach, w których prowadzono doświadczenia. Pierwszą stwierdzoną różnicą występującą pomiędzy warunkami hydrologicznymi w tych gospodarstwach była suma opadów w okresie wegetacji kukurydzy.
W gospodarstwie zlokalizowanym w woj. zachodniopomorskim opady były na poziomie niemal 400 mm, natomiast w woj. opolskim na poziomie 300 mm. Zdecydowanie większym problemem okazał się ich rozkład w sezonie wegetacyjnym. Opady w woj. zachodniopomorskim pokrywały się z występowaniem faz krytycznych kukurydzy. Miesiące czerwiec i lipiec przyniosły niemal 160 mm opadów.
Kukurydza wymaga dosuszania
W kraju trwają jeszcze zbiory kukurydzy. Ich zaawansowanie jest mocno zróżnicowane regionalnie. Największym problemem jest wilgotność ziarna, która często wynosi nawet powyżej 35 proc. i wymaga dosuszenia - informuje Izba...
Jak zareagowały rośliny?
Wykonanie spłyconej uprawy bezorkowej wpłynęło wyraźnie niekorzystnie na wzrost i rozwój kukurydzy w fazie 6-8 liści. W woj. zachodniopomorskim, w warunkach optymalnego uwilgotnienie gleb, kukurydza wysiana na płytkiej uprawie (10-12 cm), w porównaniu do kukurydzy wysianej na typowej głębokości uprawy (20-22 cm) miała przeciętnie o 8,6 proc. mniejszą średnicę łodyg, o 10,9 proc. mniejszą masę części nadziemnej, natomiast system korzeniowy był lżejszy o 5,1 proc.
Kukurydza uprawiana w warunkach niedoboru wody (w woj. opolskim), wytworzyła wyraźnie mniejszą masę części nadziemnych oraz korzeni na obydwu wariantach. Średnica łodyg roślin wysiewanych w płytkiej uprawie w porównaniu z uprawą na głębokość 20-22 cm była mniejsza o 11,7 proc., masa części nadziemnych była mniejsza o 15,6 proc., natomiast masa korzeni była mniejsza o 6,5 proc.
A co z plonem?
Plonowanie odmian kukurydzy na kiszonkę 2020
Kukurydza na kiszonkę w tegorocznych doświadczeniach PDO plonowała najwyżej od 2017 roku. Jednocześnie rośliny zawierały najmniej suchej masy. W przypadku odmian wczesnych kukurydzy na kiszonkę przeciętny plon ogólny suchej masy w 2020 roku...
Przeprowadzone badania wskazują na wyraźny wpływ głębokości uprawy roli oraz wielkości i przebiegu opadów nie tylko na wzrost i rozwój roślin, ale także na plonowanie kukurydzy uprawianej na ziarno.
Słabszy początkowy rozwój kukurydzy oraz nasilający się niedobór opadów w pełni wegetacji spowodowały wyraźne zróżnicowanie wielkości i struktury plonu w analizowanych gospodarstwach.
Kukurydza w woj. zachodniopomorskim wysiewana w warunkach głębokiej uprawy plonowała na poziomie 9,78 t/ha ziarna. W przypadku płytkiej uprawy plon był mniejszy o 10,8% i wyniósł 8,72 t/ha. Zmniejszenie to wynikało głównie ze zmniejszenia masy ziarna z kolby (o 13,8%) oraz wyraźnego zmniejszenia masy tysiąca ziaren (o 9,2%) w porównaniu do wartości uzyskanych na części pola uprawianej na głębokość 20-22 cm.
Kukurydza uprawiana w gospodarstwie zlokalizowanym w woj. opolskim poddana została stresowi wynikającemu z niedoboru opadów. Mimo lokalizacji doświadczeń na polu klasy bonitacyjnej IIIa, plon był wyraźnie mniejszy od uzyskanego w warunkach woj. zachodniopomorskiego i wyniósł 6,49 t/ha na części pola uprawianej na głębokość 20-22 cm.
Spłycenie uprawy roli do 10-12 cm spowodowało zmniejszenie plonu o 13,6%. Główną przyczyną tego zjawiska były zmniejszenie masy ziarna z kolby (o 11,2%) oraz zmniejszenie ilości kolb zawiązanych na 1 ha. Masa tysiąca ziaren w warunkach woj. opolskiego na obydwu głębokościach uprawy była podobna.
RAMKA
Głęboka uprawa bezorkowa zapewnia kukurydzy wyraźnie lepsze warunki do wzrostu, rozwoju i w konsekwencji do plonowania, niezależnie od warunków glebowych. Znaczenie głębokiej uprawy bezorkowej wzrasta w latach z niedoborami opadów, ponieważ umożliwia ona bardziej stabilne plonowanie roślin.
Tab.1. Miesięczne sumy opadów w testowanych gospodarstwach
|
Lokalizacja gospodarstwa |
Miesiąc |
|||||
|
IV |
V |
VI |
VII |
VIII |
IX |
|
|
Woj. zachodniopomorskie |
15 |
52 |
96 |
60 |
40 |
135 |
|
Woj. opolskie |
28 |
102 |
7 |
27 |
67 |
67 |
Tab.2. Reakcja kukurydzy na głębokość uprawy w zależności od lokalizacji badań
|
Głębokość uprawy roli |
Badana cecha |
|
|
średnica łodygi (mm) |
masa części nadziemnej (g/szt.) |
|
|
|
woj. zachodniopomorskie |
|
|
Uprawa głęboka 20-22 cm |
15,97 |
69,03 |
|
Uprawa płytka 10-12 cm |
14,60 |
61,53 |
|
|
woj. opolskie |
|
|
Uprawa głęboka 20-22 cm |
13,75 |
58,73 |
|
Uprawa płytka 10-12 cm |
12,14 |
49,59 |
Tab.3. Wpływ głębokości uprawy na plonowanie kukurydzy w zależności od lokalizacji badań
|
Głębokość uprawy roli |
Badana cecha |
|
|
masa ziarna z kolby (g) |
masa tysiąca ziaren (g) |
|
|
|
woj. zachodniopomorskie |
|
|
Uprawa głęboka 20-22 cm |
137,78 |
256,38 |
|
Uprawa płytka 10-12 cm |
118,78 |
232,86 |
|
|
woj. opolskie |
|
|
Uprawa głęboka 20-22 cm |
87,43 |
282,99 |
|
Uprawa płytka 10-12 cm |
77,62 |
280,22 |
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 12-2020 - ZAPRENUMERUJ
