Koło maszynowe jak radio taxi
Określenie „koło maszynowe” kojarzy się większości naszych rolników z kółkiem rolniczym bądź spółdzielnią kółek rolniczych (SKR). Niestety ta forma usługowej mechanizacji prac rolniczych, obecna jeszcze ćwierć wieku temu w każdej gminie w Polsce, została skutecznie skompromitowana.
Wynikało to m.in. z niskiej jakości usług, złego zarządzania i wielu innych czynników. Do tej pory „eskaer” kojarzy się z bałaganem, nieterminowością i awaryjnymi maszynami.
Wspólne użytkowanie maszyn
Idea kółek rolniczych powstała ponad 130 lat temu w Wielkopolsce, a za cel stawiała sobie wspólne użytkowanie maszyn. Jednak powojenne losy i centralizacja zarządzania wpłynęły na zniszczenie dorobku kilku pokoleń. Jak do tego mają się koła maszynowe? Czy to taka sama organizacja jak kółko rolnicze? Pierwsze koło maszynowe (niem. Maschinenringe) powstało w Niemczech w 1958 r. w Bawarii. Założycielem i pomysłodawcą był dziennikarz zajmujący się problematyką rolniczą – Erich Geiersberger, który wraz z rolnikiem Aloisem Bererem stworzył pierwsze takie koło w miejscowości Buchhofen. Idea była jasna – wykorzystać potencjał pracy maszyn i rolnika – ich właściciela. Kilkunastu rolników zrzeszyło się w celu wykonywania usług własnym sprzętem na zlecenie.
Nowela ustawy o grupach producenckich podpisana
Zasady tej organizacji można porównać do radio taxi. Jak wiemy, jest to zrzeszenie właścicieli samochodów osobowych, którzy dzięki temu zapewniają sobie lepszy dostęp do rynku usług przewozowych. Usługa transportu pasażera wykonywana jest na zlecenie dyspozytora. Zleceniobiorca (taksówkarz) nie odmawia wykonania usługi, rozlicza się według cennika i sam zapewnia obsługę i serwis posiadanego samochodu.
Powstała w latach 60. niemiecka organizacja nie mogła się wzorować na radio taxi, gdyż takowych jeszcze nie było, ale przyjęła podobne zasady. Członek koła maszynowego, rolnik posiadający maszyny, oferuje określone usługi za określoną cenę. Zobowiązany jest do realizacji zleceń dyspozytora zgodnie z zadeklarowanymi możliwościami. Ceny ustalane są przez członków kół zazwyczaj przed sezonem. Mają charakter referencyjny i obliczane są ostatecznie przed wykonaniem usługi. Często też są ustalane dwie grupy cenowe – dla członków koła i zleceniodawców zewnętrznych, gdyż koło maszynowe niejednokrotnie oferuje takie usługi. Zazwyczaj od 1 do 3% ceny przekazywane jest na pokrycie kosztów funkcjonowania koła (dyspozytor, komputery, łączność itp.). Członkowie ponoszą opłatę wpisową przy wstępowaniu do koła oraz opłatę roczną. Koła najczęściej są zrzeszeniami, ale przyjmują też inne formy prawne, np. spółek. Posiadają zarząd, przewodniczącego i własny statut. Organem decyzyjnym jest walne zebranie członków.