Składniki pokarmowe w glebie to dziś za mało

Głównym celem akcji informacyjnej Timac Agro jest propagowanie efektywnych technologii nawożenia upraw rolniczych i ogrodniczych, które umożliwiają zasobooszczędne stosowanie nawozów mineralnych z zachowaniem reguł rolnictwa zrównoważonego, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokich plonów o bardzo dobrej jakości handlowej.

Rolnictwo zrównoważone to świadomość ograniczonych zasobów naturalnych Ziemi, dbałość o najważniejszy dla rolnika środek produkcji, jakim jest gleba, zapobieganie jej erozji i degradacji, poprawa żyzności i produktywności gleby, stosowanie nawożenia zgodnie z opracowanym dla danego gospodarstwa planem nawozowym, bazującym na badaniach gleby na zasobność składników pokarmowych.

Priorytetem dla producentów rolnych, realizujących ideę rolnictwa zrównoważonego, powinno być także bezpieczeństwo oferowanej żywności i dbałość o środowisko naturalne. Rolnicy muszą mieć jednak gwarancję, iż stosowane przez nich technologie nawożenia będą w stanie maksymalnie wykorzystać potencjał plonotwórczy roślin i pozwolą na uzyskanie plonów o najwyższej jakości. Muszą więc być także efektywne!

Jak to osiągnąć?

Jednym ze sposobów na osiągnięcie tego celu jest edukacja rolników na temat możliwości i celowości stosowania produktów z kompleksami bioaktywnymi o działaniu biostymulującym. W krajach Europy Zachodniej takie nawozy od dziesięcioleci włączone są, w większym lub mniejszym stopniu, do tradycyjnej agrotechniki. Właśnie tam ten segment nawożenia intensywnie się rozwinął i nadal się rozwija.

Mamy więc nadzieję, że niebawem także polscy rolnicy uznają zalety takiego nawożenia i będą stosować produkty równorzędne zdecydowanie więcej w swoich gospodarstwach niż dotychczas - z korzyścią dla siebie, konsumentów i środowiska naturalnego.

Nawozy z dodatkiem substancji bioaktywnych są innowacyjną technologią biostymulującą plon i uruchamiającą maksymalny potencjał plonotwórczy roślin uprawnych. Ich użycie wpływa korzystnie na jakość i wysokość plonów przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanej żywności. A pamiętajmy, że dzisiejsze nowoczesne odmiany roślin uprawnych mają coraz większe zapotrzebowanie pokarmowe, wymagają jeszcze większej intensyfikacji produkcji w zakresie uprawy i ochrony.

Nawozy bioaktywne

Stosowanie nawozów z kompleksami bioaktywnymi stanowi szansę i przyszłość dla rozwoju zrównoważonych metod produkcji rolniczej i zasobooszczędnego stosowania nawozów, zgodnego
z zaleceniami Komisji Europejskiej. Produkty takie są nadzwyczaj efektywne w zrównoważonym nawożeniu plantacji, gdyż zwiększają odporność roślin na stresy mineralne i środowiskowe.

Oprócz tego stymulują wzrost, rozwój i plonowanie roślin uprawnych oraz zapewniają optymalne ich zaopatrzenie w dostępne formy składników pokarmowych. Intensyfikują ich pobieranie, transport i przetwarzanie w roślinie. Stosowanie nawozów z kompleksami bioaktywnymi nie tylko umożliwia prawidłowe odżywienie roślin uprawnych, nie tylko wpływa stymulująco na zachodzące w nich procesy fizjologiczne, ale także zapewnia korzystne oddziaływanie na glebę bowiem preparaty te podnoszą jej potencjał plonotwórczy.

Produkty te dokarmiają więc rośliny, ale równocześnie powodują korzystne zmiany biofizyczne w glebie - sprzyjają rozwojowi mikroflory i mikrofauny glebowej, korzystnie wpływają na jej strukturę oraz odczyn, przekształcają składniki pokarmowe z form nieprzyswajalnych na przyswajalne dla roślin. A przy tym są przyjazne dla upraw, środowiska glebowego, środowiska naturalnego i konsumenta.

Ekstrakty z alg morskich

Ważną grupę dostępnych na rynku nawozów bioaktywnych z dodatkiem substancji biostymulujących stanowią preparaty, które zawierają w swoim składzie ekstrakty z alg. Światowym liderem w ich produkcji od dziesięcioleci jest francuska firma Timac Agro należąca do Grupy Roullier.

Dzięki opracowanym i opatentowanym przez tę firmę technologiom przetwarzania alg morskich, udało się z nich wyekstrahować ważne dla upraw polowych związki, które stymulują wiele procesów fizjologicznych zachodzących w roślinach. Występują one w składzie zarówno płynnych nawozów dolistnych i doglebowych, jak i granulowanych nawozów doglebowych stosowanych posypowo.

Ekstrakty zawarte w nawozach doglebowych stymulują przemiany metaboliczne w roślinie, pobudzają aktywność korzeniową, poprawiają architekturę systemu korzeniowego, efektywność pobierania wody i składników pokarmowych, a także regulują przemiany enzymatyczne.

Z kolei nawozy dolistne, oparte na skompleksowanych aminokwasami wyciągach z alg, wpływają korzystnie na produkcję i przemiany ważnych funkcjonalnie dla roślin związków (np. hormonów, enzymów) oraz zwiększają skuteczność fotosyntezy. Ponadto, wpływają na asymilację węgla, opóźniają procesy starzenia się komórek, chlorofilu, zwiększają naturalną odporność roślin na różne szkodliwe czynniki zewnętrzne i wewnętrzne,  a także ograniczają transpirację i buforują procesy energetyczne oraz metaboliczne obniżając poziom stresu.

W kilkudziesięcioletnich badaniach nad algami wyodrębniono z nich molekuły, które korzystnie wpływają na wielkość i jakość plonów. Są to, m.in.: cytokinina IPA, która poprawia pobieranie i przyswajanie składników mineralnych, a także aktywizuje ich transport oraz aminokwasy Glicyna-Betaina wykazujące silne działanie antystresowe stymulujące wzrost systemu korzeniowego i proces fotosyntezy. W nawozach doglebowych występuje aminopuryna, która intensyfikuje rozwój systemu korzeniowego, a także pochodne indolu wpływające na asymilację, transport i przetwarzanie azotu.

Nawozy bioaktywne z dodatkiem substancji z alg morskich są innowacyjną technologią nawożenia stymulującą plon i uruchamiającą maksymalny potencjał plonotwórczy roślin uprawnych. Ich użycie wpływa korzystnie na jakość i wysokość plonów przy zachowaniu pełnego bezpieczeństwa produkowanej żywności. A pamiętajmy, że dzisiejsze nowoczesne odmiany roślin uprawnych mają przy tym coraz większe zapotrzebowanie pokarmowe, wymagają jeszcze większej intensyfikacji produkcji w zakresie uprawy i ochrony.

Innowacyjne formy składników

TOP-PHOS to nowa forma fosforu zawierająca fosforan jednowapniowy połączony mostkiem wapniowym z cząstką organiczną. Rozwiązuje on bardzo istotny problem nawozowy związany z uwstecznianiem się fosforu w glebie, z innymi pierwiastkami, do związków nierozpuszczalnych w wodzie.

Efektywność wykorzystania przez rośliny fosforu stosowanego w tradycyjnych formach kształtuje się na poziomie ok. 30 proc., natomiast w przypadku zastosowania nowej cząstki fosforu TOP-PHOS może sięgnąć nawet 90 proc. Fosfor wyprodukowany w technologii TOP-PHOS jest również lepiej pobierany w środowisku kwaśnym. W glebach kwaśnych różnica pomiędzy dostępnością fosforu z nawozu tradycyjnego a TOP-PHOS może sięgać nawet 33 proc. Pamiętajmy, że ponad połowa gleb w Polsce to gleby zakwaszone.

N-PROCESS to nowa technologia (proces) produkcji nawozów azotowych i nowa linia granulowanych nawozów azotowych z dodatkiem substancji biostymulujących. Technologia, która chroni azot przed nadmiernymi stratami i otwiera nowe możliwości w odżywianiu roślin tym składnikiem. N-PROCESS chroni azot i ogranicza jego straty w trakcie transformacji z formy mocznikowej do amonowej (efekt stabilizacji przemiany do NH4+ przez działanie siatki węglanowo-wapniowej), a więc wtedy, kiedy jest on podatny na ulatnianie się w postaci amoniaku.

Azot podany roślinie w formie N-PROCESS, znacznie mniej narażony jest na straty, a dynamika jego uwalniania bardziej odpowiada zapotrzebowaniu roślin. Wiadomo, że uwalnianie dostępnego
dla roślin azotu zależne jest od warunków panujących po aplikacji nawozu.

Proces uwalniania azotu z N-PROCESS będzie więc zachodził szybciej w warunkach wysokiej wilgotności oraz wyższej temperatury, i na odwrót - wolniej w warunkach małej wilgotności oraz niższej temperatury. Jest to dokładnie taka sama zależność, jaka występuje w przypadku roślin i ich zapotrzebowania na azot. Siatka węglanowo-wapniowa w sposób inteligentny dystrybuuje azot, co jest zgodne z krzywą pobierania tego pierwiastka przez roślinę.

Gleba to warsztat pracy rolnika

Gleba to podstawowy warsztat pracy rolnika, ale trzeba pamiętać że to twór żywy. Nie jest jedynie środowiskiem dla roślin - sama także żyje i ma swoje potrzeby. Nie służy tylko zaspokajaniu potrzeb pokarmowych roślin, choć jej kondycja warunkuje efektywność produkcji.

Źle zarządzana gleba dość szybko ulega degradacji. Zachodzą w niej wówczas różne niekorzystne procesy, które trudno jest odwrócić, zwłaszcza szybko. Warto więc dbać zarówno o odżywianie plantacji, jak i o naturalny potencjał plonotwórczy gleby - w szczególności o żyzność, która przekłada się także na zasobność podłoża.

Postrzeganie gleby jako dynamicznego układu różnych elementów powoduje inne podejście do uprawy. Samo uzupełnianie składników pokarmowych nie jest działaniem wystarczającym.

Konieczne jest wprowadzanie z nawozami dodatków, które poprawią parametry gleby decydujące o jej żyzności i sprawności mikrobiologicznej. Należy stosować takie metody zabezpieczania gleby przed niekorzystnymi procesami, aby z jednej strony stworzyć roślinom jak najlepsze warunki do ich wzrostu i rozwoju, a z drugiej zadbać również o samą glebę w celu odtwarzania na bieżąco jej potencjału produkcyjnego.

Żyzność to naturalna zdolność gleb do zaspokajania potrzeb roślin. Jest wynikiem procesu glebotwórczego. Można ją zwiększyć poprzez odpowiednie nawożenie, regulację kwasowości, meliorację czy nawadnianie.

Większość składników mineralnych występujących w glebie jest niedostępna dla roślin, dlatego tak istotne jest uruchamianie tych zasobów oraz uzyskanie odpowiedniej struktury gleby i jej odczynu. Jako skuteczny sposób poprawy żyzności gleby i zwiększenia jej aktywności mikrobiologicznej można wskazać posypowe stosowanie granulowanych, wapniowo-magnezowych nawozów bioaktywnych oraz płynnych nawozów do opryskiwania gleby zawierających kwasy humusowe i fulwowe.

Przyczyniają się one do poprawy właściwości gleby. Wapń wpływa na poprawę pH i korzystnie oddziałuje na jej strukturę. Dodatek, zawierający zwapniałe algi morskie i Mezocalc, optymalizuje środowisko życia mikroflory, napowietrza glebę i obniża jej kwasowość, a także stanowi źródło wapnia odżywczego dla roślin.

Kwasy humusowe i fulwowe zwiększają kompleks sorpcyjny gleby, poprawiając przez to zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe oraz podnosząc jej żyzność. Takie dodatki do nawozów stymulują bioróżnorodność gleby i zwiększają głębokość korzenienia się roślin, co wpływa również na zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe.

Duży i dobrze rozwinięty system korzeniowy, zwłaszcza jeśli chodzi o korzenie boczne i włośnikowe, zdecydowanie lepiej dociera do składników pokarmowych. Najlepiej można to zobrazować na przykładzie fosforu, który pobierany jest przez korzenie roślin tylko z odległości 1-2 mm.

Gleba jaka jest…

W Polsce około 90 proc. gleb wytworzonych jest na kwaśnych skałach osadowych naniesionych przez lodowce. Występuje na nich intensywne wymywanie składników zasadowych, zwłaszcza na obszarach o większej rocznej sumie opadów. Od wielu lat udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych w Polsce przekracza średnio 55 proc. powierzchni użytków rolnych. Istnieją jednak i takie obszary, gdzie gleby najsilniej zakwaszone stanowią ponad 80 proc.  powierzchni.