Pomidory dobre z natury
Produkcja pomidorów pod osłonami z roku na rok rośnie, przekonuje Maciej Mularski, prezes Stowarzyszenia Producentów Pomidorów i Ogórków Pod Osłonami. Na przestrzeni ostatnich 5 lat zwiększeniu uległa wielkość produkcji, a najlepsze wyniki osiągnęliśmy w roku 2012 (498 tysięcy ton).
Prezentujemy wywiad z prezesem Stowarzyszenia Producentów Pomidorów i Ogórków pod Osłonami Maciejem Mularskim na temat bieżącej sytuacji rynkowej i pozycji polski na unijnym rynku warzyw.
Jaka jest obecnie w Polsce wielkość produkcji pomidorów?
Produkcja pomidorów w Polsce wynosi 712 tys. ton, co daje nam 7. miejsce w unijnym zestawieniu. W 2011 roku kraje UE wyprodukowały łącznie 16 134 tys. ton pomidorów, co jest spadkiem o 10,3% w stosunku do roku 2000. Rynek zdominowany jest przez Włochy i Hiszpanię, których produkcja odpowiada za 60,83% całkowitej produkcji.
Do największych producentów pomidorów w Unii Europejskiej należą Włochy (5,132 mln ton w 2012 roku), Hiszpania (4,007 mln ton w 2012 roku) i Portugalia (1,393 mln. ton w 2012 roku). Na tak wysokie zbiory w tych państwach wpływ mają przede wszystkim sprzyjające warunki atmosferyczne i optymalny okres wegetacji. Większość areałów uprawnych Unii znajduje się w obrębie umiarkowanej strefy klimatycznej, dlatego też zdecydowana część pomidorów uprawiana jest pod osłonami, a krajami dominującymi właśnie w takiej produkcji są Hiszpania, Włochy, Holandia, Francja czy Belgia.
Pomidory droższe u nas i w Europie
Bardzo istotny wpływ na dynamikę wzrostu produkcji pomidorów ma rozwój upraw pod osłonami, gwarantujących stabilność warunków oraz lepszą wydajności. Na przestrzeni ostatnich 5 lat zwiększeniu uległa wielkość produkcji, choć znaczący rozwój miał miejsce dopiero w roku 2012, kiedy produkcja osiągnęła 498 tys. ton.
Dla porównania, w 2008 r. produkcja wahała się w przedziale 445,2 tys. ton, zaś w 2011 r. wzrosła do poziomu 439 tys. ton. Zmiana była więc niewielka i nie przekraczała 1% rok do roku. Natomiast w 2012 r. wzrost w stosunku poprzedniego roku wyniósł ponad 14%.
Chcą promować polskie produkty
Jakie jest przeznaczenie tych warzyw - rynek krajowy czy eksport?
Według danych Stowarzyszenia Producentów Pomidorów i Ogórków Pod Osłonami blisko 80% produkcji jest sprzedawane na rynku wewnętrznym. Pozostałe 20% stanowi eksport - głównymi odbiorcami byli dotychczas: Rosja, Ukraina, Białoruś, Czechy, Niemcy i Wielka Brytania.
Spośród tej grupy, do momentu wprowadzenia blokady 50% eksportu przypadało na Rosję, a dołączając Ukrainę i Białoruś osiągał on poziom 75%.
Jednocześnie należy pokreślić, iż potencjał rozwoju eksportu pomidorów z Polski stanowi sąsiedztwo dwóch największych importerów pomidorów w Europie – Rosji i Niemiec. W latach 2005 – 2013 zanotowano dużą dynamikę importu pomidorów na rynek rosyjski, który wzrósł z 351,8 tys. ton do 852,5 tys. ton, osiągając według danych Factsheet Russia wartość 1101,8 mln USD.
Zachować smak pomidora na dłużej
Jakie są główne cele Stowarzyszenia i jakie działania reprezentujące branżę Państwo prowadzą?
Najważniejsze cele Stowarzyszenia to reprezentowanie zbiorowych interesów członków przed organami władzy ustawodawczej i wykonawczej, terenowymi organami rządowej administracji i organami samorządu terytorialnego oraz państwowymi jednostkami organizacyjnymi, a także pośredniczenie w działaniach w stosunku do osób trzecich i współpraca w zakresie procesów legislacyjnych.
Do naszych kompetencji należy również podnoszenie wiedzy i umiejętności efektywnego gospodarowania, upowszechnianie osiągnięć naukowych z zakresu warzywnictwa pod osłonami, współudział w pracach badawczych i naukowych, wspieranie działań edukacyjnych, w tym w zakresie ekologii i ochrony środowiska. Dużą wagę przykładany do wymiana informacji rynkowych dotyczących warzyw szklarniowych ze szczególnym uwzględnieniem pomidorów i ogórków oraz do promocji wysokiej jakości polskich warzyw szklarniowych oraz ich spożycia ze względu na walory zdrowotne i smakowe.
Stowarzyszenie za kluczowy cel stawia sobie integrację wewnątrz branży, wymianę doświadczeń, wspomaganie przedsiębiorczości oraz rozwoju techniki i innowacyjności, wdrażanie nowych rozwiązań technicznych w codziennej pracy ogrodniczej.
Do najistotniejszych działań, jakie podjęło SPPIOPO możemy zaliczyć m.in. poprawę efektywności czynności kontrolnych identyfikacji i oznakowania produktów, eliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku, tworzenie grup zakupowych, udział w konsultacjach społecznych PROW 2014-2020. Ważną rolę odegraliśmy w działaniach związanych z embargiem nałożonym przez Federację Rosyjską oraz w reakcji na wzmożone kontrole na granicy polsko-czeskiej.
Jakie działania promujące spożycie pomidorów wśród polskich konsumentów prowadzi Stowarzyszenie?
Według Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na przestrzeni ostatnich 5 lat średnia wielkość spożycia pomidorów na mieszkańca w ciągu roku wynosiła zaledwie 9,98 kg na osobę przy wartości 9,84 kg w roku 2012.
Jeśli chodzi o działania promocyjne, to w kwietniu złożyliśmy w Agencji Rynku Rolnego dokumentację związaną z programem „Pomidory dobre z natury". Program przeszedł pozytywną weryfikację w ARR, a obecnie znajduje się w Komisji Europejskiej. W przypadku otrzymania dofinansowania, w 2016 roku wystartuje 3-letnia kampania promocyjno-informacyjna dotycząca właśnie pomidorów. Działania będą prowadzone na terenie Polski oraz Niemiec, a ich celem będzie zwiększenie spożycia pomidorów poprzez uświadomienie konsumentom korzyści płynących z ich spożywania.
Jak zachęciłby Pan Polaków do spożywania większej ilości ogórków i pomidorów?
Pomidor jest wysoko cenionym owocem, który dzięki wielu możliwościom i formom spożycia wzbudza zdecydowanie pozytywne skojarzenia. Najcenniejszą cechą pomidorów są przede wszystkim ich wartości odżywcze. Duży owoc pomidora (ok. 180 g) pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C w 60%. Zawiera też witaminę E (25% dziennego zapotrzebowania) beta-karoten, witaminy z grupy B (działają korzystnie na układ nerwowy), w tym witamina PP (wpływa na metabolizm cukru i cholesterolu we krwi), a także witamina K (ma właściwości przeciwkrzepliwe). Według Światowej Organizacji Zdrowia jest jednym z najlepszych źródeł antyoksydantów, w szczególności likopenu, który jest równocześnie odpowiedzialny za czerwony kolor owocu. Dieta bogata w likopen zapobiega zawałom serca i rozwojowi miażdżycy.
Pomidory są również bogatym źródłem składników mineralnych, w szczególności potasu, ale również wapnia, magnezu, żelaza, manganu czy kobaltu.
Jest jeszcze jeden aspekt, który przemawia za promowaniem spożywania pomidorów. Są one doskonałym składnikiem diety nie tylko z powodu wartości odżywczych, ale również ze względu na bardzo niską kaloryczność. Aż w 93% pomidory składają się z wody, a 100 g owocu to jedynie 15 kcal. Przy tym, ze względu na zawartość błonnika zapewniają uczucie sytości.
Polecam więc codzienne spożywanie pomidorów – owoców dobrych z natury!
