Raport NIK. Zmiany w obrocie ziemią zahamowały wzrost cen gruntów rolnych
Od 1992 do końca 2018 r. z ZWRSP sprzedano prawie 3 mln ha gruntów. Foto_Bogumił Jasiński
Zmiany w obrocie ziemią rolną zahamowały tempo wzrostu cen ziemi rolnej i spowodowały zmniejszenie liczby transakcji sprzedaży oraz obniżenie wysokości czynszu dzierżawnego gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Tak wynika z ustaleń kontrolerów NIK, którzy od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. przeprowadzili osiem kontroli dotyczących obrotu i gospodarowania państwowymi gruntami rolnymi.
Cudzoziemcy mają chrapkę na polską ziemię? Ile kupili?
Liczba transakcji nabycia nieruchomości gruntowych przez cudzoziemców w 2018 r. wzrosła o 33 proc. w skali roku. Ale biorąc pod uwagę ogólną powierzchnię, raczej nie ma powodów do obaw przed rozkupowaniem polskiej ziemi....
W czterech sprawdzono sprzedaż i dzierżawę nieruchomości rolnych należących do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (ZWRSP). Trzy kontrole dotyczyły gospodarowania mieniem zasobu, a jedna ochrony gruntów rolnych przed nieuprawnionym wykorzystaniem.
W badanym okresie w ZWRSP znajdowało się ok. 10 proc. użytków rolnych w Polsce. Agencja Nieruchomości Rolnych od początku swojej działalności w 1992 r. przejęła ze wszystkich źródeł do zasobu nieco mniej niż 5 mln ha. W tym głównie z byłych PGR - prawie 4 mln ha, 80 proc.
Na koniec 2018 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa dysponował 1,4 mln ha. Z tego w dzierżawie znajdowało się około 73 proc., czyli 1 mln ha.
W ciągu 26 lat (od 1992 do końca 2018 r.) z ZWRSP sprzedano prawie 3 mln ha gruntów, czyli 57 proc. powierzchni przejętej do zasobu od czasu jego utworzenia. Największa sprzedaż gruntów zasobu nastąpiła w 1996 r. Sprzedano prawie 193 tys. ha - w 2016 r. 17 tys. ha, w 2017 r. 3,5 tys. ha, a w 2018 r. do 2,5 tys. ha.
Hektar dla każdego, czyli Senat za nowelizacją ustawy o obrocie ziemią
Senat poparł w czwartek nowelizację ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nie wnosząc poprawek. Według nowych przepisów działki rolne do 1 hektara oraz grunty położone w obrębie miast będzie mogła kupić osoba nie będąca rolnikiem. Za...
W latach 1992-2018 cena gruntów rolnych ZWRSP wzrosła ponad 50-krotnie, od 500 zł za ha w 1992 r. do ponad 32 tys. zł za ha w 2016 r. Ograniczenie sprzedaży w 2017 r. sprawiło, że stawka w porównaniu do 2016 r., spadła w 2018 r. o 15 proc., do nieco ponad 26 tys. zł za ha.
Na koniec I półrocza 2018 r. ponad 18 tys. ha nieruchomości ZWRSP użytkowano bez tytułu prawnego. W okresie objętym kontrolą powierzchnia ta zwiększyła się o ponad 50 proc.
Bezumowni użytkownicy nieruchomości ZWRSP to przede wszystkim byli dzierżawcy, którzy uchylali się od wydania nieruchomości o łącznej powierzchni 18 tys. ha po wygaśnięciu, bądź rozwiązaniu umów dzierżawy. Druga grupa to osoby zajmujące, zazwyczaj w dobrej wierze, niewielkie działki o nieuregulowanym stanie prawnym - łącznie około 200 ha.
W badanym okresie wszczęto prawie 1700 spraw dotyczących korzystania z nieruchomości ZWRSP bez tytułu prawnego. Działania zaowocowały odzyskaniem 12,5 tys. ha.
Mniej upraw, więcej ugorów. GUS o użytkowaniu ziemi
Zmniejszenie powierzchni upraw trwałych i zwiększenie powierzchni gruntów ugorowanych w 2018 r. - takie są m.in. wnioski z badania gospodarstw dotyczącego użytkowania gruntów i powierzchni zasiewów, przeprowadzonego przez GUS....
Kontrolę obrotu nieruchomościami rolnymi w 2018 r. NIK podjęła - jak informuje raport - m.in. w odpowiedzi na doniesienia prasowe, według których zmiany przepisów, wprowadzone w 2016 r., stwarzały zagrożenie dla prywatnego obrotu nieruchomościami rolnymi.
NIK ocenia w raporcie, że zmiany w obrocie ziemią rolną zahamowały tempo wzrostu jej cen. Spowodowały też zmniejszenie liczby transakcji sprzedaży oraz obniżenie wysokości czynszu dzierżawnego gruntów z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
"W ocenie NIK zmiany były potrzebne, jednak ograniczenia poszły za daleko. Izba wskazuje, że ograniczenia nałożone na uczestników obrotu ziemią muszą się równoważyć z uprawnieniami KOWR, który kontroluje obrót nieruchomościami rolnymi" - czytamy w raporcie.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
