ONW po zmianach. KRIR ma zastrzeżenia do nowego rozdania
Powierzchnia obszarów ONW od 2019 roku w kraju będzie większa o 461 tys. ha. Foto_Dariusz Kucman
Delimitacja obszarów z ograniczeniami naturalnymi (tzw. ONW) według zmienionych unijnych zasad oznacza dla jednych gospodarzy zwiększenie płatności, a dla innych ich utratę. KRIR ma wątpliwości związane z nowym rozdaniem.
Zostały one zawarte w opinii do projektu nowelizacji rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami".
Rolnicy stracą na zmianie obszarów ONW. Tylko od kiedy?
Rozstrzyga się kwestia terminu wejścia w życie zmian w obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). Pierwotnie miały obowiązywać od 2018 r., ale prawdopodobnie będzie opóźnienie. Jak duże? Kraje UE muszą ponownie wyznaczyć ONW...
Według Krajowej Rady Izb Rolniczych, niejasne jest kwalifikowanie poszczególnych obrębów do płatności ONW.
Brakuje informacji o konkretnych kryteriach, według których dany obręb został zakwalifikowany, a kolejny - sąsiadujący, na którym występuje taka sama niekorzystna struktura gleby, terenu i klimatu już się nie kwalifikuje.
"Zdecydowany sprzeciw budzi nowa zasada Fine tuning, tj. wyłączenie ze wsparcia tych jednostek administracyjnych, na których znaczące ograniczenia naturalne zostały udokumentowane, ale przez inwestycje lub działalność gospodarczą, dzięki normalnej produktywności gruntów lub jeśli metody produkcji lub systemy rolnicze rekompensują utracone dochody lub dodatkowe koszty - obszary te wyłącza się z ONW. Fakt, iż rolnicy ze względu na tzw. głód ziemi, dzięki wielkiej determinacji i ogromowi pracy, są w stanie nierzadko włączyć do produkcji grunty nieużytkowane rolniczo lub znacznie poprawić wydajność produkcji, ma teraz skutkować odmową przyznania płatności ONW do tych terenów, jest bardzo krzywdzący" - precyzuje rolniczy samorząd.
Delimitacja obszarów ONW. Więcej rolników straci, niż zyska
Część rolników straci uprawnienia do płatności ONW, a część je zyska. Generalnie jednak, delimitacja obszarów ONW (typ nizinny) w Polsce będzie oznaczać mniejszą ilość użytków rolnych objętych tym rodzajem unijnego wsparcia....
Jak dodaje, przy wyznaczaniu nowych obrębów jest też brana pod uwagę ocena, czy pomimo naturalnych utrudnień obszary zdołały je "pokonać", np. przez intensyfikację produkcji.
"Nie należy wykluczać z płatności rolników, tylko dlatego, że wzmacniają swoją produkcję. W wielu województwach są słabe gleby więc, żeby być konkurencyjnym, rolnicy ponoszą duże nakłady" - podkreśla KRIR.
Zdaniem izb, warunki gospodarowania są coraz trudniejsze, a niska opłacalność produkcji i wysokie jej koszty coraz bardziej zniechęcają rolników do prowadzenia gospodarstw, zaś ich potencjalni następcy opuszczają wieś. Tych zmian nie zrekompensuje przejściowe wsparcie wypłacane do roku 2020 beneficjentom, którzy utracili status ONW typu nizinnego.
"Według informacji o nowej delimitacji ONW, zamieszczonej na stronie MRiRW 27 listopada 2018 r., powierzchnia obszarów ONW od roku 2019 będzie większa o 461 tys. ha w skali kraju. Wyliczenia te nie mają zastosowania np. jeżeli chodzi o woj. warmińsko-mazurskie, w którym po 2019 roku 394 obręby będą pozbawione dopłaty ONW (jest to bardzo duża powierzchnia w skali województwa). Z kolei np. w woj. podlaskim aż 592 obręby ewidencyjne po 2020 r. zostaną pozbawione płatności ONW" - stwierdza KRIR.
Odnośnie ONW typu górskiego wskazuje ponadto na zbyt małą wagę przypisaną kątowi nachylenia gruntów w stosunku do innych utrudnień. W niektórych wsiach nawet 90 proc. gruntów jest o dużym nachyleniu, uniemożliwiającym stosowanie uniwersalnych maszyn.
"Mimo tego są zaliczone do tej samej kategorii, w której inne obręby są niemal płaskie w stosunku do ww. terenów. Należy wydzielić kategorię ‘specyficzny obszar górski’, czyli tereny górskie powyżej 500 m n.p.m., na których utrzymywana jest produkcja zwierzęca, szczególnie trawożernych" - podpowiada samorząd.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
