Uprawa mieszanek zbożowych
Uprawa zbóż w zasiewach mieszanych zwiększa bioróżnorodność na polach. Fot_Alicja Siuda
Zalety uprawy mieszanek zbożowych wynikają głównie z ich różnorodności biologicznej. Warunki niesprzyjające dla wzrostu jednego z komponentów mogą być korzystne dla drugiego. Dlatego zasiewy mieszanek dają często wyższe i stabilne plony.
Najwięcej mieszanek zbożowych uprawia się w północno-wschodniej Polsce, zwłaszcza w woj. podlaskim. Najwyższe plony ziarna uzyskuje się w woj. opolskim. Powszechniej uprawiane są na glebach słabszych, w gospodarstwach mniejszych, z dużym udziałem zbóż w strukturze zasiewów i prowadzących produkcję zwierzęcą.
Mieszanki grochu ze zbożami
Mieszanki zbożowo-strączkowe wygrywają konkurencję z mieszankami międzygatunkowymi zbóż z udziałem owsa oplewionego przede wszystkim dlatego, że udział bogatych w białko nasion grochu zwiększa ich efektywność paszową i zmniejsza koszty...
Decydują o plonach
Poziom plonowania zbóż w mieszankach zależy przede wszystkim od pogody podczas wegetacji. Spośród zbóż jarych, owies charakteryzuje się małymi wymaganiami termicznymi, natomiast wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę w ciągu całego okresu wegetacyjnego. Jęczmień wyróżnia się większą odpornością na suszę i lepiej znosi zbyt wysokie temperatury powietrza. Wymagania klimatyczne pszenicy są zbliżone do owsa.
Efekt uprawy mieszanek zbożowych zależy również od warunków glebowych. Według zaleceń IUNG - PIB w Puławach, pod uprawę mieszanki jęczmienia z owsem najbardziej odpowiednie są kompleksy przydatności rolniczej: żytni dobry i żytni słaby (jednak w warunkach pH poniżej 5 lepiej udaje się owies).
Mieszanki z udziałem pszenicy zaleca się do uprawy na glebach kompleksów pszennych, żytniego bardzo dobrego i żytniego dobrego. Na glebach dobrych, bardziej konkurencyjne są zasiewy czyste pszenicy lub jęczmienia. W gospodarstwach z dużym udziałem zbóż uprawa mieszanek na lepszych glebach jest uzasadniona, ze względu na ich większą tolerancję na gorszy przedplon. Na takich glebach dobrze plonują mieszanki pszenicy z jęczmieniem lub owsem. Udział pszenżyta zawsze sprzyja plonowaniu mieszanek, niezależnie od gatunku mu towarzyszącego.
Kłopoty z odchwaszczaniem mieszanki zbożowo-strączkowej
Znowu mamy problem z niedoborem odpowiednich środków ochrony roślin lub ich pobieżną rejestracją. Czym zwalczyć jednoroczne chwasty dwuliścienne w mieszance zbożowo-strączkowej? Być może rozwiązaniem byłby Basagran 480 SL (bentazon), jednak...
Przyjmuje się, że o wydajności mieszanki decyduje gatunek bardziej plenny i lepiej przystosowany do warunków siedliska. Powinien on stanowić ponad 50% udziału w mieszance. Przy ustalaniu składu należy też wziąć pod uwagę wartość paszową komponentów. Uprawiając mieszanki zbożowe z udziałem owsa należy uwzględnić jego niższą o 17 - 20% wartość energetyczną. Te z przewagą jęczmienia, nawet jeśli słabiej plonują, to wydajnością jednostek energetycznych przewyższają mieszanki z większym udziałem owsa.
Reakcja na siew
W IUNG - PIB prowadzono badania nad zagęszczeniem siewu mieszanek zbożowych. Dotyczyły one mieszanki jęczmienia z owsem, którą porównywano z siewami czystymi tych zbóż. Wyniki wykazały, że badana mieszanka, niezależnie od poziomu udziału poszczególnych komponentów, reaguje na zagęszczenie siewu mniejszym wzrostem plonu ziarna w porównaniu z owsem w czystym siewie, a podobnym wzrostem plonu w porównaniu z jęczmieniem. Jęczmień wykazuje większą krzewistość produkcyjną w mieszance niż w siewie czystym. Zaobserwowano, że reakcja badanych zbóż na gęstość siewu była silniejsza w słabszych warunkach glebowych (kompleks żytni dobry).
Badania wykazały też, że opóźnienie siewu istotnie obniża plon ziarna i białka zbóż, przy czym w większym stopniu w przypadku owsa w siewie czystym niż w mieszance z jego dużym udziałem.
KOWR kupuje terminale zbożowe. Wywóz ziarna będzie sprawniejszy
Do końca roku ma zostać sfinalizowana transakcja zakupu dwóch terminali zbożowych w Świnoujściu i w Gdyni - poinformował Mateusz Balcerowicz, dyrektor Departamentu Innowacji KOWR. Ma to poprawić warunki eksportu zboża. - Jesteśmy w trakcie...
Wyniki badań wykazały, że mieszanki zbóż silniej reagują na zagęszczanie siewu na słabszej glebie (kompleks żytni dobry) i w warunkach jego opóźnienia. W miarę zwiększania gęstości siewu wzrastała liczba kłosów i wiech na jednostce powierzchni niezależnie od terminu siewu, na glebach obu kompleksów. Najwyższy plon białka mieszanki zbożowej otrzymano na glebie kompleksu żytniego bardzo dobrego przy wcześniejszym terminie siewu (583 kg/ha), najniższy na glebie kompleksu żytniego dobrego, przy opóźnionym terminie siewu (466 kg/ha).
Cenne formy nieoplewione
Jednym z głównych komponentów mieszanek zbożowych jest owies oplewiony. Jego zaletą jest dobra odporność na choroby i tolerancja na gorsze warunki glebowe, a wadą słaba wartość paszowa ziarna związana z dużym udziałem łuski (24-29%). Dobrym rozwiązaniem byłoby zastąpienie w mieszankach owsa oplewionego jego formą nagoziarnistą.
Krzem na suszę w zbożach jarych
Zboża jare są wrażliwsze na suszę niż zboża ozime, a wszystko wskazuje na to, że znowu będziemy mieć z nią problem. Zagrożenie to można ograniczyć na wiele sposobów, a jednym z bardziej skuteczniejszych jest oprysk dolistny krzemem (Si)....
Ziarno form nieoplewionych wyróżnia się cennymi walorami żywieniowymi i paszowymi. Zarówno owies, jak i jęczmień nieoplewiony zawierają więcej białka i tłuszczu, charakteryzują się także niższą zawartością włókna surowego, dzięki czemu ziarno można wykorzystywać w żywieniu trzody chlewnej i drobiu. Taką mieszankę z owsem nieoplewionym można zalecać jako paszę dla trzody chlewnej, dla której zawartość owsa oplewionego w paszy powyżej 10% jest nieodpowiednia.
Uprawa nagoziarnistych odmian owsa i jęczmienia w siewach czystych jest mało konkurencyjna w stosunku do odmian oplewionych, wskutek niższego poziomu plonu ziarna. Mieszanki z ich udziałem wydają niższy plon ziarna, ale są bardzo cenne biologicznie i charakteryzują się podobnym plonem białka i energii netto w stosunku do mieszanki odmian oplewionych.
Dla bioróżnorodności
Uprawa zbóż w zasiewach mieszanych zwiększa bioróżnorodność na polach, co powoduje lepsze wykorzystanie zasobów środowiska i uruchamia biologiczne mechanizmy regulacji nasilenia występowania agrofagów w łanie. Bioróżnorodność sprzyja wyższym i stabilniejszym plonom mieszanek.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 2-2021 - ZAPRENUMERUJ
