Odmiany nagie owsa
Rolnicy ostatnio są zainteresowani kupnem ziarna odmian nagich owsa, czyli pozbawionych plewki (łuski).
Odmiany takie charakteryzują się małą zawartością włókna, a wysoką białka i tłuszczu, co sprawia, że stanowią doskonała paszę dla drobiu wodnego (kaczek i gęsi). Coraz większą uwagę zwraca się także na ich przydatność w żywieniu ludzi.
Mniejszy plon, ale lepszy
Ziarno odmian nagich owsa zawiera 2-3 proc. plewki (odmian oplewionych ok. 27 proc.), 15-16 proc. białka (oplewionych ok. 5 proc.) oraz 7-8 proc. tłuszczu (oplewionych ok. 5 proc.). Plon ziarna jest oczywiście mniejszy od odmian oplewionych o plon plewek (łusek), czyli o ok. 30 proc., ale w mieszankach pasz treściwych taki owies może częściowo zastąpić kukurydzę, a nawet śrutę sojową.
Nowe i stare
W Krajowym Rejestrze (stan na 7 lutego 2014 r.) jest sześć odmian owsa nagiego: Amant, Cacko, Maczo, Nagus, Polar i Siwek. Najnowsze odmiany to: Amant, wpisany do rejestru w lutym br., Nagus (z 2011 r.) oraz Maczo i Siwek (z 2010 r.). Najstarsze to: Polar (2002 r.) i Cacko (2000 r.).
W badaniach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDOiR) owies, w odróżnieniu od innych zbóż, oceniany jest tylko na jednym poziomie agrotechniki. W praktyce bowiem uprawia się go bardzo ekstensywnie, nie stosując ani fungicydów, ani insektycydów. Także zbyt duże dawki azotu są nieopłacalne, bo nie tylko nie powodują przyrostu plonu, a nawet jego spadek, a podanto sprzyjają wyleganiu roślin.
Średnio w całym kraju w latach 2012-2013 najwyżej z odmian nagich owsa plonowała odmiana Siwek, której plon ziarna wynosił 73-74 proc. wzorca, czyli 50,0-53,1 dt/ha. W 2011 r. najlepiej plonującą odmianą był Nagus – 71 proc. wzorca (44,9 dt/ha). Wyniki tych doświadczeń pokazują, że odmiany nagie owsa potrafią wysoko plonować, dając ponad 40 dt ziarna z 1 ha.
Plonowanie odmian nagich owsa w badaniach PDOiR w latach 2011-2013
|
Wyszczególnienie |
Plon ziarna, % wzorca |
||
|
2013 |
2012 |
2011 |
|
|
wzorzec, dt/ha |
68,5 |
71,7 |
63,2 |
|
Maczo |
68 |
68 |
65 |
|
Nagus |
70 |
72 |
71 |
|
Polar |
- |
66 |
68 |
|
Siwek |
73 |
74 |
68 |
Źródło: COBORU 2013
Odmiana Siwek była także najlepiej plonującą odmianą w badaniach PDOiR w czterech z sześciu rejonów w 2013 r. Tylko w dwóch rejonach (w województwach: warmińsko-mazurskim, podlaskim, łódzkim, mazowieckim i lubelskim) lepszą odmianą okazała się Maczo.
Lista Odmian Zalecanych
Według Listy Odmian Zalecanych do uprawy na obszarze województw na 2013 r. (do 7 lutego 2014 r. nie została opublikowana Lista Odmian Zalecanych na 2014 r.) odmiana Siwek była polecana do wysiewu w siedmiu województwach (dolnośląskim, małopolskim, podkarpackim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim), Nagus w czterech (kujawsko-pomorskim, lubuskim, małopolskim i zachodniopomorskim), a Maczo w dwóch (śląskim i świętokrzyskim).
