Nowo zarejestrowane odmiany zbóż jarych
Po tegorocznym posiedzeniu komisji ds. rejestracji odmian roślin zbożowych, która pozytywnie zaopiniowała zamierzenia wpisania do Krajowego Rejestru 18 nowych odmian zbóż jarych, dyrektor COBORU wydał postanowienie o wpisaniu do KR 10 odmian jęczmienia jarego, dwóch owsa zwyczajnego, czterech pszenicy zwyczajnej jarej oraz po jednej odmianie pszenicy orkisz jarej i pszenżyta jarego.
Z hodowli zagranicznych pochodzi sześć odmian jęczmienia i po jednej owsa oraz pszenicy, pozostałe to odmiany hodowli krajowej. Czym charakteryzują się nowe kreacje?
Odchwaszczanie zbóż jarych
Jęczmień jary
Wśród zarejestrowanych odmian jęczmienia jarego znalazła się jedna odmiana browarna - RGT Atmosphere oraz dziewięć odmian typu pastewnego: Runner, Ismena, Maggie, Eldorado, Etolie, Farmer, MHR Fajter, Pilote i Rezus. Aktualnie w KR mamy 77 odmian jęczmienia jarego, w tym 29 typu browarnego i 48 typu pastewnego. 58 proc. stanowią odmiany zagraniczne. Również wśród nowych odmian dominuje podobny stosunek odmian zagranicznych do polskich (sześć zagranicznych, cztery z rodzimej hodowli).
RGT Atmosphere - odmiana typu browarnego, o wartości browarnej dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość średnia, na plamistość siatkową dość mała. Rośliny dość wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren (MTZ) i zawartość białka w ziarnie dość duża, wyrównanie ziarna średnie. Plenność dość dobra. Reprezentant hodowcy: RAGT Semences Polska.
Ismena - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej. Odporność na rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rdzę jęczmienia średnia. Rośliny dość niskie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. MTZ i zawartość białka w ziarnie dość duża, wyrównanie ziarna średnie. Reprezentant hodowcy: Saaten-Union Polska.
Sprawdzone odmiany jęczmienia pastewnego
Maggie - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość średnia. Rośliny dość niskie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. MTZ dość duża, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna średnie. Reprezentant hodowcy: Saaten-Union Polska.
Runner - odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Odporność na ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rdzę jęczmienia średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny dość niskie o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. MTZ dość duża, zawartość białka w ziarnie i wyrównanie ziarna średnie. Reprezentant hodowcy: Saaten-Union Polska.
Eldorado - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę średnia. Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. MTZ i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie dość duża. Hodowca: Poznańska Hodowla Roślin.
Etoile - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę jęczmienia średnia, na plamistość siatkową i rynchosporiozę dość mała. Rośliny średniej wysokości o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. MTZ mała, zawartość białka w ziarnie dość duża, wyrównanie ziarna średnie. Reprezentant hodowcy: DANKO Hodowla Roślin.
Nawet 80 dt/ha jęczmienia jarego w PDO
Farmer - odmiana typu pastewnego. Plenność dość dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego i plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość średnia, na rynchosporiozę dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. MTZ i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie duża. Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR.
MHR Fajter - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość dość duża, na mączniaka prawdziwego i rynchosporiozę średnia. Rośliny dość niskie o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. MTZ i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie dość duża. Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin.
Pilote - odmiana typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Odporność na rdzę jęczmienia dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość średnia. Rośliny średniej wysokości o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. MTZ i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka w ziarnie dość duża. Reprezentant hodowcy: DANKO Hodowla Roślin.
Rezus - odmiana typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na plamistość siatkową dość duża, na rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość średnia, na mączniaka prawdziwego dość mała. Rośliny średniej wysokości o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania przeciętny. MTZ średnia, wyrównanie ziarna i zawartość białka w ziarnie dość duża. Hodowca: Hodowla Roślin Smolice Grupa IHAR.
Owies: 7 t/ha w badaniach PDO w 2017 roku
Owies
Dwie nowe odmiany owsa zwyczajnego to Lion i Agent. W efekcie KR owsa liczy obecnie 31 odmian. Wśród nich 26 to odmiany owsa zwyczajnego, pięć to owies nagi. Większość z nich to odmiany polskie, tylko cztery pochodzą z hodowli zagranicznych. Są to kreacje żółtoziarniste, wyjątek stanowi odmiana Gniady o brązowym zabarwieniu plewki. Wszystkie odmiany owsa (z wyjątkiem odmiany górskiej - Celer) przydatne są głównie do uprawy w nizinnych rejonach kraju, oprócz wyżej położonych terenów górskich.
Zarówno odmiana Lion jak i Agent charakteryzują się dobrym potencjałem plonowania, zbliżonym do najlepszych odmian już zarejestrowanych.
Lion - odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską dość duży, bez łuski duży. Odporność na rdzę źdźbłową dość duża, na rdzę owsa, helmintosporiozę i septoriozę liści średnia, na mączniaka prawdziwego mała do bardzo małej. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski bardzo mały, MTZ dość mała, wyrównanie ziaren dość duże, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka dość mała, tłuszczu mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Reprezentant hodowcy: Saaten-Union Polska.
Agent - odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski dość duży. Odporność na rdzę źdźbłową dość duża, na rdzę owsa, helmintosporiozę i septoriozę liści średnia, na mączniaka prawdziwego mała. Rośliny o średniej wysokości, o dość dobrej odporności na wyleganie. Termin wiechowania wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski mały, MTZ duża do bardzo dużej, gęstość w stanie zsypnym duża, wyrównanie ziaren dość duże. Zawartość białka średnia, tłuszczu duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca: HR Strzelce Grupa IHAR.
Na które odmiany pszenicy jarej postawić?
Pszenica jara
Nowo zarejestrowane odmiany pszenicy zwyczajnej jarej to jakościowe odmiany chlebowe (grupa A): Atrakcja, Fala, KWS Sunny oraz MHR Jutrzenka. Odmiana KWS Sunny pochodzi z zagranicznej hodowli, pozostałe trzy odmiany wyhodowane zostały w kraju. Obecnie w KR znajdują się 33 odmiany pszenicy zwyczajnej jarej, wśród których dominują odmiany jakościowe (25), wyraźnie mniej jest odmian chlebowych (5), elitarnych (2) oraz pozostałych, w tym pastewnych (1). Po tegorocznych zmianach odmiany zagraniczne stanowią 21 proc.
W br. do KR wpisano również drugą jarą odmianę pszenicy orkisz pod nazwą Kuiavia. Hodowcą jest Przedsiębiorstwo Nasienne Rolnas.
Prace hodowlane nad pszenicą jarą prowadzą do poprawy nie tylko ilości pozyskiwanego plonu ziarna, ale także jego jakości. Coraz większa liczba jakościowych odmian chlebowych świadczy o ukierunkowaniu hodowli w stronę poprawy parametrów technologicznych uzyskiwanego ziarna, przy jednoczesnym podnoszeniu poziomu plenności odmian.
Odmiany, które zostały wpisane w br. do KR plonują na dobrym i dość dobrym poziomie. Zadowalająca jest również ich zdrowotność. Wszystkie wyróżniają się dość dużą odpornością na rdzę żółtą. Różnice wśród nowości obserwuje się pod względem wysokości i odporności na wyleganie. Dość dużą odpornością na wyleganie cechują się KWS Sunny i MHR Jutrzenka.
Pszenica jara: Goplana z Nimfą i z Rusałką najlepsze
Atrakcja - jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i brunatną plamistość liści średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. MTZ mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka dość duża, ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR.
Fala - jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dość dobra. Odporność na rdzę żółtą dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. MTZ duża, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Hodowca: Hodowla Roślin Smolice Grupa IHAR.
KWS Sunny - jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dość dobra. Odporność na rdzę brunatną, rdzę żółtą i septoriozy liści dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów średnia. Rośliny dość niskie, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania dość późny. MTZ dość mała, wyrównanie średnie, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby mała. Reprezentant hodowcy: KWS Lochow Polska.
MHR Jutrzenka - jakościowa odmiana chlebowa (grupa A). Plenność dość dobra. Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą i fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. MTZ duża, wyrównanie dobre do bardzo dobrego, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża do bardzo dużej, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała. Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin.
Kuiavia - to odmiana jara pszenicy orkisz. Plon ziarna brutto (z kłoskami) oraz plon ziarna netto niższy odpowiednio o 7 i 8 proc. w porównaniu do wzorcowej odmiany pszenicy orkisz Wirtas. Odporność na choroby podstawy źdźbła dość duża, na brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew średnia, na rdzę brunatną mała do bardzo małej. Rośliny wysokie do bardzo wysokich, o małej do bardzo małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny. MTZ średnia, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Liczba opadania duża, zawartość białka bardzo duża, wskaźnik sedymentacyjny SDS dość duży, ilość glutenu bardzo duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca: Przedsiębiorstwo Nasienne Rolnas.
Pszenżyto jare: 7,5 t/ha w doświadczeniach PDO
Pszenżyto jare
W br. KR poszerzył się tylko o jedną nową odmianę pszenżyta jarego - Hugo, której hodowcą jest Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR. Warto podkreślić wyróżniającą się plenność tej odmiany, na poziomie najlepszych odmian zarejestrowanych, oraz dużą MTZ. W ciągu ostatniego roku żadna odmiana pszenżyta jarego nie została skreślona z KR. Obecnie zarejestrowanych jest 13 odmian, wszystkie pochodzą z polskiej hodowli. Pszenżyto jare jest zbożem pastewnym, stąd prace hodowlane zmierzają w kierunku poprawy przede wszystkim plenności, a także zdrowotności. Pewną wadą pszenżyta jarego jest późniejsze dojrzewanie niż innych zbóż i mniejsza odporność na porastanie ziarna w kłosie.
Hugo - odmiana o dobrej plenności. Przyrost plonu przy wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na fuzariozę kłosów dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i rynchosporiozę średnia, na rdzę brunatną i septoriozę liści dość mała. Rośliny dość wysokie, o małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. MTZ duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie średnia, liczba opadania dość duża. Zawartość białka mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce Grupa IHAR.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 3-2018 - ZAPRENUMERUJ
