Nowe odmiany zbóż ozimych

Na początku 2018 r. do Krajowego rejestru wpisano 24 nowe odmiany zbóż ozimych. W pszenicy zwyczajnej 13 odmian (w tym dwie regionalne), w życie pięć, w pszenżycie dwie, a w jęczmieniu cztery. Co niesie postęp hodowlany poszczególnych kreacji?

Więcej polskich pszenic

Pszenica ozima jest zbożem o największym znaczeniu w Polsce. Według danych GUS w ostatnich trzech latach powierzchnia jej uprawy wynosiła blisko 2 mln ha. W roku 2018 zarejestrowano 13 nowych odmian pszenicy zwyczajnej ozimej, nieco więcej niż w roku poprzednim. Spośród nowych odmian, cztery zaliczono do grupy A, sześć do grupy B i jedną do grupy C. Ponadto zarejestrowano także dwie odmiany regionalne (Ostka Grodkowicka i Ostka Gruboziarnista Grodkowicka). Odmiany te wpisywane są do Krajowego rejestru bez wymogu badania wartości gospodarczej, stąd nie uwzględniono ich w tabeli.

Plony pszenicy ozimej w PDO w 2017 r.

Formacja i RGT RGT Kilimanjaro to najlepiej plonujące jakościowe odmiany chlebowe pszenicy ozimej w doświadczeniach PDO prowadzonych przez COBORU w 2017 r. Z odmian chlebowych najlepiej wypadły: Owacja i RGT Bilanz, a z pastewnych i pozostałych -...

czytaj więcej

W roku 2017 z Krajowego rejestru skreślono 3 odmiany (Kohelia, Pawel i Akteur). Obecnie zarejestrowanych jest 121 odmian pszenicy ozimej. W tej liczbie jedną zaliczono do grupy technologicznej elitarne chlebowe (E), 55 to odmiany jakościowe chlebowe (A), 49 chlebowe (B), jedna na ciastka (K) i 13 to odmiany pastewne lub inne (C) oraz dwie odmiany regionalne. W ostatnich latach udział odmian zagranicznych w Krajowym rejestrze pszenicy ozimej systematycznie się zwiększał i w roku 2017 wynosił 68 proc.

W roku bieżącym po raz pierwszy od wielu lat zarejestrowano więcej odmian krajowych niż zagranicznych i w związku z tym udział odmian zagranicznych zmniejszył się do 64 proc.

Nowo zarejestrowane odmiany wnoszą postęp hodowlany głównie w zakresie plenności. Cechują się na ogół dobrą zdrowotnością, chociaż część z nich ma pewne mankamenty w odporności na niektóre choroby. Mimo, że po zimie w sezonie 2017/2018 nie odnotowano większych strat z powodu wymarzania, to zimotrwałość pozostaje jednym z ważniejszych kryteriów wyboru odmiany. W tej cesze nowe odmiany uzyskały oceny w od 3 do 5,5.

Zbiory pszenicy niższe o 40 procent. Upały nie odpuszczają

Zbiory pszenicy w Szwecji mogą być w tym roku niższe o ponad 40 proc. z powodu suszy i fali upałów - poinformował Mikael Jeppsson, szef sekcji zbożowej giganta rolniczego Lantmannen. Skandynawski kraj dołączył do producentów z innych...

czytaj więcej

Tabela 1. Plonowanie nowych odmian pszenicy ozimej

a₁ – przeciętny poziom agrotechniki (bez ochrony); a₂ – wysoki poziom agrotechniki (zwiększone o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed chorobami i wyleganiem)

Czy znasz ranking odmian pszenżyta ozimego w 2017 roku?

Octavio to najlepiej plonująca odmiana pszenżyta ozimego na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) w badaniach PDO w tym roku. Na wysokim poziomie agrotechniki (a2) najwyżej plonowała odmiana Algoso. Plon wzorca na przeciętnym poziomie agrotechniki...

czytaj więcej

Plenne, zimotrwałe i zdrowsze pszenżyto

W 2018 roku zarejestrowano dwie nowe odmiany pszenżyta ozimego: Belcanto oraz Toro. Obie pochodzą z polskiej hodowli. Pod koniec 2017 roku skreślono jedną odmianę - Algoso i obecnie Krajowy rejestr liczy 49 odmian, w tym 41 to odmiany krajowe, pozostałych osiem to kreacje zagraniczne.

Najnowsze odmiany wznoszą postęp w zakresie plenności, a także cechują się dobrą zimotrwałością, co jest niezwykle istotne w dobie coraz większej nieprzewidywalności aury (brak pokrywy śnieżnej, duże spadki temperatury w okresie zimowym), związanej ze zmieniającym się klimatem. Nowe odmiany na ogół charakteryzują się także lepszą zdrowotnością w porównaniu do starszych.

Szczególnie zauważalny jest postęp w odporności na rdzę żółtą. Nieco mniejszy postęp obserwuje się w odniesieniu do innych cech rolniczych i użytkowych, choć na ogół odmiany wpisane w ostatnich latach do Krajowego rejestru prezentują zadowalający poziom również pod tym względem.

Odmiany pszenżyta ozimego zalecane do uprawy

W tym roku do siewu COBORU poleca 22 odmian pszenżyta ozimego. Najbardziej rozpowszechniona jest odmiana Meloman, która zalecana jest do uprawy w całym kraju, z wyjątkiem województwa dolnośląskiego. Na drugim miejscu jest odmiana...

czytaj więcej

Tabela 2. Plonowanie nowych odmian pszenżyta ozimego

a₁ - przeciętny poziom agrotechniki (bez ochrony); a₂ - wysoki poziom agrotechniki (zwiększone o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed chorobami i wyleganiem)

Wszystkie nowości żyta pochodzą z zagranicy

W 2018 roku do Krajowego rejestru żyta ozimego wpisano 5 nowych odmian (jedną populacyjną - Reflektor oraz cztery mieszańcowe: KWS Classico, KWS Loretto, KWS Piano i KWS Trebiano, a także cztery składniki odmian mieszańcowych. W ostatnim czasie z rejestru skreślono osiem odmian oraz dwa składniki odmian mieszańcowych.

Czy znasz najlepsze odmiany żyta ozimego w badaniach PDO?

Dańkowskie Granat i Dańkowskie Hadron to najwyżej plonujące odmiany populacyjne żyta ozimego na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) w badaniach PDO w tym roku. Na wysokim poziomie agrotechniki (a2) najlepiej plonowały odmiany: Dańkowskie Granat...

czytaj więcej

Po powyższych zmianach Krajowy rejestr liczy aktualnie 64 odmiany żyta ozimego, z których 52 przeznaczonych jest do uprawy głównie na ziarno (27 odmian mieszańcowych, 25 odmian populacyjnych) oraz 11 składników odmian mieszańcowych.

W Krajowym rejestrze znajduje się także jedna odmiana przeznaczona do uprawy na cele zielonkowe - Pastar. Obecnie nie prowadzi się badań z uprawą żyta na zieloną masę. Większość bo 60 proc. Krajowego rejestru żyta ozimego stanowią odmiany zagraniczne. Również wszystkie tegoroczne nowości pochodzą z hodowli niemieckiej.

Nowo zarejestrowane odmiany wyróżniają się przede wszystkim wysoką plennością. Na szczególną uwagę w tej cesze zasługują zwłaszcza mieszańcowe odmiany KWS Loretto i KWS Piano, które na przeciętnym poziomie agrotechniki plonowały powyżej 90 dt/ha.

Zadowalająca jest też zdrowotność zarejestrowanych w 2018 roku odmian.

Tabela 3. Plonowanie nowych odmian żyta ozimego

a₁ - przeciętny poziom agrotechniki (bez ochrony); a₂ - wysoki poziom agrotechniki (zwiększone o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed chorobami i wyleganiem)

Jęczmień zdominowany przez kreacje wielorzędowe pastewne

W roku 2018 zarejestrowano, podobnie jak w roku ubiegłym, cztery nowe odmiany jęczmienia ozimego. Wszystkie to odmiany wielorzędowe pastewne pochodzące z hodowli zagranicznych. Po wykreśleniu jednej odmiany wielorzędowej pastewnej - Epoque i jednej odmiany dwurzędowej browarnej - Vincenta, stan Krajowego rejestru jęczmienia ozimego wynosi aktualnie 33 odmiany. Dominują odmiany pastewne – przede wszystkim wielorzędowe. Znacznie mniej, bo tylko cztery są odmiany dwurzędowe pastewne, natomiast w grupie odmian browarnych znajduje się zaledwie jedna odmiana.

Główny cel hodowli jęczmienia ozimego to odmiany z przeznaczeniem na pasze, gdzie największe znaczenie ma plenność. Wszystkie nowe odmiany charakteryzują się wysokimi plonami, a odmiany Mirabelle i SU Jule także dużą masą 1000 ziaren i dość dobrym wyrównaniem. Odmiana Mirabelle jest również dość odporna na wyleganie.

Odmiany jęczmienia ozimego: wybierać spośród najlepszych

Potencjał plonowania odmian jęczmienia ozimego jest bardzo wysoki. Przy intensywnej agrotechnice można uzyskać ponad 10 t z 1 ha, pod warunkiem doboru odpowiedniej odmiany. W dokonaniu wyboru pomagają niezależne wyniki badań Porejestrowego...

czytaj więcej

Tabela 4. Plonowanie nowych odmian jęczmienia ozimego

a₁ - przeciętny poziom agrotechniki (bez ochrony); a₂ - wysoki poziom agrotechniki (zwiększone o 40 kg/ha nawożenie azotowe, dolistne preparaty wieloskładnikowe, ochrona przed chorobami i wyleganiem)

• Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 6-2018 - ZAPRENUMERUJ