Nawożenie przedsiewne pod zboża ozime

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak | artyszak@apra.pl

08-09-2019,7:15 Aktualizacja: 09-09-2019,7:35

A A A

Nawozy fosforowo-potasowe powinny być wymieszane z glebą przed siewem. Foto_Arkadiusz_Artyszak

Przedsiewnie należy pod oziminy stosować przede wszystkim fosfor i potas. Dawka azotu powinna być niewielka. Niestety, wielu rolników nie docenia fosforu i potasu, o czym świadczą rażąco niskie dawki tych składników.

Jak podaje GUS (2019) w roku gospodarczym 2017/2018 było to zaledwie 23,1 kg P₂O₅i 31,8 kg K₂O na 1 ha. Tymczasem szacuje się, że zboża ozime na wyprodukowanie 10 dt ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy muszą pobrać 10-11 kg P₂O₅ i 20-27 kg K₂O.

Warto pamiętać, że ziarno zbóż zawiera znacznie więcej fosforu niż potasu i wraz z nim wywozi się z pola znaczne ilości tego pierwiastka. Im uzyskiwane plony są większe, tym ubytek fosforu jest większy. Natomiast w słomie dominuje potas i w przypadku bezpowrotnego pozbywania się słomy (nie wraca na pole w postaci obornika) należy skupić się na nawożeniu tym składnikiem.

Najlepiej plonujące odmiany pszenicy ozimej w 2019 roku

Różnica w plonowaniu najlepszej i najgorszej jakościowej odmiany chlebowej pszenicy ozimej (klasa A) w doświadczeniach PDO wyniosła na przeciętnym poziomie agrotechniki 18 proc. wzorca (15 dt/ha) a na wysokim 16 proc. (14,7 dt/ha) (tab. 1)....

czytaj więcej

Dawki fosforu i potasu pod zboża zależą od oczekiwanego i realnego do uzyskania na danym polu plonu, aktualnej zawartości przyswajalnych składników pokarmowych w glebie oraz sposobu zagospodarowania plonu ubocznego przedplonu (np. słomy zbóż).

Realny plon najlepiej jest określić jako średnią z ostatnich kilku lat, odrzucając lata skrajne (bardzo dobre i bardzo słabe). Za aktualne uważa się wyniki badań zasobności gleby nie starsze niż 4-letnie.

W tabeli podano za Jadczyszyn i in. (2010) rekomendowane dawki fosforu i potasu na stanowiskach odznaczających się średnią zawartością obu makroelementów i pozostawieniu plonu ubocznego przedplonu na polu. W sytuacji, gdy zawartość jest inna i/lub plon uboczny został wywieziony z pola dawki te należy odpowiednio skorygować. Przy zawartości bardzo wysokiej dawki fosforu i potasu można zmniejszyć o 30-40 kg P₂O₅ lub K₂O a przy wysokiej o 20 kg P₂O₅ lub K₂O. Natomiast przy zawartości niskiej dawki nawozów należy zwiększyć o 30 kg P₂O₅ lub K₂O, a przy bardzo niskiej zwiększyć o 40-60 kg P₂O₅ lub K₂O. Gdy plon uboczny przedplonu zabrano z pola dawki nawozów fosforowych należy zwiększyć o 20 proc., a nawozów potasowych aż o 60-80 proc.

Tabela. Dawki fosforu i potasu pod zboża ozime

Gatunek	Oczekiwany plon, dt/ha	P₂O₅ kg/ha	K₂O kg/ha
Jęczmień	60	55	65
	70	60	75
	80	70	85
Pszenica	60	55	60
	80	70	80
	90	80	90
	100	90	100
Pszenżyto	70	60	85
	80	70	100
	90	90	120
	100	100	125
Żyto	40	35	55
	60	55	100
	80	75	110

Źródło: Jadczyszyn i in. 2010

Najlepiej plonujące odmiany pszenżyta ozimego w 2019 roku

Plon wzorca pszenżyta ozimego w doświadczeniach PDO na przeciętnym poziomie agrotechniki wyniósł 81 dt/ha, a na wysokim był większy o 9,5 dt/ha. Najlepszą i najgorszą odmianą pszenżyta ozimego dzieliło odpowiednio 10 proc. wzorca (8,1 dt/ha)...

czytaj więcej

Nawozy fosforowo-potasowe powinno się równomiernie rozsiać i głęboko wymieszać z glebą podczas orki siewnej lub innych zabiegów uprawowych. W przypadku uprawy pasowej nawozy umieszcza się w rzędach roślin podczas siewu. Stosowanie pogłówne jest zdecydowanie gorszym rozwiązaniem, szczególnie fosforu, który bardzo wolno przemieszcza się w glebie.

W ostatnich latach coraz uwagi poświęca się krzemowi (Si). Jest to pierwiastek, który ogranicza wpływ niekorzystnych warunków środowiskowych (np. niedoboru wody) oraz porażenie przez choroby i żerowanie szkodników. Szczególnie dużo krzemu pobierają zboża. Jednym ze źródeł przyswajalnego dla roślin krzemu jest słoma zbóż, w której występuje w postaci fitolitów. Obserwowana od kilku lat masowa sprzedaż słomy i braku nawożenia obornikiem może powodować, że na znacznej części pól rośliny mogą odczuwać jego niedobór.

Na rynku jest dostępny nawóz wieloskładnikowy oraz środek wspomagający właściwości gleby z dodatkiem krzemu.

Krzem może być także stosowany dolistnie, ale w tym przypadku nie chodzi o zaspokojenie wymagań pokarmowych roślin, ale ma przede wszystkim działanie stymulujące odporność roślin na czynniki stresowe.