Tylko osiem substancji czynnych jest zarejestrowanych do przedwschodowego zwalczania chwastów w uprawie zbóż ozimych. Zawarte są w blisko 40 herbicydach, które znacznie różnią się między sobą.
Program ochrony zbóż, zwłaszcza pszenicy ozimej, należy do jednych z najszerzej opracowanych. Niestety jego wycinek dotyczący zabiegów przedwschodowych jest bardzo skromny.
To zaledwie osiem substancji czynnych. Ich zaletą, oprócz flurochloridonu, jest możliwość wykorzystania także do zabiegów nalistnych. To istotny walor, w sytuacji przesuszonych gleb. Zaopatrując się w środki doglebowe, w przypadku braku możliwości wykorzystania ich w planowanym terminie, można je zastosować nalistnie jesienią, a niektóre nawet wiosną.
Zakup herbicydów na określony termin stosowania jest pewnym ryzykiem. Jeżeli wystąpią anomalia pogodowe, rolnik może znaleźć się w trudnej sytuacji. Zakupione herbicydy niewykorzystane w planowanym terminie, mogą spowodować zamrożenie...
Poznać możliwości herbicydów
Osiem proponowanych substancji czynnych jest reprezentowanych przez blisko 40 herbicydów. Różnią się ilością substancji czynnych, formami użytkowymi, a przede wszystkim samą rejestracją decydującą o wysokości dawek, terminie stosowania i zakresie aplikacji w poszczególnych gatunkach zbóż. Producentowi rolnemu byłoby łatwiej, gdyby zalecenia były ujednolicone. Skoro tak nie jest, ważne żeby znał możliwości każdej z substancji czynnych i reprezentujących je herbicydów.
Flurochloridon w różnych dawkach
To substancja czynna reprezentowana przez dwa identyczne herbicydy - od lat znany Racer 250 EC i znacznie młodszy Vernal 250 EC. Zalecane są identycznie, ale ze względu na ograniczoną selektywność w różnych dawkach, w zależności od odchwaszczanego gatunku zbóż.
Do chwastów wrażliwych występujących w zbożach należą: dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, jasnota różowa, komosa biała, kurzyślad polny, łobody, mak polny, miotła zbożowa, maruna nadmorska, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, rumianek pospolity, samosiewy rzepaku, tasznik pospolity, tobołki polne i wiechlina roczna.
Jesienne odchwaszczanie zbóż ozimych na ogół należy wykonywać kompleksowo zwalczając miotłę zbożową, a także - w zależności od stanowiska - określone gatunki chwastów dwuliściennych. Nadaje się do tego zdecydowana większość...
Najwyższej skuteczności należy się spodziewać w pszenicy, w której preparat jest zalecany w dawce 1-2 l/ha. W pszenżycie i życie zalecana jest dawka 1-1,5 l/ha. Maksymalne dawki należy stosować na glebach ciężkich, zabieg powinien być wykonany do dwóch dni po siewie.
Jedyny sulfonylomocznik
Chlorosulfuron to pierwszy i najstarszy sulfonylomocznik zalecany w zbożach. Substancja ta nie jest zalecana w jęczmieniu, a poszczególne produkty różnią się zalecaną dawką i zakresem odchwaszczanych gatunków zbóż, co wynika tylko z odmiennej rejestracji. Środki Sulfen 75 WG i Tacyt 75 WG zalecane są w dawce 20 g/ha tylko w pszenicy, a Glean 75 WG i Nuher 75 WG w dopuszczonej nieco wyższej dawce 20-25 g/ha, także w pszenżycie i życie.
Do chwastów wrażliwych należą: bodziszek drobny, gwiazdnica pospolita, jasnota różowa, mak polny, maruna nadmorska, miotła zbożowa, przetacznik perski, przytulia czepna, samosiewy rzepaku, rumian polny, rumianek pospolity, tasznik pospolity, tobołki polne i wyczyniec polny.
Niektóre biotypy miotły zbożowej są uodpornione na działanie chlorosulfuronu, dlatego na plantacjach, na których występują nie zaleca się tej substancji czynnej. Zwalczanie bodziszka drobnego i przetacznika perskiego wymaga stosowania preparatu w dawce 25 g/ha.
Zboża ozime są narażone na porażenie przez grzyby chorobotwórcze przez cały okres wegetacji - od fazy kiełkowania do dojrzałości pełnej. Dlatego wymagają kompleksowej ochrony, a pierwszym ważnym zabiegiem jest zaprawianie materiału siewnego....
Na rynku znajduje się także preparat Glean Strong 54 WG (chlorosulfuron + diflufenikan). Stosując tę mieszaninę fabryczną dodatkowo można zniszczyć: dymnicę pospolitą, fiołka polnego, jasnotę purpurową, komosę białą, mlecz polny, niezapominajkę polną, ostróżeczkę polną, poziewnik szorstki, szerszy zakres gatunków przetaczników oraz samosiewy rzepaku.
Diflufenkan sam i w mieszaninach
Diflufenkan w terminie jesiennym do zabiegów doglebowych jest zalecany w formie dziewięciu preparatów formulacji SC lub WG zawierających 500 g s.cz./kg,l preparatu. Mimo identycznej ilości substancji czynnej zalecenia są zróżnicowane pod względem dawek i gatunków zbóż (0,2-0,25 – j, p; 0,24 – p i ż i 0,375 – j, p, ż l,kg/ha).
Analizując te zalecenia ogólnie można określić, że sam diflufenikan jest selektywny (zalecany) we wszystkich zbożach, oprócz pszenżyta, w dawce 0,1-0,187 g/ha. Drugą sprawą jest dość zróżnicowana ocena wrażliwości chwastów. Skutecznie zwalczane są: fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, maruna nadmorska, niezapominajka polna, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, tasznik pospolity i wyczyniec polny.
Najwięcej kontrowersji budzi wrażliwość przytulii czepnej i miotły zbożowej, które są różnie klasyfikowane przez producentów (od wrażliwych do odpornych). Przytulię czepną można uznać za wrażliwą, natomiast miotłę zbożową za średnio wrażliwą. Z kolei należy przyznać, że diflufenikan jest bardzo dobrym komponentem mieszanin z innymi substancjami czynnymi zwalczającymi ten gatunek, co znacznie podnosi ich skuteczność.
Stosując herbicydy rolnicy oczekują, że skutecznie i szybko pozbędą się problemu chwastów w uprawie. Niekiedy jednak efekt chwastobójczy nie jest zadowalający, tymczasem przyczyna często bywa prozaiczna, bo to co niby jest tak bardzo...
Przykładem są mieszaniny: Arnold (+ flufenacet), Bexer Evo i Jura (+ prosulfokarb) oraz Glean Strong (+ chlorosulfuron). Jednocześnie, na co warto zwrócić uwagę, diflufenikan jest bardziej skuteczny w zwalczaniu wyczyńca (czego nie ma w etykietach) niż miotły.
Modny flufenacet
Flufenacet początkowo pojawił się jako komponent fabrycznych mieszanin. Obecnie jest także tak zalecany, ale na rynku pojawiło się kilka preparatów zawierających tylko tę substancję czynną. Przeznaczony jest głównie do zwalczania gatunków jednoliściennych.
Wśród chwastów wrażliwych wymieniana jest przede wszystkim miotła zbożowa, a także: stokłosa bezostna, wiechlina roczna, życica trwała oraz nieco słabiej zwalczany wyczyniec polny. Do dwuliściennych gatunków wrażliwych należą fiołki i przytulia.
Podobnie jak przy diflufenikanie zalecenia są zróżnicowane. Jedynie herbicydy Glosset i Sunfire 500 SC są zalecane we wszystkich podstawowych zbożach ozimych, pozostałe tylko w pszenicy. Dawki, w zależności od produktu, wahają się od 120 do 240 g s.cz./ha.
W ramach mieszanin fabrycznych preparat jest zalecany z diflufenikanem (Arnold) oraz z stosunkowo nową substancją czynną - pikolinafenem (Pontos). Zaletą tego preparatu jest możliwość stosowania we wszystkich podstawowych zbożach ozimych, w których z dobrym skutkiem można wyeliminować następujące gatunki chwastów: fiołek polny, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, miotła zbożowa, przetacznik perski, rumianek pospolity i tasznik pospolity.
Późne zabiegi to określenie umowne. Można je rozpatrywać pod kątem terminów kalendarzowych oraz faz rozwojowych, zarówno roślin uprawnych, jak i chwastów. Na plantacjach późno sianych, praktycznie...
W zbożach ozimych do zabiegów doglebowych rzadko zaleca się mieszaniny zbiornikowe. Jedną z nielicznych możliwości jest stosowanie właśnie tych dwóch substancji czynnych. W pszenicy ozimej można zastosować Cetnik, Cevino lub Inker (flufenacet) z dowolnie wybranym herbicydem Adiunkt, Herubin lub Saper (diflufenikan). Preparaty zawierające diflufenikan nie są zarejestrowane do pojedynczego stosowania doglebowego (tylko nalistnie). Mieszaninę należy stosować w dawce 0,24-0,3 (zawierające flufenacet) + 0,2 l/ha (zawierające diflufenikan).
Prosulfokarb na kilka sposobów
Na bazie tej substancji czynnej zarejestrowano cztery herbicydy. Jako pierwszy na rynku pojawił się Boxer 800 EC zarejestrowany w dawce 3 l/ha w czterech zbożach ozimych. Po pewnym czasie identyczne preparaty (Fidox 800 EC, Pluto, Roxy 800 EC) zarejestrowano tylko w pszenicy w dawce 2-4 l/ha. Znacznie także różnią się listy chwastów wrażliwych.
Boxer 800 EC skutecznie zwalcza takie gatunki jak: gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, miotła zbożowa, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, przytulia czepna. W pozostałych etykietach wymieniono następujące gatunki: ambrozja bylicolistna, chwastnica jednostronna gwiazdnica pospolita, maruna nadmorska, szarłat szorstki i wiechlina roczna, (powtarza się jedynie gwiazdnica pospolita). Ponadto w etykiecie zamieszczono informację, że wrażliwość wymienionych gatunków dotyczy dawki 4 l/ha, chociaż trzy wymienione preparaty są zalecane w dawce 2-4 l/ha.
W innych źródłach, niż etykiety wymienionych preparatów, można znaleźć dane o skutecznym działaniu prosulfokarbu w średniej dawce 3 l/ha na następujące gatunki: dymnica pospolita, gwiazdnica pospolita, łoboda ogrodowa, miotła zbożowa, mlecz zwyczajny, niezapominajka polna, przetacznik bluszczykowy i perski, rzodkiew świrzepa i samosiewy rzepaku. Lista ta wydaje się najbardziej wiarygodna, ale podczas zabiegów warto obserwować wpływ prosulfokarbu na inne gatunki chwastów. W celu zwiększenia skuteczności prosulfokarbu można go stosować łącznie z diflufenikanem w postaci preparatów Boxer Evo EC lub Jura EC.
Wykaz herbicydów zalecanych do przedwschodowego odchwaszczania zbóż ozimych
|
Herbicydy
|
Substancja czynna
|
Dawka (l, kg/ha)
|
Zboża ozime**
|
|
BBCH 00 (bezpośrednio po siewie)
|
|
Glean 75 WG*
|
chlorosulfuron
|
0,020-0,025
|
p, pż, ż
|
|
Nuher 75 WG*
|
0,020-0,025
|
p, pż, ż
|
|
Sulfen 75 WG*
|
0,02
|
p
|
|
Tacyt 75 WG*
|
0,02
|
p
|
|
Glean Strong 54 WG*
|
chlorosulfuron + diflufenikan
|
0,12
|
p, pż, ż
|
|
Racer 250 EC
|
flurochloridon
|
1-2
|
p
|
|
Vernal 250 EC
|
1-2
|
p
|
|
Racer 250 EC
|
1-1,5
|
pż, ż
|
|
Vernal 250 EC
|
1-1,5
|
pż, ż
|
|
BBCH 00-08 (po siewie przed wschodami)
|
|
Fence*
|
flufenacet
|
0,5
|
p
|
|
Palisade 480 SC*
|
0,5
|
p
|
|
Fluent 500 SC*
|
0,4
|
p
|
|
BBCH 00-09 (po siewie przed wschodami)
|
|
Fenfludi 500 WG*
|
diflufenikan
|
0,24
|
p, ż
|
|
Mendel 500 SG*
|
0,24
|
p, ż
|
|
Ossetia*
|
0,24
|
p, ż
|
|
Cetnik 500 SC*
|
flufenacet
|
0,24-0,3
|
p
|
|
Cevino 500 SC*
|
0,24-0,3
|
p
|
|
Inker 500 SC*
|
0,24-0,3
|
p
|
|
Glosset SC*
|
0,2-0,4
|
j, p, pż, ż
|
|
Arnold*
|
diflufenikan + flufenacet
|
0,6
|
j, p
|
|
Pencot 330 EC
|
pendimetalina
|
3-5
|
j, p
|
|
Penfox 330 EC
|
3-5
|
j, p
|
|
Sharpen 330 EC
|
3-5
|
j, p
|
|
Penpol 400 SC
|
2,5-4,1
|
j, p
|
|
Sharpen 400 SC
|
2,5-4,1
|
j, p
|
|
BBCH 00-13 (bezpośrednio po siewie do fazy trzech liści)
|
|
Boxer 800 EC*
|
prosulfokarb
|
3
|
j, p, pż, ż
|
|
Fidox 800 EC*
|
2-4
|
p
|
|
Pluto*
|
2-4
|
p
|
|
Roxy 800 EC*
|
2-4
|
p
|
|
BBCH 00-23 (bezpośrednio p[o siewie do trzech rozkrzewień)
|
|
Sunfire 500 SC
|
flufenacet
|
0,36-0,48
|
j, p, pż, ż
|
|
BBCH 00-29 (bezpośrednio po siewie, aż do końca krzewienia)
|
|
Pontos
|
flufenacet + pikolinafen
|
0,5-1
|
j, p, pż, ż
|
|
BBCH 01-09 (od skiełkowania do momentu poprzedzającego wschody)
|
|
Boxer Evo EC*
|
diflufenikan + prosulfokarb
|
4
|
j, p, pż, ż
|
|
Jura EC*
|
4
|
j, p, pż, ż
|
|
BBCH 01-29 (od skiełkowania do końca krzewienia)
|
|
Delfin 500 SC*
|
diflufenikan
|
0,375
|
j, p, ż
|
|
Kinara 500 SC*
|
0,375
|
j, p, ż
|
|
Matrix*
|
0,375
|
j, p, ż
|
|
Sempra 500 SC*
|
0,375
|
j, p, ż
|
|
Diflotex 500 SC*
|
0,2-0,25
|
j, p
|
|
Liskam 500 SC*
|
0,2-0,25
|
j, p
|
* preparaty zalecane także w terminie powschodowym
** j-jęczmień;p-pszenica;pż-pszenżyto;ż-żyto
-
Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 7-2020 - ZAPRENUMERUJ
