Czy świadczenia świąteczne dla pracowników mogą być zwolnione ze składek ZUS?
Czy świadczenia świąteczne dla pracowników mogą być zwolnione ze składek ZUS? W omówieniu powyższej kwestii posłużymy się konkretnym przykładem. Otóż pracodawca wypłacił swoim pracownikom z okazji Bożego Narodzenia świąteczne świadczenie pieniężne. Świadczenie to opiewało na różne wartości (przykładowo 100, 200 i 300 zł), w zależności od sytuacji materialno- bytowej pracownika, ustalonej na bazie składanych wcześniej przez pracowników oświadczeń. Te świąteczne świadczenia zostały sfinansowane z pochodzących z ZFŚS środków, a pracodawca nie odprowadził od nich składek ZUS. Czy postąpił prawidłowo?
Żeby wyczerpująco odpowiedzieć na powyżej zadane pytanie, skupmy się na kilku kluczowych kwestiach. Po pierwsze, warto przypomnieć, że podstawą wymiaru składek opłacanych na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne jest przychód osiągany przez pracownika w wyniku zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Tak wynika wprost z przepisów zawartych w ustawie o PDOF. Co konkretnie jest zatem przychodem?
Definicja tego pojęcia jest zaprezentowana w art. 12 ust 1 ustawy o PDOF. Z treści przytaczanego fragmentu jasno wynika, że przychodem pracowniczym są wszelkie wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń otrzymanych w naturze, a także wszelkie ich ekwiwalenty, niezależnie od źródła ich finansowania. Możemy tu zatem wymienić wszelkiego rodzaju wynagrodzenia zasadnicze, te za pracę w godzinach nadliczbowych, różne nagrody, dodatki, ekwiwalenty wypłacane za niewykorzystany urlop czy też jakiekolwiek inne, dodatkowe kwoty, nawet jeśli ich wielkość nie została doprecyzowana z góry. Dodatkowo, do przychodów zalicza się również wszelkie ewentualne świadczenia pieniężne, które byłyby ponoszone za pracownika (oraz ewentualne świadczenia nieodpłatne bądź odpłatne częściowo).
W myśl tej definicji, świąteczne świadczenie pieniężne przekazane pracownikom przez firmę jest bezapelacyjnie przychodem otrzymanym ze stosunku pracy- a zatem stanowi podstawę wymiaru składek ZUS.
Kwestią kluczową w tym przypadku jest jednak zwolnienie składkowe. Otóż okazuje się, że spełniając określone warunki, można wyłączyć przychód z podstawy wymiaru składek. Podstawą jest tu § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728 ze zm.), które zwiane jest także rozporządzeniem składkowym.
Na podstawie powyższego przepisu, z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne oraz społeczne można wyłączyć świadczenia, których finansowanie odbywa się ze środków, które przeznaczone zostały w ramach ZFŚS na cele socjalne. Aby móc skorzystać z tego zwolnienia przedmiotowego, należy przyznawać omawiane świadczenia, uzależniając ich wysokość od sytuacji bytowo- materialnej oraz życiowo- rodzinnej pracowników (zasada określona w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 288). Ważne więc, by nie przyznać wszystkim pracownikom uprawnionym do świadczeń kwot takiej samej wysokości. Nie byłoby to bowiem zgodne z kryterium socjalnym, a zatem uniemożliwiałoby skorzystanie z omawianego zwolnienia przedmiotowego.
Ponieważ jednak w omawianym przez nas przypadku kryterium socjalne zostało zachowane, a środki pochodziły z ZFŚS, świadczenia wypłacone pracownikom były całkowicie zwolnione ze składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne- zatem pracodawca postąpił właściwie, nie odprowadzając tych składek.
