NIK: obowiązujący model gospodarki łowieckiej jest przestarzały
Wprowadzony wiele lat temu model gospodarki łowieckiej nie uwzględnia obecnych relacji na linii myśliwi - państwo - właściciele nieruchomości, ani współczesnej świadomości przyrodniczo-ekologicznej.
Minister Środowiska nie ma żadnych narzędzi do nadzorowania gospodarki łowieckiej ani Polskiego Związku Łowieckiego, a procedowana właśnie nowelizacja prawa zmierza w kierunku utrwalania starego porządku - twierdzi Najwyższa Izba Kontroli.
Sejmowa komisja za projektem nowelizacji Prawa łowieckiego
Żaden organ nie kontroluje także działalności biur polowań, organizujących przede wszystkim polowania dla zagranicznych myśliwych. Działania marszałków województw w tym zakresie ograniczały się do przyjmowania i sporadycznego sprawdzania dokumentów składanych przez biura - informuje NIK.
Przeprowadzona przez Najwyższą Izbę Kontroli kontrola funkcjonowania gospodarki łowieckiej ujawniła szereg istotnych nieprawidłowości na wszystkich objętych kontrolą etapach gospodarki łowieckiej, zarówno w zakresie jej organizacji jak i realizacji. Najpoważniejsze zarzuty dotyczą bałaganu w dokumentacji polowań, który uniemożliwiał ustalenie rzeczywistego stanu i liczby upolowanych zwierząt.
Rzetelność planów jest niezwykle istotna, ponieważ są one praktycznie jedynym dokumentem, który dostarcza informacji o stanie zwierzyny, działaniach planowanych i podjętych w poprzednim sezonie na terenie wszystkich obwodów łowieckich.
Tymczasem ewidencja łowiecka, a przede wszystkim dane wykazywane w rocznych planach łowieckich budziły zastrzeżenia NIK. Zwłaszcza, że bardzo często nie dotrzymywano realizacji planów pozyskania zwierzyny, przede wszystkim dzików i zwierzyny drobnej. Brak realizacji planów myśliwi najczęściej tłumaczyli przyczynami obiektywnymi, w tym także brakiem własnych umiejętności strzeleckich.
Szkolą się z szacowania szkód łowieckich
Kontrola ujawniła także szereg nieprawidłowości w dokumentowaniu przebiegu polowań. Zdarzało się, że nie zwracano upoważnień do wykonywania polowania indywidualnego, dokonywano odstrzału zwierzyny na podstawie upoważnień wystawionych na inne osoby lub wykazywano w upoważnieniach zwierzynę upolowaną w innych obwodach.
Odnotowano także przypadki rozszerzania zakresu raz wydanych upoważnień o dodatkowe gatunki i większą ilość zwierzyny (od kilku do nawet kilkudziesięciu sztuk w sezonie w jednym tylko obwodzie). NIK zauważa, że takie działania noszą znamiona kłusownictwa - podkreśla NIK.
W niektórych kołach łowieckich stosowano zabieg pozwalający na polowanie przez cały sezon łowiecki na podstawie jednego upoważnienia: wydawano upoważnienie z pierwszym terminem ważności do 31 grudnia danego roku, a następnie przedłużano je do 31 marca kolejnego roku.
[WIDEO] Mówi Paweł Biedziak, rzecznik prasowy Najwyższej Izby Kontroli
W części skontrolowanych nadleśnictw i kół łowieckich nie prowadzono dokumentacji potwierdzającej weryfikację uprawnień myśliwych, w tym pozwoleń na broń. Według wyjaśnień - weryfikacji myśliwych krajowych dokonywano jeszcze przed wydaniem upoważnienia, a w przypadku myśliwych zagranicznych sprawdzenia miały dokonywać biura polowań, w których wykupiono polowanie.
Głos z Podkarpacia: jest luka prawna w prawie łowieckim
Brak rentowności gospodarki łowieckiej w niektórych jednostkach może budzić wątpliwości. Wyniki kontroli pokazują, że sposób i zakres ewidencji przychodów i rozchodów często dają mylny obraz stanu finansowego gospodarki łowieckiej.
NIK zwraca uwagę, że skontrolowane jednostki niejednolicie klasyfikowały koszty, co uniemożliwia porównanie zysków i strat pomiędzy poszczególnymi obwodami. Jednocześnie wszyscy dzierżawcy i zarządcy obwodów prowadzili bardzo niezależną politykę finansową, samodzielnie ustalając m.in. cenniki polowań.
Odszkodowania za szkody w uprawach i płodach rolnych, spowodowane przez zwierzynę łowną, często wypłacano z opóźnieniem. Opóźnienia mogły wynosić od kilku dni do kilku lub nawet kilkunastu miesięcy, przy czym żaden ze skontrolowanych podmiotów nie wypłacał poszkodowanym odsetek z tytułu opóźnień.
Szkody w uprawach rolnych odnotowywano co roku na powierzchni nie większej niż 1 proc. skontrolowanych obwodów łowieckich. NIK zwraca także uwagę, że obecne przepisy umożliwiają przyznawanie odszkodowań jedynie za szkody w uprawach i płodach rolnych, dyskryminując właścicieli innych nieruchomości, np. lasów.
Uwagi końcowe i wnioski
Posłowie poprawiają prawo łowieckie. Resort środowiska pełen obaw
Procedowane w związku z wyrokiem Trybunału zmiany przepisów nie wyczerpują jednak katalogu spraw wymagających, w opinii NIK, uregulowania. Zdaniem NIK, racjonalnym byłoby rozszerzenie zakresu zmian ustawy o kwestie wynikające z niniejszej kontroli. NIK zaleca przede wszystkim poddanie Polskiego Związku Łowieckiego pod nadzór i kontrolę ministra środowiska.
Ważne jest także precyzyjne określenie jednolitej dla wszystkich obwodów łowieckich podstawy wyliczenia czynszu dzierżawnego oraz wprowadzenie przepisów umożliwiających uzyskanie odszkodowania za szkody wyrządzane przez zwierzynę w lasach prywatnych.
Wskazane jest również ujednolicenie sprawozdawczości obwodów łowieckich dzierżawionych i zarządzanych - informuje Najwyższa Izba Kontroli.
