Nawozy – tylko tyle, ile potrzeba
Część rolników już wysiało nawozy pod zboża jare, a część robi to teraz. Ważne jest, aby były zastosowane w optymalnej dawce dla danego pola.
Najlepszą porą do zastosowania nawozów fosforowych i potasowych jest jesień, wiosną powinno się jedynie uzupełnić nawożenie azotem. Jednak coraz częściej część rolników na zwięźlejszych glebach wysiewa azot także jesienią. Zdecydowana większość mimo wszystko czeka z nawożeniem NPK na wiosnę, co jest, z wielu powodów, gorszym rozwiązaniem.
Nie czekamy z nawożeniem azotem
Bałagan w ARiMR a nawożenie
Zeszły rok był dla rolników bardzo trudny, bo mimo suszy i mniejszych zbiorów ceny skupu nie wzrosły. Susza ograniczając plonowania roślin spowodowała jednak pozostawienie znacznej części niepobranych składników pokarmowych w glebie, co też przemawia za ograniczeniem dawek nawozów w tym roku. W wielu gospodarstwach konieczne jest teraz wykonanie przesiewów po wymarzniętym rzepaku, jęczmieniu i pszenicy, co wymusiło dokonanie nieplanowanych wcześniej wydatków.
Jakby tego było mało, to wszystkich rolników dotknął totalny bałagan z dopłatami bezpośrednimi. Oznacza to, że w gospodarstwach brakuje gotówki na nawozy. Można je oczywiście kupić z odroczonym terminem płatności, ale za to też trzeba zapłacić. Propozycja ARiMR, aby rolnicy zaciągali kredyty to kpina. W takiej sytuacji trzeba zastosować tak mało nawozów, ile trzeba i nic ponadto. To nie jest rok na odbudowywanie zapasów fosforu i potasu w glebie.
10 najlepszych odmian jęczmienia jarego
Rozsądne dawki
Dawki nawozów zależą przede wszystkim od zasobności gleby w przyswajalne formy składników oraz oczekiwanego przez rolnika, ale realnego do uzyskania, plonu na danym polu. Nie jest ważne, ile rolnik chciałby zebrać, ale na ile pozwoli mu pole znajdujące się w obecnym stanie. Orientacyjne dawki fosforu, potasu i magnezu przy średniej zawartości tych składników w glebie i pozostawieniu plonu ubocznego (słoma, liście buraków cukrowych) na polu wg zaleceń IUNG – PIB w Puławach podano w tabeli. Jeśli plon uboczny przedplonu zebrano z pola, to dawki fosforu należy zwiększyć o 20 proc., a potasu o 60-80 proc. W stanowiskach odznaczających się bardzo wysoką zawartością przyswajalnych składników dawki podane w tabeli można zmniejszyć o 30-40 kg/ha, a przy wysokiej zawartości o 20 kg P2O5 lub K2O/ha. Z kolei przy niskiej i bardzo niskiej zawartości fosforu i potasu w glebie dawki należy zwiększyć odpowiednio o 30 kg P2O5 (K2O)/ha oraz o 40-60 kg P2O5 (K2O)/ha.
Dawki magnezu podane w tabeli odnoszą się do średniej zawartości tego pierwiastka w glebie. Gdy jest ona wysoka dawkę można zmniejszyć o 10 kg MgO/ha, a gdy jest bardzo wysoka o 20 kg MgO/ha. Natomiast na glebach o niskiej zawartości magnezu trzeba ją zwiększyć o 15 kg MgO/ha, a gdy bardzo niska o 30 kg MgO/ha. Oczywiście chodzi o stanowiska z optymalnym odczynem.
Dawki azotu podane w tabeli dotyczą średniej zawartości azotu mineralnego Nmin w glebie wczesną wiosną w warstwie 0-60 cm. Na glebach bardzo lekkich jest to 51-70 kg N/ha, na lekkich – 61-80 kg N/ha, a na średnich i ciężkich – 71-90 kg N/ha. Gdy rolnik zna zawartość azotu w swojej glebie, to może dane z tabeli odpowiednio skorygować. Zboża jare ze względu na krótszy okres wegetacji i niższe plony niż w przypadku formy ozimej nawozi się zwykle azotem w dwóch terminach: przedsiewnie (60 proc. łącznej dawki) i na początku strzelania w źdźbło, gdy wyczuwalne jest pierwsze kolanko (40 proc.). Jedynie w bardzo intensywnych technologiach dochodzi trzeci termin – początek kłoszenia. Jednorazowe dawki azotu nie powinny przekraczać 60 kg N/ha.
Tabela. Dawki nawozów pod zboża jare w zależności od oczekiwanego plonu (kg/ha)
Gatunek |
Plon (t/ha) |
Azot (N) |
Fosfor (P2O5) |
Potas (K2O) |
Magnez (MgO) |
Jęczmień pastewny |
6 |
80 |
55 |
65 |
20 |
7 |
100 |
60 |
75 |
20 |
|
8 |
120 |
70 |
85 |
25 |
|
Owies |
4 |
40 |
40 |
45 |
10 |
5 |
60 |
50 |
60 |
10 |
|
7 |
120 |
65 |
80 |
15 |
|
8 |
140 |
75 |
95 |
20 |
|
Pszenica* |
6 |
90 |
55 |
65 |
20 |
7 |
120 |
60 |
75 |
20 |
|
8 |
150 |
70 |
85 |
25 |
|
Mieszanki zbożowe na ziarno |
4 |
55 |
40 |
55 |
15 |
5 |
75 |
50 |
65 |
15 |
|
7 |
110 |
75 |
95 |
20 |
|
8 |
145 |
85 |
110 |
25 |
*szacunek własny
Źródło: Jadczyszyn i in. 2010.
Istotne jest, aby nawozy wysiać jak najbardziej równomiernie na polu i dokładnie wymieszać je z glebą. Nie da się jednak ich umieścić tak głęboko, jak przy stosowaniu jesiennym pod pług i to jest też wada wiosennego terminu ich stosowania.
Będąc w sobotę 12 marca ze swoimi studentami na zajęciach z Przechowywania produktów rolnych w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym SGGW w Żelaznej pod Skierniewicami dowiedziałem się, że zasiano tam już owies. Nawozów nie trzeba było wysiewać, bo było to stanowisko po wymarzniętym rzepaku ozimym.