Jak nie pogubić się w doborze odmian pszenicy ozimej?

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: mgr inż. Andrzej Najewski, COBORU w Słupi Wielkiej| redakcja@agropolska.pl

31-07-2020,14:10 Aktualizacja: 31-07-2020,14:47

A A A

Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 130 odmian pszenicy ozimej. Foto_Arkadiusz Artyszak

Obecnie w krajowym rejestrze pszenicy ozimej znajduje się 130 odmian. Spośród zarejestrowanych odmian jedną zaliczono do grupy technologicznej elitarne chlebowe (E), 52 do do jakościowych chlebowych (A), 58 do chlebowych (B), 15 do pastewnych lub innych (C), a 4 pozostałe to odmiany regionalne przystosowane do lokalnych warunków i rejestrowane głównie dla zachowania bioróżnorodności, bez wymogu badania wartości gospodarczej.

Duża liczba odmian dostępnych na rynku nasiennym powoduje, że wybór nie jest łatwy. W trafnym wyborze pomocne mogą być „Listy odmian zalecanych do uprawy na obszarze województwa (LOZ)”, przedstawione w tabeli 1. Listy te tworzone są w poszczególnych województwach na podstawie wyników doświadczeń PDO z uwzględnieniem zróżnicowanego plonowania odmian w poszczególnych rejonach kraju.

Które odmiany pszenicy ozimej wysiać w 2020 roku?

Do tegorocznych siewów COBORU rekomenduje 38 odmian pszenicy ozimej. Odmiana Artist polecana jest do uprawy w całym kraju, z wyjątkiem województwa warmińsko-mazurskiego. Odmiana RGT Kilimanjaro jest rekomendowana w 13...

czytaj więcej

Decyzje dotyczące list podejmowane są autonomicznie na szczeblu poszczególnych województw i corocznie aktualizowane. Dla pszenicy ozimej w każdym województwie rekomendowanych jest od 5 do 16 odmian.

W b.r. na LOZ znajduje się łącznie 38 odmian, w tym 2 z Katalogu Wspólnotowego Odmian Roślin Rolniczych (CCA).

W niemal wszystkich województwach rekomendowana jest odmiana Artist, a w ponad połowie województw - RGT Kilimanjaro, Linus, RGT Bilanz, Hondia i Rotax. Rekomendacja odmian w większości województw świadczy o ich dużej stabilności plonowania w różnych warunkach glebowo-klimatycznych oraz przy różnym przebiegu pogody w poszczególnych latach badań. W ostatnim czasie, przy dużej nieprzewidywalności pogody ma to istotne znaczenie.

Szczegółowa analiza wyników doświadczeń PDO (tabela 2.) ułatwia trafny wybór odmiany najlepiej dostosowanej do warunków danego gospodarstwa. Odmiany w tabeli uszeregowano według malejącego plonu ziarna na przeciętnym poziomie agrotechniki (a1) w poszczególnych grupach technologicznych. Różnica między najlepiej i najgorzej plonującą odmianą jest znaczna i wynosi w zależności od poziomu agrotechniki 17-18 dt z ha.

Tabela 1. Listy zalecanych do uprawy odmian pszenicy ozimej na obszarze województw na rok 2020

Lp.	Odmiana		Dolnośląskie	Kujawsko-Pomorskie	Lubelskie	Lubuskie	Łódzkie	Małopolskie	Mazowieckie	Opolskie	Podkarpackie	Podlaskie	Pomorskie	Śląskie	Świętokrzyskie	Warmińsko-Mazurskie	Wielkopolskie	Zachodnio- pomorskie	RAZEM
	Artist	B	2017	2016	2016	2018	2016	2019	2016	2016	2016	2016	2015	2015	2017		2016	2016	15
	RGT Kilimanjaro	A	2017	2017	2018		2017	2018	2017	2017	2017	2017	2016		2019	2017	2017		13
	Linus	A	2015	2015	2014	2015		2015	2014	2012	2014			2013	2014		2018	2013	12
	RGT Bilanz	B		2020	2020	2020		2020	2020	2020	2019	2020		2019			2020	2020	11
	Hondia	A		2017		2017			2017	2017			2017	2016		2017	2017		8
	Rotax	B		2017	2017			2018	2017				2016	2016	2018	2016			8
	Formacja	A		2020		2020					2020	2020		2019	2020		2020		7
	Euforia	A		2020^R			2020^R		2020^R		2020^R		2020^R	2020^R					6
	Patras	A	2018					2014		2014	2014			2014			2015		6
	Belissa	B			2017				2017	2017				2017			2017		5
	Owacja	B				2020	2019		2020	2020						2020			5
	KWS Spencer	A		2020									2019	2020		2020			4
	Medalistka	B				2020	2018			2020							2020		4
	Ostroga (oś)	A									2011		2011	2011	2019				4
	Arkadia	A			2014				2014	2012									3
	Comandor	A							2020^R				2020^R	2020^R					3
	Delawar	A						2018					2017		2018				3
	Fakir	B		2015									2017		2017				3
	LG Jutta	B		2019						2019						2019			3
	Tytanika	B				2020									2020	2020			3
	Bonanza	B										2019						2019	2
	Hybery F₁	B				2020												2019	2
	KWS Dakotana	A	2018							2016									2
	KWS Firebird	A												2019				2020	2
	Plejada	B								2020^R			2020^R						2
	Rivero	B					2019											2020	2
	RGT Metronom	A				2020							2020						2
	SY Orofino	B											2020^R	2020^R					2
	Apostel	A												2020^R					1
	Błyskawica	B												2020^R					1
	Findus _CCA	A		2020															1
	Frisky	C																2020	1
	Kometa	B	2019																1
	KWS Ozon	B							2013										1
	Natula	A			2012														1
	Pokusa	B								2019									1
	RGT Sacramento _CCA	A	2018																1
	Sailor	A							2014										1
Razem			7	12	8	10	6	7	13	14	8	5	13	16	9	7	9	8

A - jakościowa odmiana chlebowa, B – odmiana chlebowa, C – odmiana pastewna lub inna;

(oś) oś - odmiana o kłosie ościstym; F₁ – odmiana mieszańcowa, _CCA– odmiana niezarejestrowana w Polsce, znajdująca się we Wspólnotowym Katalogu Odmian Roślin Rolniczych; 2020^R– odmiana wstępnie rekomendowana, na podstawie wyników PDO z roku zbioru 2019

Źródło: COBORU.

Tabela 2. Ważniejsze cechy odmian pszenicy ozimej (2017-2019)

Lp.	Odmiana	Rok rejestracji	Plon ziarna a₁	Plon ziarna a₂	Zimotrwałość	Choroby podst. źdźbła	Mączniak prawdziwy	Rdza brunatna	Rdza żółta	Brunatna plamistość liści	Septoriozy liści	Septorioza plew	Fuzarioza kłosów	Wysokość roślin	Wyleganie	Dojrzałość pełna	Masa 1000 ziaren	Gęstość ziarna	Porastanie w kłosie	Liczba opadania	Zawartość białka	Wskaźnik SDS	Ilość glutenu
Lp.	Odmiana	Rok rejestracji	dt z ha		skala 9^o									cm	9^o	dni	g	skala 9^o
	grupa E
1	Astoria	2012	78,8	89,6	3,0	5	4	5	3	6	5	4	5	102	5	198	46,2	6	5	7	8	8	8
	grupa A
2	KWS Universum^b/	2020	87,8	94,5	3,5	4	6	7	7	5	6	6	6	95	4	199	43,8	6	4	7	5	8	6
3	SY Cellist	2020	87,8	96,0	3,0	5	5	7	7	6	7	7	5	91	6	200	43,4	6	4	7	5	8	6
4	Kariatyda	2020	86,1	95,8	5,0	5	6	3	7	5	5	5	5	92	5	198	44,7	5	5	8	5	8	5
5	Apostel	2018	85,4	94,9	3,5	5	6	5	5	4	5	5	4	89	4	198	44,2	6	5	8	5	8	5
6	Ambicja	2020	85,3	94,3	3,5	4	5	6	4	4	5	6	4	87	6	199	46,7	7	5	8	5	9	5
7	Opoka	2019	85,2	97,3	4,5	6	5	3	1	5	5	6	5	102	5	199	44,9	6	5	8	5	8	6
8	Euforia	2018	85,0	96,0	5,5	6	6	4	5	5	5	5	4	86	6	199	41,9	6	6	9	5	8	7
9	Lindbergh	2016	84,9	93,1	2,5	5	5	6	6	5	5	5	5	101	6	198	42,5	4	5	7	5	7	8
10	RGT Kilimanjaro	2014	84,8	95,2	4,0	5	5	6	5	5	5	5	5	84	6	199	42,8	6	5	9	5	9	5
11	KWS Dakotana	2014	84,6	94,7	3,0	5	5	5	5	5	5	5	5	88	5	198	41,5	4	5	5	6	7	6
12	Nordkap	2016	84,0	93,6	2,5	5	6	4	4	5	5	5	5	95	6	198	43,0	4	5	7	5	8	5
13	Comandor	2018	83,9	95,0	4,5	5	5	6	6	5	4	5	5	93	4	199	40,7	5	5	9	5	7	7
14	Impresja	2020	83,8	93,4	5,0	6	6	5	6	5	5	6	5	88	6	199	43,7	7	5	7	6	7	7
15	Formacja	2017	83,7	93,8	4,5	5	5	6	4	5	4	5	5	99	5	198	41,8	5	5	9	5	8	6
16	Linus	2011	83,6	95,4	4,0	6	5	4	5	5	4	4	5	86	5	199	41,1	4	4	6	5	6	6
17	SY Dubaj	2019	83,6	93,2	4,5	5	6	6	7	5	5	6	6	96	6	200	45,3	7	5	9	5	9	7
18	Consus	2015	82,4	94,0	2,0	5	6	4	5	5	5	5	6	93	5	198	41,7	5	5	8	6	8	6
19	KWS Spencer	2017	82,3	92,8	4,5	5	5	6	5	5	5	4	4	88	4	199	44,1	4	6	9	5	8	3
20	Hondia	2014	82,2	91,1	5,5	5	6	5	5	5	5	5	5	92	6	199	44,1	4	5	9	6	8	5
21	Moschus	2019	81,9	92,8	3,5	5	5	5	7	5	6	6	4	94	6	199	43,6	8	5	9	6	9	8
22	Patras	2012	81,9	92,0	4,0	5	5	4	5	5	4	4	5	88	4	198	47,5	5	5	8	5	8	6
23	RGT Metronom	2017	81,8	92,9	4,5	6	5	4	5	5	6	5	5	91	5	199	44,6	5	5	9	5	8	7
24	Leandrus	2015	81,2	90,4	3,0	4	5	6	5	5	5	5	4	90	5	200	39,1	4	5	9	5	6	4
25	Franz	2014	81,1	90,8	3,0	4	6	6	5	5	5	4	5	94	5	199	40,1	5	5	9	5	8	5
26	Delawar	2015	80,6	90,6	4,0	5	5	6	5	5	5	5	6	86	6	199	38,0	4	5	8	6	7	6
27	Lokata	2019	80,6	92,1	5,5	5	4	5	6	5	5	6	5	93	4	199	41,3	5	5	8	5	8	6
28	Florus	2014	80,5	89,7	3,0	5	5	5	5	6	5	5	5	99	4	197	39,0	4	5	8	5	6	4
29	Natula	2009	80,5	89,0	5,0	4	4	5	4	5	5	5	5	102	4	199	44,4	5	5	7	6	8	5
30	Sailor	2011	80,0	89,6	4,5	4	5	4	5	5	5	5	5	102	4	198	43,9	6	5	6	6	5	7
31	KWS Firebird	2017	79,7	91,3	3,5	5	5	4	5	5	5	5	5	91	5	199	39,6	4	5	9	5	9	4
32	Praktik	2012	79,4	89,8	4,0	5	4	6	5	5	5	5	6	86	5	198	37,7	6	5	8	5	8	4
33	Reduta	2018	79,3	88,6	4,5	6	4	4	5	5	5	4	6	92	6	199	41,6	6	5	8	5	8	5
34	Skagen	2009	79,0	88,1	5,0	6	6	4	5	5	6	5	6	95	3	199	42,1	4	5	9	7	8	6
35	Arkadia	2011	78,6	91,9	6,0	4	2	5	1	4	4	4	5	102	4	198	44,5	5	4	7	5	7	5
36	Ostroga^o/	2008	77,1	87,6	6,0	5	4	6	3	6	5	5	6	94	4	200	46,3	5	6	6	6	8	6
37	Bamberka	2009	76,3	87,7	3,0	4	5	4	4	5	4	4	5	93	6	199	43,4	5	5	8	7	8	6
38	Lavantus	2013	75,1	84,8	3,0	3	3	5	3	5	4	5	5	96	6	198	39,0	5	5	8	5	7	4
39	Tonacja	2001	74,4	87,2	5,5	6	2	5	1	5	5	5	5	108	4	200	45,3	6	5	6	6	7	7
	grupa B
40	SU Tarroca	2020	89,8	102,5	3,0	6	3	3	7	4	5	4	5	84	5	198	47,1	6	4	4	4	5	5
41	SU Petronia	2020	89,5	100,3	3,5	5	5	5	7	5	5	5	5	86	5	198	45,0	6	4	5	4	6	5
42	LG Keramik	2019	89,1	98,9	4,0	5	4	5	6	5	6	5	4	91	6	199	41,4	6	5	7	4	9	5
43	KWS Donovan	2019	88,7	101,0	3,0	6	5	4	6	5	5	5	6	90	5	199	41,5	7	5	7	4	7	6
44	RGT Specialist	2019	88,7	97,4	4,0	5	6	6	7	4	5	6	6	84	5	199	39,3	6	5	7	4	8	6
45	SU Mangold	2020	88,6	99,5	3,5	6	5	3	7	5	6	6	5	88	6	198	41,7	6	5	6	4	8	5
46	Symetria	2020	88,3	95,9	4,5	5	6	6	7	5	6	5	5	90	4	198	40,8	7	5	8	4	7	5
47	MHR Promienna	2020	87,5	96,2	4,0	4	5	4	7	4	5	6	4	86	5	198	42,5	5	4	6	4	8	3
48	RGT Ritter	2020	87,5	98,1	3,0	5	5	5	7	4	6	6	5	85	7	199	47,0	5	4	7	4	7	6
49	SU Viedma	2020	87,4	97,6	3,5	5	6	5	7	5	6	6	6	88	5	199	45,6	3	4	5	5	7	6
50	Venecja	2019	87,1	98,1	4,0	5	5	3	3	4	4	5	4	89	4	199	44,2	5	6	8	4	9	4
51	RGT Provision	2020	86,8	96,6	4,0	4	6	4	7	4	5	5	5	96	5	199	42,2	6	5	5	4	7	6
52	Bosporus	2019	86,6	98,6	4,0	5	6	4	6	5	6	6	6	94	5	200	40,5	5	5	7	4	7	4
53	KWS Talium	2020	86,5	96,7	3,0	5	6	4	7	5	5	5	5	86	5	198	41,1	5	5	7	4	8	4
54	Plejada	2018	86,4	95,3	5,0	6	6	6	4	5	6	6	6	95	6	199	43,2	7	5	8	4	7	5
55	RGT Bilanz	2017	86,4	98,1	4,5	6	5	4	5	5	5	5	5	88	6	199	42,7	5	6	9	4	9	3
56	SY Orofino	2018	86,0	95,5	4,0	5	6	5	6	5	5	5	4	89	5	199	43,3	5	5	6	4	8	3
57	Argument	2020	85,6	95,0	4,0	5	4	6	5	5	6	5	6	103	4	200	45,5	8	5	6	4	9	4
58	Hybery F₁	2016	85,6	95,4	3,5	6	5	5	5	6	5	5	5	97	5	199	42,5	4	5	6	4	7	4
59	Artist	2013	85,2	96,3	4,0	5	5	4	4	5	4	5	5	90	5	199	44,2	4	5	9	5	8	4
60	Owacja	2017	85,2	93,6	4,5	6	5	6	5	5	5	5	5	100	4	198	42,3	5	5	7	4	7	6
61	Sfera	2018	84,3	94,1	4,0	5	6	6	5	4	5	4	5	95	4	199	40,3	4	5	8	4	7	5
62	Błyskawica	2018	84,1	95,6	4,0	4	3	7	5	5	4	4	4	87	5	198	43,7	6	5	4	4	7	4
63	Rotax	2014	83,9	93,9	5,0	4	5	5	4	5	5	5	5	89	4	199	39,6	2	5	7	4	7	4
64	Admont	2019	83,8	96,0	4,5	5	5	2	5	5	5	4	5	89	5	199	38,8	4	5	6	4	8	4
65	Opcja	2016	83,8	93,1	3,0	5	6	7	4	5	5	4	4	86	5	198	38,9	3	5	6	5	7	8
66	SY Yukon	2019	83,5	92,7	5,0	5	6	7	6	6	6	5	6	91	6	200	42,9	7	5	9	4	9	5
67	Titanus	2018	83,4	94,0	3,0	5	5	3	4	5	5	5	5	90	5	199	43,2	4	5	7	4	9	4
68	Bataja	2019	82,6	92,1	4,5	5	5	4	6	6	3	4	5	97	5	198	44,0	6	5	7	4	8	5
69	Rivero	2016	82,6	92,8	3,5	5	6	6	4	5	5	5	5	90	5	199	39,4	4	5	8	4	8	5
70	KWS Livius	2013	82,5	91,2	3,0	5	5	5	6	5	5	5	5	104	4	199	46,3	3	5	8	6	7	6
71	Kometa	2016	82,1	89,7	2,0	6	6	6	5	5	5	4	5	91	6	199	40,1	3	5	7	6	6	8
72	Platin	2012	81,8	89,8	4,0	5	4	6	5	6	5	5	5	94	6	199	40,3	5	5	7	4	8	2
73	Tobak	2014	81,8	93,6	3,0	5	6	4	5	4	5	5	5	91	5	199	40,4	4	5	8	5	7	6
74	Mulan	2008	81,7	92,4	3,0	5	4	4	4	5	5	4	4	98	5	197	41,5	3	5	6	5	6	5
75	Bonanza	2016	81,6	92,8	4,0	5	6	6	4	5	5	5	5	88	6	199	41,6	3	5	6	4	7	3
76	Fidelius	2010	81,6	91,1	4,5	4	5	5	4	6	3	4	5	101	3	198	42,3	5	5	8	4	8	4
77	Pokusa	2015	81,6	91,5	3,0	5	4	4	5	5	5	4	5	96	5	198	41,9	4	5	6	5	6	5
78	Medalista	2016	81,1	92,1	5,5	5	4	5	5	5	4	5	5	102	5	198	45,9	5	5	8	4	8	5
79	Fakir	2013	81,0	90,2	4,5	4	5	6	5	5	5	5	5	91	5	198	42,6	5	5	8	6	9	4
80	Belissa	2014	80,7	92,6	5,0	5	4	4	3	5	5	4	5	86	6	198	42,7	3	5	8	6	6	7
81	Tytanika	2017	80,7	91,5	5,0	5	5	6	5	5	5	5	4	88	4	199	37,8	3	5	7	4	7	5
82	Janosch	2015	80,1	91,5	3,0	6	3	5	5	5	5	4	5	88	6	200	43,5	4	5	6	4	6	4
83	Jantarka	2010	80,1	90,1	5,5	4	5	5	4	6	5	5	5	98	2	198	45,5	4	5	7	5	5	5
84	KWS Ozon	2010	79,4	91,7	4,0	5	5	3	5	4	4	4	5	82	5	198	43,5	5	5	8	4	8	2
85	LG Jutta	2016	79,3	89,4	5,5	5	6	6	5	6	6	5	5	83	6	200	38,3	5	5	6	4	7	6
	grupa C
86	Tonnage	2019	91,3	101,4	3,5	5	5	7	4	5	7	5	3	89	3	199	42,4	▪	5	4	2	▪	▪
87	Godnik	2019	87,3	97,0	3,5	5	6	7	6	5	6	5	5	85	6	199	39,2	5	6	7	3	▪	▪
88	Sikorka	2018	86,1	97,1	3,0	4	5	5	5	5	5	5	5	90	4	199	40,6	4	5	8	3	▪	▪
89	Lawina	2019	85,7	96,3	4,5	5	6	5	6	5	5	5	4	88	3	198	39,5	5	5	6	3	▪	▪
90	RGT Treffer	2018	84,7	95,1	4,5	5	5	4	6	4	4	5	5	90	4	199	40,1	5	5	8	3	▪	▪
91	Frisky	2016	84,0	94,3	3,0	5	5	7	4	5	5	5	5	85	6	199	40,3	5	5	7	3	▪	▪
92	KWS Kiran	2016	82,9	93,0	4,0	5	4	6	5	5	5	5	5	86	5	199	43,2	5	5	7	3	▪	▪
93	Gimantis	2015	82,3	93,6	3,5	5	6	6	4	6	6	5	5	88	5	199	42,1	3	5	6	4	▪	▪
94	RGT Kicker	2016	79,8	90,9	3,0	5	3	5	5	5	5	5	5	86	6	199	37,9	4	5	7	3	▪	▪