Śniegu nie widać
Kończy się pierwsza dekada stycznia, a śniegu nie widać. Prognozy też nie przewidują opadów śniegu w najbliższym czasie. Źle to wróży na ten rok dla rolników.
Jak podaje Faber (2002) plony potencjalne w Polsce wyliczone na podstawie modeli matematycznych są ograniczane niedoborem wody: pszenicy ozimej o 46,9 proc., jęczmienia jarego o 42,9 proc., rzepaku ozimego o 60,0 proc. oraz ziemniaka o 58,9 proc.
Analizując ilość opadów w okresie od marca do listopada w poprzednich dwóch latach można stwierdzić, że tylko w niektórych miesiącach ilość opadów była większa niż średnia dla 30-lecia (1971-2000) (tabela 1). W 2018 r. większe opady niż średnia z wielolecia były tylko w lipcu i październiku, a rok później w maju i we wrześniu, a w marcu były zaś tylko nieznacznie większe.
Na intensywniejsze opady w zeszłym roku trzeba było czekać do maja, a w 2018 r. aż do lipca.
Oznacz zawartość próchnicy w glebie
Tabela 1. Średnie krajowe sumy opadów w latach 2018-2019 (marzec-listopad)
Miesiąc |
2019 |
2018 |
||
mm |
proc. normy* |
mm |
proc. normy* |
|
Marzec |
35,1 |
104,1 |
27,2 |
80,9 |
Kwiecień |
24,7 |
54,2 |
26,9 |
71,3 |
Maj |
86,5 |
145,2 |
44,3 |
75,6 |
Czerwiec |
37,5 |
47,9 |
52,0 |
63,1 |
Lipiec |
53,7 |
64,4 |
94,1 |
113,4 |
Sierpień |
63,8 |
90,2 |
40,0 |
57,8 |
Wrzesień |
69,8 |
124,9 |
45,1 |
78,5 |
Październik |
35,6 |
79,3 |
45,5 |
102,1 |
Listopad |
38,8 |
94,3 |
13,4 |
33,1 |
Suma |
445,5 |
– |
388,5 |
– |
*średnie z lat 1971-2000
Źródło: GUS
Taki rozkład opadów, oczywiście w połączeniu z temperaturą, miał wpływ na plonowanie poszczególnych gatunków. Z porównania ilości opadów z potrzebami wodnymi roślin wyraźnie wynika, że wczesnowiosenne niedobory wody są bardziej dotkliwe dla rzepaku ozimego niż pszenicy ozimej (tabela 2).
W latach 2018-2019 ilość opadów w kwietniu stanowiła ok. połowy zapotrzebowania rzepaku ozimego, a w przypadku pszenicy ozimej było to ok. 70 proc. Dlatego sucha zeszłoroczna wiosna miała bardziej szkodliwy wpływ na plonowanie rzepaku ozimego niż pszenicy ozimej. Opady, które później przyszły pomogły pszenicy ozimej, ale dla rzepaku ozimego były już spóźnione.
Jak będzie w 2020 r., to czas pokaże. Na razie wody na naszych polach bardzo brakuje.
Tak sucho na polach nie było od dawna. Problem najlepiej widać z satelity
Tabela 2. Optymalna ilość opadów dla niektórych gatunków roślin rolniczych, mm*
Miesiąc |
Burak cukrowy |
Kukurydza |
Pszenica jara |
Pszenica ozima |
Rzepak ozimy |
Żyto ozime |
Kwiecień |
15 |
- |
45 |
35 |
50 |
35 |
Maj |
65 |
50 |
65 |
65 |
70 |
70 |
Czerwiec |
74 |
60 |
75 |
70 |
75 |
70 |
Lipiec |
85 |
70 |
65 |
60 |
30 |
45 |
Sierpień |
78 |
65 |
- |
- |
- |
- |
Wrzesień |
54 |
50 |
- |
- |
- |
- |
*na glebach lżejszych są one większe o 20 proc., zaś na cięższych mniejsze o 20 proc.
Źródło: Dzieżyc 1989 za Kuś 2016
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś