Uprawę soi trzeba bardziej promować i dotować
Soja jest ceniona ze względu na dużą zawartość pełnowartościowego białka, witamin i soli mineralnych. Właśnie ze względu na dużą wartość odżywczą znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz w żywieniu zwierząt.
Wielkopolska Izba Rolnicza zaapelowała o promowanie uprawy soi non-gmo w celu zwiększenia dostępności krajowego źródła białka roślinnego i o zwiększenie puli środków oraz stawek dopłat do jej uprawy.
Plonowanie soi w systemie ekologicznym
Soja jest ceniona ze względu na dużą zawartość pełnowartościowego białka, witamin i soli mineralnych. Właśnie ze względu na dużą wartość odżywczą znalazła szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym oraz w żywieniu zwierząt.
Jest też rośliną oleistą, a produktem ubocznym przy produkcji oleju jest śruta, którą najwięksi producenci soi sprzedają z dużym zyskiem m.in. do Polski. Roczny import śruty wynosi około 2,6 mln ton, a jego wartość ponad 4 mld zł. Śruta stanowi prawie 71 proc. białka roślinnego wykorzystywanego w naszym kraju w żywieniu zwierząt.
"Wiele przemawia za tym, aby soja w Polsce była uprawiana na większą skalę. Uprawa soi pozytywnie wpływa na glebę, poprawiając jej właściwości fizyczno-chemiczne, zwiększając zawartość próchnicy i łamiąc niekorzystny płodozmian. Do produkcji soi zużywa się nawet 4-5 razy mniej wody niż do produkcji zbóż, w tym kukurydzy. Uprawa soi nie wymaga wiele (lub nawet wcale) tak drogich dziś nawozów azotowych - soja, dzięki współpracy z bakteriami brodawkowymi bradyrhizobium japonicum, potrafi zasymilować z powietrza niezbędną jej do rozwoju ilość tego pierwiastka" - czytamy w stanowisku XI Walnego Zgromadzenia WIR VI kadencji.
Kiedy i jak siać soję?
Zaznaczono w nim ponadto, że soja, podobnie jak inne motylkowe, jest cennym przedplonem. Pozostawia po sobie dobre stanowisko, ze względu na duże ilości masy organicznej z resztek pożniwnych oraz azot zawiązany w glebie przez bakterie brodawkowe, którego ilość waha się od 40 do 100 kg N na hektar, w zależności od stanowiska.
Izba zwraca też uwagę, że uprawa soi w Polsce jest dotowana z racji tego, że jest rośliną wysokobiałkową. Dzięki temu opłacalność produkcji jest wyższa niż w przypadku zbóż (w tym kukurydzy). "Wynik finansowy przy wydajności 3,5 ton ziarna to z dopłatami ponad 5 tys. zł. To pokazuje potencjał, jaki w niej drzemie" - wskazuje wielkopolski samorząd rolniczy.
Mimo to uprawa soi w Polsce w ostatnich latach była na niskim poziomie: 2018 r. - 16.500 ha, 2019 r. - 21.000 ha, 2020 r. - 21.501 ha (w tym 678 ha w Wielkopolsce), 2021 r. - 25.547 ha (552 ha), 2022 r. - 48.195 ha (905 ha).
W ocenie WIR sytuacja jest tym bardziej zaskakująca, że mamy w Polsce wszystko, co potrzebne jest do upraw soi, czyli:
Postęp odmianowy w soi robi wrażanie
- rynek - przemysł paszowy czy przetwórnie z chęcią używają polskiej soi
- skup - coraz więcej punktów na terenie kraju skupuje soję
- agrotechnikę - która się rozwija
- środki ochrony roślin - zarejestrowano więcej środków ochrony roślin dla soi niż dla grochu, łubinów i bobiku razem wziętych
- dopłaty do roślin wysokobiałkowych - dzięki nim opłacalność uprawy soi jest wyższa niż w przypadku wielu innych popularnych roślin
"Warunki atmosferyczne także zaczynają sprzyjać uprawie soi. Ocieplenie klimatu i wydłużenie okresu wegetacji pozwala, przy zastosowaniu odpowiednich odmian, z powodzeniem uprawiać soję w naszym kraju" - brzmi dalej stanowisko WIR.
Dodatkowo zauważono, że ostatnie miesiące pokazały, jak łatwo można przerwać łańcuch dostaw surowców z importu. "A soi nie da się łatwo zastąpić innymi roślinami, chociażby z tego powodu, że na osiem kwasów egzogennych, czyli takich których my i hodowane zwierzęta muszą dostarczać do organizmów wraz z pokarmem, soja ma aż pięć. Zdaniem ekspertów, do częściowego zapewnienia bezpieczeństwa kraju pod względem własnych upraw soi, konieczne jest szybkie przeznaczenie pod jej uprawę co najmniej 100 tysięcy ha, a docelowo 500 tys. ha" - wylicza wielkopolska izba.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
