Uprawa grochu receptą na absurdalne ceny nawozów?

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak | artyszak@apra.pl

09-10-2021,9:30 Aktualizacja: 09-10-2021,9:30

A A A

Ceny nawozów, w tym azotowych, osiągnęły granice absurdu. Przy takich cenach absolutnie ich zakup przez rolników nie ma żadnego sensu. Jak sobie więc radzić?

Jednym ze sposobów może być szersze niż dotychczas wprowadzenie do uprawy roślin bobowatych grubonasiennych (strączkowych) żyjących w symbiozie z bakteriami brodawkowatymi wiążącymi azot atmosferyczny. Poza niewielką dawką startową nie wymagają one w zasadzie nawożenia azotem mineralnym a pozostawiony przez nie azot może być wykorzystanych przez rośliny następcze. Jeśli takie ceny nawozów azotowych utrzymają się do wiosny, to także stosowanie dawki startowej azotu nie będzie miało uzasadnienia.

Listy odmian grochu zalecanych do uprawy 2021

Na tegorocznych listach znalazło się na 15 odmian ogólnoużytkowych i 3 pastewne grochu siewnego. Zostały opracowane przez COBORU dla całego kraju. Z odmian ogólnoużytkowych najczęściej polecane są odmiany: Astronaute (w całym kraju),...

czytaj więcej

Z roślin bobowatych grubonasiennych największe znaczenie gospodarcze w naszych warunkach mają groch i łubiny. Duży wpływ na plonowanie grochu ma dobór odmiany. We właściwym doborze pomóc mogą wyniki doświadczeń PDO prowadzone przez COBORU. W roku 2021 plony wzorca dla badanych odmian grochu wyniosły 42,0 dt/ha i były największe w ostatnich 4 latach. W roku 2020 było to bowiem 37,6 dt/ha, w roku 2019 - 35,7 dt/ha, a w roku 2018 - 35,5 dt/ha.

Odmiany grochu dzieli się na dwie grupy: ogólnoużytkowe oraz pastewne. Nasiona odmian ogólnoużytkowych mogą być wykorzystywane zarówno do celów jadalnych, jak i pastewnych, natomiast pastewnych tylko na paszę. Odmiany ogólnoużytkowe odznaczają się większym potencjałem plonowania, ale mają większe wymagania glebowe niż pastewne.

W tegorocznych badaniach PDO różnica w plonowaniu najlepszej i najgorszej odmiany ogólnoużytkowej grochu wyniosła 13 proc. wzorca (5,5 dt/ha), a w przypadku odmian pastewnych było to 16 proc. wzorca (6,7 dt/ha) (tabela 1).

Tabela 1. Zróżnicowanie plonowania grochu w badaniach PDO w 2021 roku

Odmiana	Proc. wzorca
Wzorzec, dt/ha	42,0
Ogólnoużytkowe
Najlepsza	108
Najgorsza	95
Różnica	13
Pastewne
Najlepsza	108
Najgorsza	92
Różnica	16

Źródło: COBORU 2021.

Najlepiej plonującą odmianą ogólnoużytkową grochu była Astronaute. Wszystkie badane odmiany, z wyjątkiem odmiany Ostinato, są zarejestrowane w naszym kraju i wpisane do Krajowego Rejestru. Odmiana Ostinato jest wpisana do Wspólnotowego Katalogu Odmian Rolniczych (CCA).

Wśród 10 najlepiej plonujących odmian ogólnoużytkowych grochu dominują odmiany krajowe, a tylko 3 to odmiany zagraniczne (Astronaute, Ostinato i Prosper) (tabela 2).

Dobroczynne oddziaływanie bobowatych

Uprawa roślin bobowatych przynosi wiele korzyści dla środowiska glebowego i roślin następczych, dlatego są cennym elementem zmianowania. Bobowate mają głęboki, palowy system korzeniowy, który umożliwia pobieranie wody i...

czytaj więcej

Tabela 2. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Astronaute	108
2	Ostinato	104
3	Nemo	104
4	Kazek	104
5	Grot	102
6	Mandaryn	102
7	Tytan	102
8	Prosper	102
9	Batuta	101
10	Olimp	101

Źródło: COBORU 2021.

Wszystkie badane odmiany pastewne grochu pochodziły z polskiej hodowli (tabela 3). Odmiana Mefisto jest odmianą wysoką. Natomiast odmiana Hubal charakteryzuje się parzystopierzastymi liśćmi.

Tabela 3. Plonowanie odmian pastewnych grochu w badaniach PDO w 2021 roku

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Mefisto	108
2	Milwa	97
3	Turnia	95
4	Hubal	92

Źródło: COBORU 2021.

Dla rolnika cenną informacją jest plonowanie odmian w rejonie, w którym znajduje się gospodarstwo, gdyż pod tym względem mogą występować znaczne różnice. Plon wzorca dla grochu w tym roku wynosił w woj. zachodniopomorskim i pomorskim 41,2 dt/ha, w warmińsko-mazurskim i podlaskim identycznie 41,2 dt/ha, w lubuskim, wielkopolskim i kujawsko-pomorskim 35,4 dt/ha, w łódzkim, mazowieckim i lubelskim 33,8 dt/ha, w dolnośląskim, opolskim i śląskim 51,7 dt/ha, a w małopolskim, świętokrzyskim i podkarpackim 50,2 dt/ha.

W woj. zachodniopomorskim i pomorskim najlepiej plonowały odmiany Astronaute i Ostinato (tabela 4), w warmińsko-mazurskim i podlaskim Nemo i Kazek (tabela 5), w lubuskim, wielkopolskim i kujawsko-pomorskim Tytan (tabela 6), w łódzkim, mazowieckim i lubelskim Astronaute i Kazek (tabela 7), w dolnośląskim, opolskim i śląskim Astronaute i Mandaryn (tabela 8), a w małopolskim, świętokrzyskim i podkarpackim Astronaute (tabela 9).

Rośliny bobowate, a na pewno soja to przyszłość produkcji roślinnej

Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Boguchwale zaprosił rolników na szkolenie w zakresie doboru odmian i agrotechniki uprawy roślin bobowatych grubonasiennych i soi w ramach Inicjatywy Białkowej COBORU. Do Boguchwały przyjechało...

czytaj więcej

Tabela 4. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. zachodniopomorskim i pomorskim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Astronaute	108
2	Ostinato	108
3	Olimp	105
4	Kazek	104
5	Arwena	104
6	Grot	103
7	Prosper	103
8	Batuta	103
9	Audit	102
10	Mandaryn	101

Źródło: COBORU 2021.

Tabela 5. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. warmińsko-mazurskim i podlaskim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Nemo	110
2	Kazek	108
3	Tytan	105
4	Grot	104
5	Prosper	103
6	Mandaryn	101
7	Batuta	99
8	Mecenas	99
9	Ostinato	98
10	Arwena	97

Źródło: COBORU 2021.

Groch na zimę

W ostatnich latach w naszym kraju rozpoczęto uprawę grochu ozimego. Na rynku dostępny jest materiał siewny jedynej odmiany tej formy grochu wpisanej do Wspólnotowego Katalogu Odmian Roślin Rolniczych (CCA). Forma ozima jest mniej wrażliwa na...

czytaj więcej

Tabela 6. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. lubuskim, wielkopolskim i kujawsko-pomorskim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Tytan	108
2	Astronaute	105
3	Ostinato	105
4	Prosper	104
5	Grot	103
6	Nemo	102
7	Kazek	102
8	Olimp	101
9	Mandaryn	100
10	Batuta	100

Źródło: COBORU 2021.

Nowe odmiany roślin pastewnych 2021

Krajowy Rejestr odmian poszerzy się o 7 nowych odmian soi, 2 grochu siewnego i jedną łubinu wąskolistnego. Poza tym zostaną zarejestrowane 2 odmiany życicy trwałej i po jednej odmianie życicy wielokwiatowej, koniczyny łąkowej, lucerny siewnej i...

czytaj więcej

Tabela 7. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. łódzkim, mazowieckim i lubelskim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Astronaute	110
2	Kazek	110
3	Nemo	107
4	Ostinato	104
5	Prosper	102
6	Grot	101
7	Tytan	100
8	Olimp	100
9	Mandaryn	98
10	Mecenas	98

Źródło: COBORU 2021.

Tabela 8. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. dolnośląskim, opolskim i śląskim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Astronaute	107
2	Mandaryn	106
3	Ostinato	105
4	Batuta	105
5	Grot	103
6	Sideral	102
7	Nemo	101
8	Prosper	100
9	Kazek	99
10	Tytan	98

Źródło: COBORU 2021.

Uprawa grochu i bobiku. O czym należy pamiętać?

Rolnicy, którzy decydują się na produkcję i uprawę grochu oraz bobiku powinni spełnić pewne warunki, które umożliwią odpowiednie plonowanie tych roślin. "Rodzime białko roślinne jako czynnik bezpieczeństwa białkowego kraju w...

czytaj więcej

Tabela 9. Plonowanie 10 najlepszych odmian ogólnoużytkowych grochu w badaniach PDO w 2021 roku w woj. małopolskim, świętokrzyskim i podkarpackim

Lp.	Odmiana	Proc. wzorca
1	Astronaute	120
2	Nemo	108
3	Kazek	106
4	Tarchalska	105
5	Tytan	104
6	Mandaryn	103
7	Prosper	102
8	Olimp	102
9	Ostinato	101
10	Batuta	101

Źródło: COBORU 2021.

Z odmian pastewnych w każdym z rejonów najwyżej plonowała odmiana Mefisto, a jej plony wahały się od 105 proc. wzorca w woj. zachodniopomorskim i pomorskim do 112 proc. wzorca w woj. łódzkim, mazowieckim i lubelskim.