Choroby grzybowe fasoli
Fasolę mogą porażać patogeny grzybowe, bakteryjne i wirusowe. W warunkach atmosferycznych sprzyjających rozwojowi patogenów nasilają się objawy chorobowe, co może spowodować duże straty w plonie fasoli.
Rdza fasoli (Uromyces phaseoli Pers.) - objawy chorobowe są widoczne na liściach, w mniejszym stopniu na strąkach i pędach. Porażone liście mają liczne skupienia urediniospor (zarodników letnich), a strąki ulegają zniekształceniu, w wyniku czego następuje spadek plonu. W miarę rozwoju choroby w miejscu uredinów tworzą się telia ze skupieniami teliospor (czarne zarodniki zimowe), spełniające funkcję przetrwalnikową. Ochrona przeciwko rdzy fasoli polega na stosowaniu w okresie wegetacji fungicydów, niszczeniu resztek pożniwnych oraz co najmniej dwuletniej przerwie w uprawie roślin strączkowych.
Polska fasola z orzełkiem odkryta po latach
Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum Lib.) - powoduje obniżenie plonu roślin nawet do 30 proc. Objawy chorobowe pojawiają się na wszystkich częściach nadziemnych roślin w postaci żółtobrunatnych plam, na których później pojawia się biały watowaty nalot grzybni. Porażone części roślin gniją, a później obumierają. Na plantacji choroba występuje placowo. Sprzyjające warunki do rozwoju patogena to duża wilgotność powietrza i gleby. W przypadku zauważenia objawów chorobowych na roślinach należy zastosować przerwę w uprawie roślin strączkowych co najmniej na trzy lata. Ponadto niszczymy resztki roślinne i usuwamy porażone rośliny, dodatkowo opryskując rośliny fungicydami.
Antraknoza - plamistość zgorzelowa (Colletotrichum lindemuthianum Sacc. Et. Magn.) jest najbardziej groźną chorobą wywołaną przez patogena grzybowego. W okresie letnim przy dużej wilgotności powietrza powoduje straty sięgające 80-90 proc. plonu nasion. Rozwojowi patogena sprzyja duże zagęszczenie roślin, zachwaszczenie, temperatura od 17 do 24oC oraz długotrwałe opady deszczu. Najbardziej wrażliwe na porażenie są siewki, które zaczynają zamierać i stają się źródłem infekcji wtórnych.
W późniejszym okresie rozwoju fasoli na nerwach liści i tkankach między nerwami, a także na ogonkach liściowych i łodygach pojawiają się nekrozy. Młode strąki fasoli pokrywają brunatne plamy, otoczone ciemną obwódką, a tkanka w tych miejscach zapada się. Nasiona pokrywa grzybnia powodując plamy w kolorze żółtobrunatnym, bądź czerwonobrunatnym. Plamistość zgorzelowa przenoszona jest wraz z nasionami i resztkami pożniwnymi.
Rozpoczęto zbiór fasoli
W celu ochrony roślin przed antraknozą należy wysiewać zdrowy i zaprawiony materiał siewny, likwidować resztki pożniwne, stosować właściwy termin siewu połączony z normą wysiewu dopasowaną do odmiany, wybierać stanowiska nasłonecznione, stosować racjonalne zmianowanie oraz uprawę odmian odpornych na chorobę. Ponadto w okresie wegetacji należy opryskiwać rośliny fungicydami.
Szara pleśń (Botrytis cinerea) - choroba występuje na fasoli często współrzędnie ze zgnilizną twardzikową. Botrytis cinerea jest typowym polifagiem, porażającym wszystkie nadziemne części rośliny. Do infekcji dochodzi najczęściej w okresie kwitnienia oraz zawiązywania strąków, a sprzyjającymi drogami wnikania czynnika chorobotwórczego są uszkodzenia tkanek rośliny. Porażenie następuje także poprzez części kwiatów nie okryte kutykulą (miodniki). Najczęściej do infekcji dochodzi podczas zwilżania roślin oraz kwiatostanów, gdy temperatura powietrza wynosi od 10 do 25oC.
Grzyb najobficiej rozwija się na kwiatostanach i zawiązkach strąków, gdyż owady zapylające roznoszą zarodniki grzyba wraz z nektarem i pyłkiem na sąsiednie rośliny. Od tych miejsc patogen rozprzestrzenia się po całej roślinie, pojawiają się pokryte szarym nalotem zarodników konidialnych wodniste plamy. W miejscu plam tkanka, z reguły na liściach, zasycha i pojawiają się na niej koncentrycznie ułożone pierścienie.
Zakładanie plantacji fasoli należy planować na terenach otwartych, przewiewnych, z daleka od zabiegów wodnych, kanałów odwadniających oraz na glebach lżejszych i przepuszczalnych. Wysiew nasion powinien odbywać się w optymalnym zagęszczeniu w zależności od wczesności i pokroju roślin. Nie powinno się dopuszczać do silnego zachwaszczenia plantacji. W okresie kwitnienia należy ograniczać deszczowanie uprawy, a gdy wystąpią objawy chorobowe należy opryskać rośliny fungicydami.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
