Przechowywanie nasion rzepaku
Producenci rzepaku spodziewając się dobrego rozwoju cen nasion, coraz częściej starają się je długotrwale przechowywać. Ten krok może się okazać bardzo opłacalny, ale też nieco kłopotliwy. Na przechowywanie nasion rzepaku trzeba być odpowiednio przygotowanym.
Jeśli dane gospodarstwo nie jest technicznie gotowe na szybkie doczyszczanie i dosuszanie nasion, to z ich sprzedażą nie powinno zwlekać. W przeciwnym razie ich jakość może szybko się pogorszyć, a w skrajnych przypadkach nikt nie będzie chciał ich kupić.
Nasiona rzepaku są żywymi organami roślinnymi, w których zachodzą liczne procesy życiowe, w tym przede wszystkim oddychanie. Polega ono na pobieraniu tlenu i wydzielaniu dwutlenku węgla, pary wodnej oraz ciepła. Stąd zebrane nasiona rzepaku są podatne na samozagrzewanie, bo są drobne (przetwory międzynasienne też są małe). Utrudnia to odprowadzanie ciepła powstającego w wyniku oddychania nasion i przepływ powietrza podczas wentylacji. Powoduje to ubytek masy oraz nieodwracalne pogorszenie jakości. Szacuje się, że powietrze wtłaczane w pryzmę rzepaku napotyka sześciokrotnie większy opór niż pszenicy.
Bierz z listy
Przetwory międzynasienne mogą być także zapychane przez zanieczyszczenia (fragmenty słomy, łuszczyn i rozbitych nasion rzepaku oraz chwasty). Dlatego nasiona zaraz po zbiorze trzeba doczyścić. Oddzielenie zanieczyszczeń może obniżyć wilgotność rzepaku o kilka procent. Za bezpieczną wilgotność nasion rzepaku uważa się 9 proc., czyli taką, jaka obowiązuje w kontraktach na giełdzie Matif w Paryżu. Do długotrwałego przechowywania wilgotność nasiona powinna być jeszcze mniejsza i wynosić 7 proc.
Dla przetwórców niepożądanym zanieczyszczeniem są nasiona chwastów oraz niedojrzałe rzepaku, bez zdecydowanie czarnego koloru, zwłaszcza mające dużo chlorofilu. Przechodzi on do oleju, powodując jego zazielenienie. Warunki skupu najczęściej precyzują, że zawartość zanieczyszczeń ogółem nie powinna przekraczać 2 proc., a z zastosowaniem maksymalnych potrąceń do 10 proc.
Wraz ze wzrostem wilgotności i temperatury czas bezpiecznego przechowywania nasion ulega skróceniu. Dla przykładu: nasiona o wilgotności 9 proc. mogą być przechowywane w temperaturze 15°C nawet do 10 miesięcy, a w 20°C już tylko 5 miesięcy.
Składowe plonu rzepaku
Podobna zależność obowiązuje dla wzrostu wilgotności przy zbliżonej wysokości temperatury. Dlatego nasiona o różnej wilgotności, np. zebrane w różnych terminach lub z innych pól, należy składować oddzielnie. Dzięki temu zarządzanie dosuszaniem będzie łatwiejsze.
Nasiona rzepaku można dosuszać ogrzanym powietrzem. Jednak trzeba to robić umiejętnie, aby nie doszło do ich uszkodzeń, na które bardziej podatne są wilgotniejsze nasiona. Trzeba przestrzegać zasady, że im większa jest wilgotność nasion, tym łatwiej jest je uszkodzić.
Składowanie masy nasion trzeba regularnie kontrolować, bo są one podatne na wchłanianie wilgoci z otoczenia. Przed wszystkim należy od późnej jesieni do wczesnej wiosny ograniczać dopływ wilgotnego powietrza.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
