Dochody rolników poniżej średniej
O 25 proc. niższe są dochody rolników w porównaniu do średniej krajowej. Ale biorąc pod uwagę kilka czynników, można stwierdzić, że finalnie nie różnią się tak bardzo od dochodów mieszkańców miast.
O części wniosków płynących z dokumentu pod redakcją prof. dr. hab. Jerzego Wilkina "Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi", wspieranego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, już pisaliśmy. Warto poruszyć jednak jeszcze kwestie finansowe.
Polska wieś ma coraz mniej wspólnego z rolnictwem
Ale biorąc pod uwagę tzw. samozaopatrzenie w produkty żywnościowe, dochody z nierejestrowanej działalności gospodarczej (tzw. szarej strefy, która jest relatywnie większa na wsi niż w mieście), niższe koszty mieszkań, przywileje rolników w zakresie ubezpieczeń społecznych i opodatkowania, można stwierdzić, iż dochody mieszkańców wsi nie różnią się znacząco od dochodów mieszkańców miast, zwłaszcza tych mniejszych.
Podatki i składki
W raporcie zwrócono też uwagę na to, że rolnicy i ich rodziny korzystają z rozbudowanego systemu wsparcia, poprzez ulgi i dofinansowanie z budżetu, zarówno w odniesieniu do podatków centralnych i lokalnych, jak i ubezpieczeń społecznych oraz majątkowych.
Rolnicy zarabiają grosze. Brakuje na podstawowe wydatki
"Rolnictwo, z niewielkimi wyjątkami, zostało wyłączone z podatku dochodowego. Podatek rolny, jako podstawowa forma opodatkowania rolnictwa, jest podatkiem lokalnym, trafiającym do budżetu gminy. Jego wysokość jest stosunkowo niska i dodatkowo podlega różnego rodzaju redukcjom i zwolnieniom" - podano w syntezie raportu.
Wskazano tam też, iż dotacja z budżetu państwa dla KRUS stanowiła w 2014 r. 82 proc., a składki ubezpieczonych tylko 7,2 proc. Bo rolnicy płacą kilkakrotnie niższą składkę na ubezpieczenie emerytalno-rentowe niż przedstawiciele innych grup zawodowych.
W Europie spadają dochody rolników. W Polsce o prawie 6 procent
Zbawienna Unia
Według autorów raportu, najważniejszym źródłem przyspieszenia procesu zmniejszania dystansu rozwojowego między miastem a wsią w Polsce jest integracja naszego kraju z UE i korzyści z niej płynące.
Transfery środków finansowych, jakie Polska otrzymała dotychczas z UE (ponad 122 mld euro na koniec 2015 r.) są ponad 3-krotnie wyższe niż nasza składka do budżetu Unii. W 2015 r. w ramach składki Polska wpłaciła do UE 38,7 mld euro, co daje saldo netto 83,6 mld euro.
"Lata członkostwa Polski w UE (2004-2016) to najlepszy czas dla polskiej wsi, zapewne w całej jej historii. Dla wyraźnej poprawy sytuacji dochodowej, infrastrukturalnej, czy edukacyjnej mieszkańców wsi, wielkie znaczenie miały skumulowane efekty przede wszystkim wspólnej polityki rolnej (WPR) i polityki spójności. Ta pierwsza skierowana była przede wszystkim do rolników i oni z niej najbardziej skorzystali, ale korzyści z WPR odczuli też pozostali mieszkańcy wsi" - przekonują eksperci przygotowujący raport.