Wypadek w Metelinie – wyniki kontroli PIP
Wracamy do wypadku w Metelinie koło Hrubieszowa, w wyniku którego podczas prac w silosie zginął pracownik. Poniżej prezentujemy wyniki kontroli przeprowadzonej przez Państwową Inspekcję Pracy, które potwierdzają wielu uchybień.
W odpowiedzi na Pana zapytanie z 19 lipca 2024 roku informuję, iż inspektor pracy z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Lublinie Oddział w Zamościu zakończył kontrolę dotyczącą badania przyczyn i okoliczności wypadku śmiertelnego w silosie w Metelinie, do którego doszło 9 lipca 2024 roku.
Odpowiadając na zadane przez Pana pytania informuję, iż:
Pytanie 1 „czy prawdą jest, że w silosie przechowywano śrutę sojową a nie zbożową?”
Ustalenia zawarte w karcie wypadku oraz ustalenia dokonane przez inspektora pracy potwierdzają, że w silosie, w którym doszło do wypadku była przechowywana śruta sojowa.
Mężczyzna wciągnięty za bluzę przez rozrzutnik obornika
Pytanie 2 „czy przechowywanie śruty odbywało się zgodnie ze wszystkimi obowiązującymi przepisami?”
Inspektor pracy ustalił, że śruta sojowa była przechowywana w zbiorniku zamkniętym, tj. silosie zbożowym płaskodennym o średnicy 9,8 m i wysokości ok. 18,93 m wyprodukowanym w roku 2010 r. przez francuską firmę. Na dnie silosu znajdował się wybierak planetarny o mocy 4 kW. W instrukcji opisującej zasadę pracy wybieraka planetarnego zawarto zapisy, że wybierak jest przeznaczony do transportowania ziarna zsypującego się grawitacyjnie: pszenica, kukurydza, soja, słonecznik, jęczmień, ryż, sorgo, groch itp. Nie znaleziono zapisów dotyczących transportowania materiałów zbrylających się.
W ocenie inspektora pracy, silosy w których przechowywano śrutę sojową są zbyt duże dla takiego materiału jak śruta sojowa, przez co następują wzmożone procesy termiczne oraz zlepianie się i zbrylanie śruty. Utrudnia to opróżnianie zbiorników, wymaga ręcznego rozbijania zbryleń i usuwania przyklejonej do ścian śruty.
W czasie czynności wyjaśniających inspektor pracy przeprowadził rozmowy z producentami polskich silosów oraz dystrybutorem francuskich silosów na Polskę. Inspektor pracy przeprowadzając rozmowy telefoniczne z różnymi specjalistami od sprzedaży i serwisowania silosów uzyskał informacje, że z uwagi na lepkość i zbrylanie się śruty sojowej zaleca się przechowywanie śruty w silosach lejkowatych o średnicy do 6 metrów i wysokości nie przekraczającej 13 m. Producenci zalecają magazynowanie śruty sojowej, rzepakowej i otrąb w silosach posiadających lej spustowy o kącie nachylenia 67 stopni. W treści ulotek informacyjnych producentów silosów zbożowych wskazano między innymi, że: silos 32t przeznaczony jest do śrut sojowych, rzepakowych i otrąb; posiada specjalny kąt leja 67 stopni, zamiast standardowych 60 stopni; dodatkowo polecany jest wkład do leja przeciw zawieszaniu śrut zamocowany w leju na łańcuchach, dzięki czemu podczas przemieszczania się śrut dochodzi do rozbicia zbrylonego materiału.
Ponadto, w ocenie inspektora pracy, wybierak planetarny posiada zbyt małą moc, co powoduje zapychanie i konieczność ręcznej ingerencji w strefie wyładunkowej. W czasie kontroli, inspektor pracy skierował pismo do przedstawicieli producenta wybieraków na Polskę, z zapytaniem czy producent, czyli francuska firma, dopuszcza składowanie śruty sojowej w silosach płaskodennych o średnicy 9,8 metra i wysokości 18,93 m. W związku z brakiem odpowiedzi, wysłano ponowne zapytanie do dystrybutora wybieraków. Prokurent firmy Fracop Sp. z o.o. udzielił pisemnej odpowiedzi, w której wskazał, że „Silosy z dnem płaskim i wybierakiem krążącym dla pozostałego stożka produktu są projektowane dla produktów zsypujących się grawitacyjnie w czasie ich opróżniania. Producent silosów nie wyklucza dostawy silosów z dnem płaskim dla sypkiej oraz granulowanej śruty sojowej. Producent wybieraka krążącego może zaoferować dla podanego silosu np. model o mocy 5,5 kW i wydajności wybieraka do 50 t/h.”
W ocenie inspektora pracy, analizując ilość śruty znajdującej się na dnie zbiornika i bardzo dużą ilość zlepionej i przyklejonej do ścian zbrylonej śruty można uznać, że wybierak o mocy 4 kW jest zbyt słaby by samodzielnie opróżnić zbiornik.
Suszarnie tytoniu w płomieniach
Pytanie 3 „czy prace w silosie były prowadzone zgodnie ze wszystkimi zasadami bhp?”
W trakcie kontroli inspektor pracy stwierdził nieprawidłowości w zakresie bezpieczeństwa o higieny pracy, w tym m.in.:
- brak oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem pracy wewnątrz zbiorników zamkniętych (silosów zbożowych);
- brak instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy dla prac wykonywanych wewnątrz silosów zbożowych;
- brak instrukcji magazynowania sypkich materiałów zbrylających się ze wskazaniem warunków przechowywania, dopuszczalnej wysokości składowania i sposobu opróżniania zbiorników;
- brak wykazu prac szczególnie niebezpiecznych wykonywanych w zakładzie pracy oraz nieokreślenie szczegółowych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy przy prowadzeniu prac szczególnie niebezpiecznych związanych z załadunkiem, rozładunkiem i magazynowaniem produktów rolnych;
- brak pisemnych poleceń wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych;
- brak wyposażenia osób wykonujących prace w silosach w linki asekuracyjne umożliwiające szybkie odkopanie przysypanej osoby;
- dopuszczenie osób do wykonywania pracy w silosie zbożowym pod nawisami śruty sojowej oraz w bezpośrednim ich otoczeniu, co groziło obrywaniem brył śruty i stwarzało możliwość przygniecenia osób.
W celu uregulowania stwierdzonych nieprawidłowości inspektor pracy skierował do pracodawcy środki prawne zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Pracy, tj. decyzje nakazowe i wnioski wystąpienia.
Groźnie na "krajówce". Ciągnik zdemolowany przez ciężarówkę
Pytanie 4 „czy wcześniej pracownicy przeszli odpowiednie szkolenie do tego typu prac?”
Kontrola wykazała, że poszkodowanego nie poddano szkoleniu w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz profilaktycznym badaniom lekarskim.
Pytanie 5 „czy prawdą jest, że osoba, która zginęła nie była zatrudniona legalnie, ale pracowała na czarno?”
Poszkodowany od dnia wypadku świadczył pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej – zlecenie, sporządzonej na piśmie, lecz niepodpisanej przez poszkodowanego (umowa zlecenie może być zawarta w formie ustnej, gdyż kodeks cywilny nie przewiduje sankcji nieważności umowy zlecenie w przypadku niezachowania formy pisemnej).
W dniu wypadku, tj. 9.07.2024 r. poszkodowany został zgłoszony do ubezpieczenia społecznego.
Pytanie 6 „czy pozostałe dwie osoby były zatrudnione?”
Zakresem kontroli nie objęto kwestii związanej z podstawą świadczenia pracy dwóch pozostałych osób, które wykonywały pracę wspólnie z poszkodowanym.
- Krok po kroku w zakresie doboru odmian, nawożenia i ochrony. Zamów prenumeratę miesięcznika "Nowoczesna Uprawa" już teraz
