Trzeba chuchać na małe gospodarstwa. I na ich produkcję
Zdaniem naukowców w WPR 2021-2027 należy mocniej zaakcentować znaczenie małych gospodarstw. Foto_Dariusz Kucman
Ważne, by w nowej WPR 2021-2027 zdecydowanie silniej zaakcentować znaczenie produkcji zwierzęcej, zwłaszcza prowadzonej w małych gospodarstwach - uznali uczestnicy Konferencji Naukowej pt. "Drobne gospodarstwa rolne wobec wyzwań nowej polityki rolnej".
Organizatorem spotkania było Europejskie Centrum Badawcze Drobnych Gospodarstw Rolnych (ECBDGR) działające w strukturach Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie oraz Małopolskie Stowarzyszenie Doradztwa Rolniczego (MSDR).
Gospodarstwa rodzinne przed wielką szansą
- Perspektywy polskiego rolnictwa są bardzo dobre na tle innych krajów Unii Europejskiej - przekonuje Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa. Dodał, że przed rodzinnymi gospodarstwami otwierają się ogromne szanse w nowej...
Opublikowano właśnie zgromadzone wnioski i rekomendacje ze spotkania, które odbyło się pod koniec 2019 roku.
Jak podkreślono w dokumencie ECBDGR, regres produkcyjny, zaniechanie produkcji czy następczy skutek tych procesów (upadek części gospodarstw drobnych) jest naturalnym procesem ekonomicznym i - podobnie jak w Polsce - ma także miejsce w pozostałych krajach Unii Europejskiej.
Ważne jest jednak tempo, przebieg oraz skutki produkcyjne, ekonomiczne i społeczne procesu.
"Wynika on głównie z braku kontynuacji prowadzenia produkcji, zwłaszcza zwierzęcej, w coraz to większej liczbie gospodarstw, zwłaszcza drobnych. Zaprzestanie produkcji roślinnej przez gospodarstwa upadające lub porzucające produkcję wiąże się w zdecydowanej większości z sąsiedzkim wydzierżawieniem ziemi (często także z tzw. szarą dzierżawą) nieco rzadziej odłogowaniem. Jednak przejęcie ziemi w dzierżawę oznacza z reguły jej użytkowanie płużne, a rzadziej jako użytek zielony, produkujący paszę dla przeżuwaczy. Użytki zielone w subregionach rozdrobnionych agrarnie z reguły w pierwszej kolejności narażone są na deproduktywizację, sukcesję ekologiczne i zakrzaczenie" - czytamy w zestawieniu wniosków.
Wojciechowski umiarkowanym optymistą w sprawie wyrównania dopłat
- Jestem umiarkowanym optymistą w sprawie wyrównania dopłat bezpośrednich dla rolników - powiedział Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa. Jest jednak coraz więcej pozytywnych sygnałów w sprawie zwiększenia puli...
Dalej wskazano na badania regionalne i mikroekonomiczne w subregionach rozdrobnionych agrarnie przekonujące, że od czasu urynkowienia, ale także po integracji Polski z UE postępuje spadek pogłowia zwierząt gospodarskich, w tym silnie związanych z użytkowaniem ziemi dużych i małych przeżuwaczy (bydła, owiec i kóz).
Uwarunkowania procesu są złożone, ale pierwszoplanowym jest niska opłacalność (lub wręcz jej brak) produkcji prowadzonej na małą skalę.
"Ważnym jest aby w nowej WPR 2021-2027 zdecydowanie silniej zaakcentować znaczenie produkcji zwierzęcej, zwłaszcza prowadzonej w gospodarstwach małych (i drobnych). Produkcja ta powinna być wspierana szerzej i skuteczniej aniżeli dotychczas i to zarówno poprzez motywatory jej prowadzenia i rozwoju, jak też i instrumenty wykluczające gospodarstwa bezinwentarzowe z określonych form wsparcia. Proponujemy, aby w I filarze WPR silniej wspierać bezpośrednio (dopłatami do zwierząt) drobnostadny chów przeżuwaczy w systemach ekstensywnych i średnio intensywnych oraz poprzez wsparcie obszarowe użytków zielonych nastawionych na produkcję pasz" - brzmi kolejna rekomendacja.
Minister nie spocznie, dopóki wsparcie dla rolników nie zostanie wyrównane
- Walczymy o to, by rolnictwo w Europie wykorzystało cały swój potencjał, ale nie możemy się zgodzić, żeby utrzymywać różne systemy wsparcia. Zabiegamy bardzo mocno by zasady wsparcia były jednakowe - zapewnia minister Jan Krzysztof...
Następna podpowiedź jest taka, że ważną rolę w rozwoju zrównoważonym w rolnictwie oraz w zakresie poprawy dochodowości gospodarstw rodzinnych odegrać może chów zwierząt ras zachowawczych (rodzimych).
Podczas konferencji zwrócono ponadto uwagę na potrzebę zredefiniowania gospodarstw małych. Obecna delimitacja znacząco odbiega bowiem od stosowanej w krajach sąsiadujących z Polską.
Zdaniem uczestników spotkania godne rozważenia jest również wyodrębnianie w ramach nowego PROW działania otwartego np. pod nazwą "Wspieranie regionalne". Byłby to ściśle adresowany regionalny system wsparcia rolnictwa lub(i) gospodarstw służący przeciwdziałaniu np. depopulacji na obszarach wiejskich, deproduktywizacji ziemi, dezanimalizacji itp.
"Wspieranie rolnictwa i gospodarstw poprzez regionalizację WPR zwłaszcza w ramach II filaru jest zadaniem, które nie można odkładać na później i co do którego jest konsensus różnych interesariuszy realizujących politykę rolną" - podsumowano dokument ECBDGR (całość znajduje się tutaj).
- Rolnictwo bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
