Śląskie stawia na ochronę środowiska

W pierwszym kwartale tego roku samorząd województwa śląskiego przyjmie zaktualizowaną strategię rozwoju - jednym z fundamentów będzie szeroko pojęta ochrona środowiska - poinformował w czwartek marszałek województwa Jakub Chełstowski.

- Szeroko pojęta ochrona środowiska będzie jednym z fundamentów strategii, jeśli chodzi o rozwój, o przestrzeń - nie tylko w rozumieniu klimatu i jakości powietrza, ale również w obszarach gospodarczych będziemy na to bardzo mocno stawiać - powiedział marszałek podczas czwartkowego spotkania z dziennikarzami, poświęconego wyzwaniom, jakie oznacza dla regionu projekt Europejskiego Zielonego Ładu.

Chełstowski przypomniał, że na jego wniosek w grudniu Sejmik Woj. Śląskiego powołał doraźną komisję ds. klimatu - pierwszą taką w Polsce na poziomie samorządu wojewódzkiego; rozważane jest także powołanie departamentu ds. klimatu w urzędzie marszałkowskim.

Powołana przez sejmik komisja ma zajmować się np. działaniami antysmogowymi, m.in. w kontekście tworzonego na gruncie unijnym Funduszu Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej, który - na co liczą władze województwa - będzie wspomagał także transformację gospodarki na Górnym Śląsku.

- Jak zarząd województwa cały czas podnosimy, że jesteśmy gotowi, oczywiście we współpracy ze stroną rządową, być operatorem środków, które się pojawią - zadeklarował marszałek, przywołując skuteczne i transparentne wydatkowanie środków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego na lata 2014-2020.

W ocenie marszałka, europejskie unijne środki na transformację energetyczną powinny znaleźć się w odrębnej puli i nie uszczuplać funduszy spójności.

- Uważamy, że polityka spójności powinna być realizowane swoim torem i nie powinny być do niej włączane inne projekty, zaś fundusz sprawiedliwej transformacji powinien być osobnym funduszem. Dopiero połączenie tych funduszy ze środkami budżetowymi - rządowymi i samorządowymi - powinno stworzyć synergię możliwości, by transformacja mogła przejść w sposób bezpieczny i klarowny, a jednocześnie dać nową jakość gospodarczą życia i kreować miejsca pracy w innowacyjnych sektorach - powiedział marszałek, wskazując na potrzebę budowy na Śląsku także przemysłu związanego z odnawialnymi źródłami energii.

Nawiązując do grudniowego szczytu w Brukseli, podczas którego przywódcy unijni porozumieli się ws. osiągnięcia przez UE neutralności klimatycznej do 2050 r., przyzwalając jednocześnie, by Polska dochodziła do neutralności w swoim tempie, Chełstowski ocenił, że takie rozwiązanie daje również regionalnemu samorządowi elastyczność w prowadzeniu polityki służącej transformacji energetycznej.

Marszałek przypomniał, że w woj. śląskim na przestrzeni ostatniego roku wykonano znaczną pracę w ramach tzw. Platformy Transformacji Regionów Górniczych - pod kątem przygotowywanego na forum UE Funduszu Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej.

Chełstowski zapowiedział, że 27 stycznia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbędzie się międzynarodowa konferencja z udziałem wysokich przedstawicieli Komisji Europejskiej, regionów węglowych i polskich władz. Spotkanie ma być okazją do dyskusji i zaprezentowania planów transformacji poszczególnych regionów.

Woj. śląskie, jako jeden z pierwszych regionów, od początku zaangażowało się w działania KE w ramach tzw. Platformy Regionów Górniczych. Strona polska m.in. przedstawiła Komisji 26 pilotażowych przedsięwzięć do realizacji w ramach platformy: 14 projektów na poziomie krajowym, 12 na regionalnym, z których osiem to przedsięwzięcia samorządu województwa, dwa - Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz po jednym Uniwersytetu Śląskiego i Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej.

Samorządowcy uważają, iż skuteczna transformacja gospodarcza i energetyczna wymaga ogromnych środków, stąd m.in. postulat elastyczności Polityki Spójności 2021-2027 i przyszłych programów operacyjnych, aby uwzględniały regionalną specyfikę i regionalne uwarunkowania, pozwalając przygotowywać oddolne, "szyte na miarę" projekty.

Już obecnie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020, o wartości 3,5 mld euro, przeszło czwartą część środków woj. śląskie przeznaczyło na wsparcie gospodarki niskoemisyjnej, odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej, a kolejne niemal 1,5 mld euro trafia na pobudzenie innowacyjności i przedsiębiorczości, edukacji, rewitalizacji społecznej i infrastrukturalnej oraz rynku pracy.

Wiosną ub. roku zarząd woj. śląskiego powołał specjalny zespół dla inicjatywy regionów górniczych, którego zadaniem jest m.in. uspołecznienie procesu przygotowania nowych projektów, koordynacja działań wielu partnerów. Zespół liczy ok. 40 członków z różnych środowisk, którzy reprezentują różne perspektywy patrzenia na proces transformacji - to m.in. eksperci, przedstawiciele przemysłu, organizacji pozarządowych, instytucji wspierania biznesu i związkowcy.

W lipcu ub. roku zarząd woj. śląskiego przyjął Plan Działań Transformacji Regionu, zawierający diagnozę wyzwań i problemów, kierunki działań oraz projekty priorytetowe na kwotę ok. 2 mld zł.

Samorządowcy wskazują, że fundamentem śląskiej gospodarki są i będą przede wszystkim przemysły wydobywczy i motoryzacyjny, zaś kolejnymi dźwigniami rozwoju mają być m.in. nowoczesne technologie medyczne, informatyczne, lotnicze oraz środowiskowe - we wszystkich tych dziedzinach autorzy projektu zaktualizowanej strategii rozwoju woj. śląskiego widzą szansę, która ma być rozwijana także dzięki projektom badawczym i przedsięwzięciom realizowanym w ramach parków technologicznych czy wyspecjalizowanych klastrów, a następnie wdrażanych do praktyki gospodarczej.

• Wiesz o ważnym wydarzeniu? Poinformuj nas o tym. Czekamy: redakcja@agropolska.pl