Zwalczanie pustynnienia pozostawia wiele do życzenia. A zagrożenie rośnie
Komisja Europejska nie ma jasnego oglądu wyzwań związanych z rosnącymi zagrożeniami pustynnieniem i degradacją gleby w UE - czytamy w nowym sprawozdaniu Europejskiego Trybunału Obrachunkowego.
Kontrolerzy zwracają uwagę, że działania podjęte do tej pory przez Brukselę i państwa członkowskie nie są wystarczająco spójne, a KE nie oceniła postępów w osiągnięciu celu neutralności degradacji gruntów do 2030 r.
Ponad 715 mln zł dla gospodarstw poszkodowanych przez suszę
Pustynnienie odnosi się do procesów związanych z działalnością człowieka i zmianą klimatu, które skutkują pojawieniem się na terenach suchych problemów, takich jak mniejsza produkcja żywności, spadek żyzności gleb, ograniczenie naturalnej odporności gruntów i gorsza jakość wód.
Prognozy dotyczące zmiany klimatu pokazują, że zagrożenie pustynnieniem w Europie rośnie. Gorące półpustynie występują już na południu kontynentu i rozprzestrzeniają się na północ. Zjawisko jest zarówno skutkiem, jak i przyczyną zmiany klimatu. Degradacja gleby prowadzi do emisji gazów cieplarnianych, a zdegradowane gleby mają mniejszą zdolność do magazynowania węgla.
Trzynaście państw UE złożyło na mocy postanowień konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia deklarację, że są dotknięte tym zjawiskiem. W 2015 r. UE i kraje członkowskie zobowiązały się, by dążyć do osiągnięcia neutralności degradacji gruntów w UE do 2030 r.
Kontrolerzy przeprowadzili wizyty w pięciu krajach Wspólnoty dotkniętych pustynnieniem: w Hiszpanii, we Włoszech, na Cyprze, w Portugalii i Rumunii. Zbadali, czy działania podejmowane w celu ograniczenia ryzyka pustynnienia w UE są skuteczne i wydajne.
Wypłaty pomocy suszowej wstrzymane do stycznia
- Wskutek zmiany klimatu susze, suchość i ryzyko pustynnienia stają się coraz poważniejszymi problemami w UE - powiedział Phil Wynn Owen, członek Trybunału odpowiedzialny za sprawozdanie.
- Pustynnienie może prowadzić do ubóstwa, poważnych problemów zdrowotnych z uwagi na pyły przenoszone przez wiatr oraz zmniejszenia różnorodności biologicznej. Ma również skutki demograficzne i gospodarcze, ponieważ zmusza ludność do opuszczenia dotkniętych nim obszarów. Jako kontrolerzy mamy obowiązek zwracać uwagę na zagrożenia, które mogą skutkować coraz większymi obciążeniami dla budżetów publicznych - dodał ekspert.
Kontrolerzy odnotowują, że na szczeblu UE nie opracowano żadnej strategii dotyczącej pustynnienia i degradacji gleby. Wdraża się tymczasem cały wachlarz planów działania i programów wydatków - np. wspólną politykę rolną, strategię leśną i strategię w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, które wprawdzie dotyczą zwalczania pustynnienia, lecz w których nie jest głównym celem.
Kontrolerzy zalecają, by:
Naukowcy alarmują. Obecność pestycydów zagraża glebom
- ustanowić metodykę w celu oceny zakresu pustynnienia i degradacji gleby w UE, a następnie w oparciu o to analizować i regularnie przedstawiać odnośne dane
- ocenić adekwatność obowiązujących ram prawnych dotyczących zrównoważonego gospodarowania glebą w UE, uwzględniając przy tym zwalczanie pustynnienia i degradację gleby
- doprecyzować, w jaki sposób UE wypełni do 2030 r. zobowiązanie do osiągnięcia neutralności degradacji gruntów, i publikować okresowo sprawozdania z postępów
- przekazać państwom członkowskim wytyczne na temat ochrony gleby i osiągnięcia neutralności degradacji gruntów w UE, w tym rozpowszechniać dobre praktyki
-
na wniosek państw członkowskich zapewniać im wsparcie techniczne w opracowywaniu krajowych programów działań na rzecz osiągnięcia neutralności degradacji gruntów do 2030 r.
Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś