Nowy program nadzoru zwierząt ze względu na ptasią grypę. Co zawiera projekt?
Ustanowienie Krajowego programu mającego na celu nadzór nad zwierzętami pod kątem grypy ptaków na lata 2025–2027 - zakłada projekt rozporządzenia ministra rolnictwa, który został w środę opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji.
Celem programu jest realizacja monitoringu pozwalającego na stwierdzenie lub wykluczenie występowania zakażeń wirusami grypy ptaków u zwierząt. W projektowanym programie proponuje się wprowadzenie działań zmierzających do wzmocnienia nadzoru biernego u ptaków dzikich. Jednocześnie, uwzględniając stwierdzone w 2023 roku na terenie Polski, przypadki zakażeń kotów wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków podtypu H5N1, gatunek ten został objęty nadzorem epidemiologicznym - napisano w uzasadnieniu do projektu.
"New Scientist": grypa ptaków bliższa osiągnięcia potencjału pandemicznego niż się wydaje
Grypa ptaków (Avian influenza) jest chorobą zakaźną zwierząt podlegającą obowiązkowi zwalczania.
Zaznaczono, że obecnie obowiązujący program dotyczący grypy ptaków kończy się z dniem 31 grudnia 2024 r., stąd jest konieczność wydania nowego programu od 2025 roku i kontynuacji badań w zakresie grypy ptaków.
Nowy program będzie także realizowany na terenie całego kraju. Zagęszczenie gospodarstw utrzymujących drób różnych gatunków jest zróżnicowane. Dominującym gatunkiem drobiu jest kura, choć udział indyków, kaczek i gęsi w populacji drobiu jest znaczny. Najwięcej drobiu jest utrzymywane w woj: wielkopolskim, mazowieckim i łódzkim.
Właściwą władzą wykonawczą w zakresie realizacji programu są organy Inspekcji Weterynaryjnej. Nadzorem objętych jest ok. 12 tys. gospodarstw, w tym 7098 ferm drobiu - 751 ferm utrzymuje kury rzeźnie, a 2668 - kury nioski.
Obszarami wysokiego ryzyka są w Polsce powiaty: lubartowski (woj. lubelskie); sieradzki i poddębicki (woj. łódzkie); żuromiński, mławski i siedlecki (woj. mazowieckie); iławski i nowomiejski (woj. warmińsko-mazurskie); kaliski, ostrowski, ostrzeszowski, wolsztyński i turecki (woj. wielkopolskie).
Ogniska grypy ptaków w Polsce. Wybuchło 45.
Nadzorem będą objęte obszary w pasie nadmorskim oraz wokół naturalnych i sztucznych zbiorników wodnych i wzdłuż dróg wodnych, a także obszary wskazane jako miejsca odpoczynku i żerowiska ptaków migrujących, w tym użytki rolne, w szczególności, jeżeli obszary te znajdują się w sąsiedztwie gospodarstw utrzymujących drób. Ponadto tam, gdzie ptaki przemieszczają się podczas sezonowych przelotów migracyjnych, nadzór może obejmować pobieranie i badanie laboratoryjne próbek od ptaków schwytanych przez ornitologów, np. podczas akcji obrączkowania ptaków czy ptaków odstrzelonych.
Pierwsze przypadki wystąpienia w na terenie Polski grypy ptaków u dzikich ptaków odnotowano w 2006 r. Zidentyfikowano wówczas szczep wirusa H5N1. Pierwsze ogniska grypy ptaków u drobiu stwierdzono w 2007 r. Dotychczas największą liczbę ognisk HPAI stwierdzono w 2021 r., tj. 403 ogniska HPAI u drobiu i 98 ognisk HPAI u dzikich ptaków. W sumie w 2021 r. w ogniskach HPAI u drobiu znajdowało się ponad 14,2 mln sztuk drobiu.
W II połowie 2021 r. po raz pierwszy na obszarze Europy stwierdzono u dzikich ptaków wirusa HPAI, który przetrwał sezon letni, oraz nowe warianty wirusa, które wraz z migracjami ptaków zostały przeniesione z Azji. Zakażenia tymi wirusami najczęściej występują w okresie od jesieni do wiosny, co w głównej mierze pokrywa się z sezonem migracji dzikich ptaków.
W 2022 r. stwierdzono 68 ognisk grypy ptaków u drobiu, w których znajdowało się ponad 2 mln ptaków oraz 41 ognisk HPAI u dzikich ptaków, w tym jedno ognisko HPAI u ptaków utrzymywanych w niewoli.
Grypa ptaków w Polsce. Sezon choroby w pełni
W 2023 r. stwierdzono 68 ognisk HPAI u drobiu, w których znajdowało się ponad 1,3 mln ptaków, oraz 141 ognisk HPAI u dzikich ptaków, w tym jedno ognisko HPAI u dzikich ptaków utrzymywanych w niewoli. Najwięcej ognisk u dzikich ptaków stwierdzano u mew śmieszek w okresie wiosennym.
W czerwcu 2023 r. do Inspekcji Weterynaryjnej napływały informacje o stwierdzaniu grypy u kotów. W 31 próbkach pobranych od padłych i chorych stwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa HPAI podtypu H5N1. W związku z tym koty bytujące w schroniskach dla zwierząt będących pod kontrolą Inspekcji Weterynaryjnej zostaną także objęte nadzorem pod kątem grypy ptaków.
Szacuje się, że ogólne koszty realizacji programu na terytorium kraju w latach 2025–2027 wyniosą łącznie 8,2 mln zł. Polska będzie występowała do Komisji Europejskiej z wnioskiem o współfinansowanie programu ze środków Unii Europejskiej w odniesieniu do kosztów kwalifikowalnych w wysokości 48 proc.
Ministerstwo rolnictwa proponuje, aby projektowane rozporządzenie weszło w życie w dniu następującym po dniu ogłoszenia.
- Agrobiznes bez tajemnic. Zamów prenumeratę miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny" już dziś
