Nowa metoda oceny zawartości P, K i Mg dostępnych w glebie – Mehlich 3

Zaczyna się sezon pobierania próbek glebowych przeznaczonych do oceny odczynu oraz zasobności gleby w podstawowe składniki pokarmowe – fosfor, potas i magnez. Do określenia zasobności gleby można wykorzystać nie tylko stosowane od dawna metody Egnera-Riehma (P i K) i Schatschabela (Mg), ale również wdrożoną niedawno metodę Mehlich-3. Warto ją wypróbować, gdyż jest równie wiarygodna, a mniej kosztuje niż metody „tradycyjne”.

Metoda ta jest już stosowana w Czechach, na Słowacji i w Estonii, a od niedawna również w Polsce. Metoda ta umożliwia zbadanie w jednym wyciągu glebowym nie tylko zawartości podstawowych makroelementów, takich jak fosfor, potas i magnez, ale również innych ważnych składników pokarmowych – siarki, wapnia i takich mikroelementów jak bor, miedź i inne. Skutkiem tego jest znaczne zmniejszenie zużycia energii i wody, a także wyraźne obniżenie pracochłonności i kosztów odczynników. Dzięki temu metoda ta jest tańsza i bardziej przyjazna dla środowiska.

Rzetelne pobranie to rzetelne wyniki

Aby wyniki analizy odczynu próbek gleby oraz zasobności w przyswajalne składniki pokarmowe były reprezentatywne dla całego pola muszą być starannie pobrane. Pobieranie ich byle jak nie ma najmniejszego sensu. Okres po zbiorze rzepaku jest...

czytaj więcej

Z punktu widzenia rolnika najważniejszą zaletą metody Mehlich 3 jest koszt oznaczenia P, K i Mg dostępnego (oraz pH) w jednej próbce gleby, który wynosi 8,85 PLN brutto (w pakiecie z pH), podczas gdy oznaczenie tych właściwości metodami tradycyjnymi (Egnera-Riehma dla P i K oraz i Schatschabela dla Mg dostępnego) kosztuje 13,12 PLN brutto (wraz z pH). Oznacza to, że za kwotę 100 PLN można oznaczyć 11 próbek gleby metodą Mehlich 3, a tylko 7 próbek metodami dotychczas stosowanymi.

Interpretacja wyników analiz wykonywanych dla celów doradztwa rolniczego jest wykonywana przez Stację Chemiczno-Rolniczą w ramach tych opłat. Sposób interpretacji wyników uzyskanych metodą Mehlich 3 jest analogiczny jak dla metod "starych". Dla każdego składnika opracowano tak zwane liczby graniczne, czyli zawartości odpowiadające bardzo niskiej, niskiej, średniej, wysokiej i bardzo wysokiej zawartości składnika w glebie. Co ciekawe, przy ocenie zasobności gleby w potas i magnez oprócz wyników samej analizy chemicznej uwzględnia się również kategorię agronomiczną gleby, tak jak w wypadku stosowania metod tradycyjnych. Jednak w odniesieniu do fosforu dostępnego – tak jak dotąd (metoda Egnera-Riehma) – nie uwzględnia się kategorii agronomicznej gleby, za to bierze się pod uwagę jej odczyn. I tak naprawdę, nie jest to nic dziwnego. Jak wynika z artykułu napisanego przez profesora Fotymę i współpracowników z IUNG–PIB w Puławach, już w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia postępowano tak samo w odniesieniu do metody Egnera-Riehma! Jednak z niezrozumiałych powodów zarzucono tą praktykę.

Uwzględnienie odczynu przy wycenie zasobności gleby w fosfor jest jednak ważne dlatego, że w glebach kwaśnych pobieranie fosforu jest utrudnione. Innymi słowy – jeśli dwie gleby zawierają dokładnie tyle samo fosforu, to rośliny rosnące na glebie mniej kwaśnej pobiorą go więcej.

Tabela. Liczby graniczne do wyceny zasobności gleby w fosfor, potas i magnez przyswajalny przy wykorzystaniu metody Mehlich 3 opracowane przez K. Kęsika

Czy wyniki uzyskane tą metodą są porównywalne z wynikami uzyskanymi metodami tradycyjnymi? Zdecydowanie tak! Od roku 2011 prowadzono badania nad możliwością wykorzystania metody Mehlich 3 w Polsce. Do tego celu wykorzystano ponad 4700 próbek, pobranych z różnych gleb Polski. Próbki te przeanalizowano zarówno metodami tradycyjnymi, jak i metodą Mehlich 3. Na podstawie tych wyników ustalono takie liczby graniczne do wyceny zawartości P, K i Mg w glebie, aby były one jak najbardziej porównywalne z wynikami uzyskanymi z użyciem stosowanych od dawna metod Egnera-Riehma oraz Schatschabela. Największa zgodność pomiędzy metodą Mehlich 3, a metodami "starymi" (około 80 proc.) dotyczy potasu, nieco mniejsza fosforu (65-80 proc.) i magnezu (około 70 proc.).

Badanie stanu odżywienia roślin

Potrzeby dokarmiania dolistnego można określić na podstawie zawartości składników mineralnych w materiale roślinnym. Analizy takie wykonują Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze. Każdy z gatunków roślin charakteryzuje się krytyczną fazą...

czytaj więcej

Z czystej ciekawości postanowiliśmy porównać wyniki analiz gleby uzyskanych metodą Mehlicha 3 i metodami tradycyjnymi przy okazji zupełnie innych badań prowadzonych przez Katedrę Agronomii SGGW na Pomorzu na 12 próbkach gleby średniej. Uzyskaliśmy następujące wyniki dotyczące oceny zasobności gleby w fosfor – dla 6 (50 proc.) próbek wyniki te były zgodne, w 1 próbce oceniona zasobność była o klasę niższa, w 5 próbkach – o klasę wyższa, niż przy metodzie Egnera-Riehma. Jeśli chodzi o potas, to aż w 11 (92 proc.!!!) próbkach gleba została zaliczona do tej samej klasy zasobności, a tylko glebę z 1 próbki zaliczono do klasy niższej, niż przy metodzie Egnera-Riehma. W wypadku magnezu pełną zgodność stwierdziliśmy dla 8 próbek (67 proc.), podczas gdy w pozostałych 4 zastosowanie metody Mehlich 3 spowodowało zaliczenie gleby do niższej klasy zasobności, niż wykorzystanie "starej" metody Schatschabela.

Najważniejsze, że zasobność gleby oceniona według metody Mehlich 3 jeśli już różniła się od tej ocenionej metodami tradycyjnymi to tylko o jedną klasę, a zatem nie ma mowy o przeciwstawnej interpretacji wyników, czyli na przykład uznaniu gleby ubogiej w jakiś składnik za zasobną. Jest to oczywiście wynik wcześniejszych i szeroko zakrojonych badań, które poprzedziły i pozwoliły na wdrożenie nowej metody w Polsce. A zatem, na pewno warto zainteresować się nową metodą Mehlich 3 i szerzej zastosować ją do badania gleb!