Omacnica prosowianka: termin zwalczania ustalić na podstawie monitoringu
Omacnica prosowianka to szkodnik, który odniósł „sukces” w konkurowaniu z człowiekiem o wysokość i jakość plonu. Zawdzięcza to swojej biologii, która sprawa, że stadia rozwojowe objęte zwalczaniem biologicznym i chemicznym bardzo długo są obecne na roślinach, co wynika z długości lotu motyli w poszczególnych latach. W przypadku jaj można je spotkać na liściach już od połowy czerwca aż do końca sierpnia, ze szczytem liczebności w okolicach pierwszej połowy lipca.
Z kolei gąsienice w pierwszym stadium rozwojowym najwcześniej pojawiają się pod koniec drugiej dekady czerwca, a ostatnie można spotkać nawet pod koniec sierpnia, w wyjątkowych sytuacjach w pierwszych dniach września, przy czym ich liczne i masowe wylęgi przypadają od końca pierwszej do początku trzeciej dekady lipca.
Omacnica prosowianka najważniejsza
Tak rozciągnięty w czasie okres występowania stadiów zwalczanych sprawia, że nie ma technicznie takiej możliwości, aby w pełni wyeliminować szkodnika z uprawy, co z resztą jest niepotrzebne, gdyż niewielkie nasilenie omacnicy prosowianki nie zagraża istotnie plonom kukurydzy, a jest wręcz potrzebne dla zachowania bioróżnorodności (omacnica jest elementem łańcucha troficznego) i realizacji koncepcji integrowanej ochrony roślin, która mówi o ograniczaniu populacji gatunków szkodliwych, a nie o jej całkowitym wytępieniu (wyjątkiem są organizmy kwarantannowe).
Trzeba także pamiętać o tym, że skuteczne ograniczenie populacji omacnicy prosowianki do bezpiecznego dla plonów kukurydzy poziomu to proces rozłożony w czasie. Można tego dokonać tylko przez coroczne, łączne stosowanie wielu metod zapobiegania jej licznemu rozwojowi, a także metod bezpośredniego zwalczania. Ponieważ jest to owad o dużych zdolnościach lotnych, stąd też ograniczanie ochrony do niewielkich areałów na niewiele się zdaje, ponieważ omacnica będzie corocznie nalatywała z tych terenów, na których nie jest należycie zwalczana.
To samo tyczy się pól wielkoobszarowych – jeżeli ich równie duże sąsiedztwo nie prowadzi corocznej, kompleksowej walki z omacnicą prosowianką, to siłą rzeczy owad będzie co roku stanowił problem, pomimo ponoszonych nakładów na jego zwalczanie.
Mulczer i pług dłutowy Bednar w teście RPT. Zestaw do walki z omacnicą prosowianką
Mając świadomość, że nie uda się w pełni pozbyć omacnicy prosowianki z pól, konieczne jest przy jej licznym pojawie takie ustalenie terminów zwalczania, aby objęły one jak najliczniejszą populację szkodnika, co zagwarantuje, że wpływ na plon tych które pozostaną przy życiu będzie minimalny. Do tego celu warto stosować najpierw izolatory entomologiczne pokazujące terminy wylotu motyli z resztek pożniwnych, a następnie pułapki feromonowe odławiające samce lub precyzyjniejsze pułapki świetlne do odławiania motyli obojga płci.
Obserwowanie dynamiki ich lotu jest bardzo ważne, gdyż są stadium rozwojowym bezpośrednio poprzedzającym stadia zwalczane tj. jaja i gąsienice L1. Obok obserwacji lotu motyli, wykorzystuje się także bezpośrednie obserwacje roślin na obecność szkodnika. Zgodnie z wymogami integrowanej ochrony roślin, każdy profesjonalny użytkownik środków ochrony roślin ma obowiązek prowadzenia monitoringu organizmów szkodliwych, a jego efekty powinny być zapisywane w dokumentacji, tak, aby udowodnić jednostce kontrolującej zasadność użycia preparatów chemicznych.
Obok tych własnych obserwacji nieocenioną wręcz pomoc dają różnego rodzaju serwisy sygnalizacyjne prowadzone przez jednostki zewnętrzne. Przykładem są choćby komunikaty podawane przez IOR – PIB w Poznaniu, czy też ODR-y, a które zamieszczane są w serwisie internetowym Platforma Sygnalizacji Agrofagów. Również wiele firm komercyjnych prowadzi własny monitoring omacnicy i swoje wyniki udostępnia zainteresowanym odbiorcom.
Mulczer na omacnicę
Warto także wspomnieć, że sektor usług dla rolnictwa systematycznie się rozwija, stąd też pojawiły się na rynku już takie firmy, które nie dość, że zajmują się sprzedażą biopreparatów i środków chemicznych, to w ramach ustalonej ceny prowadzą na polach konkretnego rolnika własny monitoring występowania omacnicy (bazując głównie na pułapkach świetlnych, dzięki czemu wyłapują także i samice), ustalają optymalny termin zwalczania szkodnika i zwalczanie same przeprowadzają.
Mało tego, pod koniec wegetacji jest często generowany raport z całości wykonanych działań, w tym ocena skuteczności zwalczania, którą wylicza się wówczas, gdy część pola z taką samą odmianą pozostaje bez ochrony, aby było odniesienie do uzyskanych wyników. Niekiedy taką ocenę skuteczności wykonują niezależne od danej firmy jednostki w obecności samego plantatora.
Przedsiębiorca Rolny, maj 2017
