Plantacje buraków cukrowych wolne od chwastów
Podstawowy proces odchwaszczania buraków cukrowych obejmuje trzy zabiegi. Każdy z nich powinien być wykonany "w punkt", czyli w momencie, gdy chwasty osiągają fazę w pełni rozwiniętej pierwszej pary liści. Na dużych areałach kończąc jeden cykl zabiegów można rozpoczynać kolejny.
W etykietach zalecających trzy zabiegi nieomalże narzuca się okres dzielący je informując, iż należy kolejny wykonać po 5-8 dniach, 5-10 dniach, 7-10 dniach, 7-14 bądź 8-12 dniach. Istnieją także zalecenia wykonania zabiegu po upływie co najmniej siedmiu dni lub co najmniej 5-10 dni. Po co te zawiłości? Kolejny zabieg należy wykonać w momencie pojawienia się maksymalnej fali zachwaszczenia w fazie do rozwiniętej pierwszej pary liści. W dogodnych warunkach wzrostu może to nastąpić już po czterech dniach od poprzedniego oprysku, a czasie suszy można na ten moment czekać nawet trzy tygodnie!
Burak cukrowy wysiany
Chinomerak tylko w mieszaninie
Nie mamy żadnych nowych rozwiązań dotyczących odchwaszczania buraków cukrowych, z wyjątkiem substancji czynnej chinomerak. To jedyny związek zarejestrowany do odchwaszczania buraków cukrowych będący wyłącznie komponentem mieszanin fabrycznych. Najbardziej znany jest jako Kosynier 420 SC (+ chloridazon). Zarejestrowany został dość specyficznie - wyłącznie w mieszaninie z preparatem Kemifam Super Koncentrat 320 SC. Nowszą formą wykorzystania chinomeraku są jego mieszaniny z metamitronem. Pierwszy na rynku pojawił się Goltix Titan 565 SC, a następnie Kezuro SC. Proporcje obu substancji czynnych są różne, tak jak różne jest dawkowanie tych preparatów. Obecność chinomeraku w preparatach to zwiększenie ich skuteczności w zwalczaniu: chabra bławatka, fiołka polnego, jasnoty, przetaczników, przytulii czepnej, rdestów i szarłatu szorstkiego.
Coraz więcej chlopyralidu
Chlopyralid jest zarejestrowany do odchwaszczania buraków cukrowych w 14 produktach handlowych. Najczęściej jest zalecany w dawce 90-120 g s.cz./ha, w fazie 2-4 liści buraków. Wyjątek stanowią Lontrel 300 SL i Helion 300 SL, zarejestrowane do łącznych zabiegów z niektórymi trójskładnikowymi preparatami (fenmedifam + desmedifam + etofumesat). Całkowitą nowością jest Major 300 SL. To pierwsza forma użytkowa, która została zarejestrowana jako pojedynczy herbicyd do trzech zabiegów opartych tylko na chlopyralidzie. Pierwszy zabieg tym preparatem należy wykonać, gdy buraki mają dwa liście właściwe.
Wyjątek stanowią również zalecenia stosowania chlopyralidu w dawkach dzielonych. We wszystkich wariantach sumaryczna ilość substancji aktywnej (trzy zabiegi) jest wyższa od dawki pojedynczej. Co prawda nie ma żadnej obawy o fitotoksyczność w stosunku do buraków, ale zachodzi pytanie, czy konieczna jest taka ilość substancji czynnej do zwalczania chwastów?
Uwaga! Szarek komośnik już jest
Króluje metamitron
Nie ulega wątpliwości, że do najpopularniejszych i najbardziej uniwersalnych substancji czynnych do ochrony buraków przed chwastami należy metamitron. Wśród preparatów chwastobójczych stosowanych w tej uprawie (uwzględniając także graminicydy) udział metamitronu wynosi ok. 20 proc. Zalecany jest sam i w mieszaninach (fabrycznych i zbiornikowych), przedwschodowo i powschodowo - łącznie w blisko 50 wariantach. Zwalcza kilkanaście gatunków chwastów dwuliściennych, ale zawsze jest ceniony na stanowiskach, na których występują samosiewy rzepaku. Trudno jest go wykorzystać w jakiś nowatorski sposób, chociaż do takiego należy zaliczyć dwa powyżej opisane herbicydy z udziałem chinomeraku. Nowatorskim rozwiązaniem jest także rejestracja preparatu Goltix Gold 700 SC, który dopuszczony jest w trzech wariantach dawek dzielonych. Również do specyfiki metamitronu należą sztuczki marketingowe i zmiana nazwy tego samego produktu. Jeszcze niedawno znany Jetix zmienił się w Xitlog, aby obecnie występować jako Metlog.
Nalistnie lub doglebowo
Pozostałe kombinacje w ramach dawek dzielonych niewiele się zmieniły. Warto jednak wziąć pod uwagę warunki glebowe. Gdy gleba jest wilgotna, każdy pierwszy zabieg nalistny można zamienić na doglebowy. Pozwala to na wschody buraków w warunkach bezstresowych, bez konkurencji chwastów.
Wszystkie substancje zarejestrowane do zwalczania chwastów w burakach można stosować nalistnie. Cześć z nich wykazuje także działanie doglebowe, wśród których kilka herbicydów uzyskało również rejestracje do zabiegów przedwschodowych.
Proteus 110 OD dopuszczony do zwalczania szarka komośnika
Do walki z prosowatymi
Buraki cukrowe upodobały sobie chwasty prosowate (chwastnica jednostronna, paluszniki, włośnice). Do ich zwalczania zalecana jest cała gama graminicydów. Działanie ich jest bardzo podobne, niemalże identyczne, dlatego dobór środków powinien opierać się na rachunku ekonomicznym. Należy wykorzystać niskie ceny, promocje, upusty itp. Te same graminicydy mogą posłużyć do zwalczania wieloletniego perzu właściwego, należy tylko odpowiednio podnieść ich dawki. Niestety, kiedyś tak modne stosowanie graminicydów z preparatami przeznaczonymi do zwalczania chwastów dwuliściennych przeszło do historii. Jeszcze tylko w najstarszych etykietach można znaleźć zalecenia stosowania graminicydu Pantera 040 EC łącznie z Safari 50 WG. Obecnie oba zalecane są pojedynczo.
Nie tylko graminicydy nie mieszczą się w uniwersalnych zaleceniach trzech dawek. Można tu także wymienić lenacyl, kiedyś intensywnie wykorzystywany do drugiego i/lub trzeciego zabiegu. To substancja czynna działająca głównie przez glebę. Jej działanie jest wydłużone w czasie i zapobiega zachwaszczeniu wtórnemu. Aktualnie zarejestrowane są dwie formy preparatu Venzar (80 WP i 500 SC). Ostatnio pojawił się nowy odpowiednik – Iridion 500 SC. Środki te zalecane są jedynie do metody dawek dzielonych obejmujących dwa zabiegi. Iridion 500 SC uzyskał rejestrację stosowania od fazy dwóch liści właściwych buraków w dawce 1 l/ha.
Do awaryjnych dwuzabiegowych form ochrony można także zaliczyć inne kombinacje, np.: Beta 247 EC (desmedifam + etofumesat + fenmedifam) - 1,3 i 1,6 l/ha; Betasana Compact 160 EC (desmedifam + fenmedifam) - 2 x 3 l/ha; Oblix 500 SC + Corzal 157 EC (etofumesat + fenmedifam) - 2 x 3 l/ha; Ethosat 500 SC (etofumesat) - 2 x 1 l/ha; Betasana 160 SC (fenmedifam) - 2 x 3 l/ha.
- Artykuł ukazał się w miesięczniku "Przedsiębiorca Rolny" nr 4-2018 - ZAPRENUMERUJ