Ruszamy razem z wegetacją
Moment startu wegetacji wiosennej to termin pierwszych zabiegów odchwaszczania zbóż, które można wykonać bez względu na fazę rozwojową ozimin. Jednak pod uwagę należy wziąć panującą temperaturę.
Możliwość wykonania wczesnego zabiegu nie oznacza konieczności wykonania go wraz z ruszeniem wegetacji. Wszystkie zabiegi można wykonać znacznie później, w niektórych przypadkach nawet w momencie końcowej fazy nabrzmiewania pochwy liściowej liścia flagowego. Z praktycznego punktu widzenia z zabiegami nie należy zwlekać.
Przed hodowcami zupełnie nowe wyzwania
Większość preparatów przeznaczona jest do zwalczania chwastów nie starszych niż w fazie do szóstego liścia właściwego. Jeżeli wraz z ruszeniem wegetacji zbóż zaczęły się rozwijać chwasty niezwalczone podczas jesieni oraz nastąpiły wschody wiosennej fali chwastów, korzystnie jest przystąpić do zabiegów. Jeżeli wiosna jest chłodna, a wschody chwastów spowolnione, należy odczekać do momentu ich masowego pojawienia się, ponieważ większość zalecanych herbicydów działa typowo nalistnie.
Istotna temperatura
Na ogół optymalna temperatura działania herbicydów wynosi około 10 stopni C. Stąd wszystkie substancje czynne działające w niższych temperaturach można i warto wykorzystać do zabiegów podczas chłodnej wiosny. W grupie tych preparatów, przede wszystkim należy wymienić chlorotoluron, działający już w temperaturze powyżej 0 stopni C. Substancja ta w znacznym stopniu wykazuje działanie doglebowe, co tym bardziej skłania do wykonywania wczesnych zabiegów.
Drugą mało wymagającą substancją pod względem temperatury jest pinoksaden, który działa już od powyżej 1 stopnia C. Przeznaczony jest do zwalczania wyłącznie chwastów jednoliściennych (głównie w oziminach miotła zbożowa i wyczyniec polny). Należy zwrócić uwagę, że jest mniej tolerancyjny w stosunku do żyta, stąd w tej uprawie należy stosować niższe dawki niż w pozostałych zbożach. Pinoksaden również jest zalecany w mieszaninach fabrycznych. Są to preparaty: Axial Komplett i Axial One 50 EC (+ florasulam) oraz Avoxa (+ piroksulam). Oba komponenty również są skuteczne w niskich temperaturach i zaczynają działać już w około 5 stopniach C. Ich dodatek pozwala równocześnie zwalczać niektóre chwasty dwuliścienne.
Bezpieczne stanowiska pod kukurydzę
Tribenuron metylu według różnych źródeł działa już od dwóch, według innych od 4 stopni C. Przeznaczony jest do zwalczania młodych chwastów dwuliściennych. Większość produktów zalecana jest do łącznych zabiegów z adiuwantami, co przyczynia się do zwiększenia skuteczności. Jest także komponentem mieszanin fabrycznych i zbiornikowych. Poszczególne substancje czynne mieszanin działają w różnych temperaturach. Podczas praktycznego ich stosowania stwierdzono tendencje, że działanie jest w znacznej mierze zbliżone do substancji czynnej o najmniejszych wymaganiach pod względem temperatury. Dlatego udział tribenuronu metylu w mieszaninach pozwala na stosowanie określonej kombinacji w temperaturach tylko nieco wyższych niż wymaga ich on sam. Minimalnie wyższe wymagania ma metsulfuron metylu, który jest zalecany tylko w mieszaninach.
Nieco większe wymagania
Pozostałe sulfonylomoczniki (oprócz tribenuronu i metsulfuronu) na ogół mają nieco wyższe wymagania. Amidosulfuron stosowany pojedynczo wymaga temperatury otoczenia około 6 stopni C. Zgodnie z zaleceniem, podczas niskiej temperatury należy zastosować najwyższą dopuszczoną dawkę. Podobnie należy postępować jeżeli amidosulfuron jest składnikiem mieszaniny. Uwaga ta dotyczy także pozostałych wieloskładnikowych kombinacji. Jodosulfuron metylosodowy i mezosulfuron metylowy, jak podają różne źródła, zaczynają skutecznie działać od 6, a nawet 10 stopni C. Dla tifensulfuronu metylowego przedział ten wynosi od 7 do 12 stopni C. W większości substancje te są składnikami mieszanin. Dlatego należy zwrócić uwagę na wymagania komponentów, które być może pozwolą na wykonanie zabiegu w trochę niższej temperaturze.
Ciepłolubne z wyjątkiem
Niewątpliwie do najbardziej wymagających herbicydów należą syntetyczne auksyny (regulatory wzrostu). Preparaty zawierające 2,4-D, MCPA czy dikambę powinny być stosowane przy 8 stopniach C, a często zalecane są przy minimum 12 stopniach C. Nieco mniej wymagający jest fluroksypyr. Do dobrego działania wymagane minimum to około 7-8 stopni C. Wyjątkiem w tej grupie chemicznej jest halauksyfen metylu (Arylex). Ta stosunkowo niedawno zarejestrowana substancja skutecznie działa już od temperatury 2 stopni C. Do wymagających należy także karfentrazon etylu (minimum 7 stopni C), diflufenikan, który w znacznej części działa doglebowo i częściowo nalistnie (8 stopni C), podobnie wymagania ma propoksykarbazon sodowy. Wymagający jest fenoksyprop-p etylu zalecany do zwalczania chwastów jednoliściennych. Dobre efekty uzyskuje się po aplikacji w temperaturze minimum 10 stopni C. Zaletą jest zwalczanie miotły zbożowej i wyczyńca polnego nawet w fazie końca krzewienia.
Późniejsza ochrona
Preparaty zalecane z momentem ruszenia wegetacji to zaledwie wycinek znacznie większego programu odchwaszczania zbóż podczas wiosny. Jak wynika z zestawienia w tabeli, to grupa preparatów zalecana najwcześniej, ale równocześnie z możliwością późniejszego odchwaszczania. Przedstawione zalecenia nie uwzględniają faz rozwojowych, w jakich znajdują się zboża w momencie ruszenia wegetacji wiosennej, ponieważ z punktu widzenia selektywności jest to nieistotne. Pozostała część zaleceń wymienia zakresy faz, w których można aplikować poszczególne herbicydy. Jest ich około 40. wariantów faz rozwojowych (od BBCH 10 do BBCH 41). Część z nich pokrywa się z przedstawionymi terminami w tabeli, ponieważ trudno przypuszczać, że zalecenia stosowania zaczynające się od dwóch, trzech czy czterech liści nie mieszczą się w ogólnym zaleceniu „z momentem ruszenia wegetacji”. Ale o tym w późniejszych materiałach…
Wykaz herbicydów zalecanych do odchwaszczania zbóż ozimych od momentu ruszenia wegetacji wiosennej
Kombinacje herbicydowe |
Substancja czynna |
Kod HRAC |
Dawka l, kg/ha |
Zboża ozime* |
Wrażliwość chwastów** |
||
Do pełni krzewienia |
|
||||||
Attribut 70 SG |
propoksykarbazon sodowy |
B |
0,060-0,1 |
p, pż |
d + j |
||
Desperado 500 SC, Dicurex Flo 500 SC, Lentipur Flo 500 SC |
chlorotoluron |
C2 |
3,0 |
j, p, pż, ż |
d + j |
||
Do fazy końca krzewienia |
|
||||||
Darby 600 SL, Dicopur 600 SL, Stapler 600 SL |
2,4-D |
O |
0,8-1,0 |
j, p |
d |
||
Difenikan 500 SC, Diflanil 500 SC, Dina 500 SC, Ukulele 500 SC, Premazor Sad 500 SC |
diflufenikan |
F1 |
0,18-0,3 |
p |
d |
||
Flash 069 EW, Norton 069 EW, Rumba 069 EW, Pumex 069 EW |
fenoksaprop-P etyl |
A |
1,0-1,2 |
p, pż |
j |
||
Flash 069 EW, Norton 069 EW, Rumba 069 EW, Pumex 069 EW + Atpolan 80 EC |
0,5 +1,0 |
p, pż |
j |
||||
Flash 069 EW, Norton 069 EW, Rumba 069 EW, Pumex 069 EW + Nuance 75 WG |
fenoksaprop-P etyl + tribenuron metylu |
A + B |
1,0-1,2 + 0,02 |
p |
d + j |
||
Toscana 75 WG |
tribenuron metylu |
B |
0,02 |
j, p |
d |
||
Dicoherb 750 SL |
MCPA |
O |
1,0 |
j, p |
d |
||
Emdee |
1,0 |
p |
d |
||||
Agritox Turbo, Agroxone Turbo, ChwasTech Turbo, Dicoherb Turbo, Nutox Turbo, The - Tox Turbo 750 SL - wszystkie 750 SL |
MCPA + dikamba |
O + O |
1,0-1,25 |
p, ż |
d |
||
Concert SX 44 SG |
metsulfuron metylu + tifensulfuron metylu |
B + B |
0,15 |
p, pż, ż |
d |
||
Zeus 208 WG |
propoksykarbazon sodowy + amidosulfuron + jodosulfuron metylosodowy |
B + B + B |
0,3 |
p |
d + j |
||
Do początku strzelania w źdźbło |
|
||||||
Anthology 12 OD, Atlantis 12 OD |
mezosulfuron + jodosulfuron metylosodowy |
B + B |
0,45 |
ż |
d + j |
||
B + B |
0,45-1,2 |
p, pż |
d + j |
||||
Furion 100 OD, Ranger 100 OD, Yodo 100 OD + adiuwant Adiuwant super lub Adiusafner |
jodosulfuron metylosodowy |
B |
0,1 + 0,1 |
p, pż, ż |
d + j |
||
GalGone EC |
fluroksypyr |
O |
0,75-1,0 |
p |
d |
||
Naxel 75 WG, Nuance 75 WG, Viking 75 WG |
tribenuron metylu |
B |
20 g |
p |
d |
||
Naxel 75 WG, Nuance 75 WG, Viking 75 WG + Atpolan 80 EC |
B |
20 g + 1,5 |
p |
d |
|||
Ranga 75 WG + Atpolan 80 EC |
B |
20-25 g + 1,5 |
p, pż |
d |
|||
Ranga 75 WG + Silwett |
B |
20-25 g + 0,1 |
p, pż |
d |
|||
Naxel 75 WG + Foxtrot 069 EW |
tribenuron metylu + fenoksaprop-P-etylu |
B + A |
20 g + 1,0 |
p |
d + j |
||
Nuance 75 WG + Foxtrot 069 EW |
B + A |
20 g + 1,0 |
p |
d + j |
|||
Viking 75 WG + Foxtrot 069 EW |
B + A |
20 g + 1,0 |
p |
d + j |
|||
Platform 61,5 SG |
karfentrazon etylu + mekoprop |
E + O |
0,6-1,0 |
j, p, pż |
d |
||
Do fazy pierwszego kolanka |
|
||||||
Herkules 75 SG, Toto 75 SG, Tytan 75 SG |
tifensulfuron metylu + metsulfuron metylu |
B + B |
70-90 g |
p |
d + j |
||
Herkules 75 SG, Toto 75 SG, Tytan 75 SG + Asystent 90 EC |
B + B |
70-90 g + 0,1 |
p |
d + j |
|||
Do fazy drugiego kolanka |
|
||||||
Granstar SX 50 SG + Trend 90 EC |
tribenuron metylu |
B |
30-35 g + 0,05% |
p |
d |
||
Granstar SX 50 SG + Trend 90 EC |
B |
30-37,5 g + 0,05% |
pż |
d |
|||
Avoxa 50 EC |
pinoksaden + piroksulam |
A + B |
1,35-1,8 |
p, pż, ż |
d + j |
||
Axial Komplett, Axial One 50 EC |
florasulam + pinoksaden |
B + A |
1,0-1,3 |
j, p, pż, ż |
d + j |
||
Foxtrot 069 EW |
fenoksaprop-P-etylu |
A |
1,0-1,2 |
p, pż |
j |
||
Foxtrot 069 EW + Atpolan 80 EC |
A |
0,5 + 1,0 |
p, pż |
j |
|||
Dicolen 200 EC, Fluroherb 200 EC, Galaper 200 EC, Heksypyr 200 EC, Herbistar 200 EC, Tiron 200 EC |
fluroksypyr |
O |
0,6-1,0 |
p, pż, ż |
d |
||
Flurostar 200 EC |
O |
0,75-1,0 |
p |
d |
|||
Dicolen 200 EC, Fluroherb 200 EC, Galaper 200 EC, Herbistar 200 EC, Tiron 200 EC + Galmet 20 WG lub Primstar 20 WG lub Superherb 20 WG |
fluroksypyr + metsulfuron metylu |
O + B |
0,6 + 0,02 |
p, pż, ż |
d |
||
Fenfludi 500 WG, Mendel 500 SG, Ossetia |
diflufenikan |
F1 |
0,24 |
p |
d |
||
Do fazy początku liścia flagowego |
|
||||||
Aneks SX 50 SG, Rubin SX 50 SG + Trend 90 EC |
tifensulfuron metylu + tribenuron metylu |
B + B |
120-150 g + 0,1% |
p, pż, ż |
j + d |
||
Calibre SX 50 SG + Trend 90 EC |
B + B |
48-60 g + 0,05% |
p, pż, ż |
d |
|||
Granstar Ultra SX 50 SG, Picaro SX 50 SG + Trend 90 EC |
B + B |
48-60 g + 0,05% |
p, pż, ż |
d |
|||
Aloksypyr 250 EC, Saroksypyr 250 EC |
fluroksypyr |
O |
0,5-0,8 |
p |
d |
||
Hudson 200 EC, Hurler 200 EC, Jackdaw 200 EC, Stamigan 200 EC |
O |
0,6-1,0 |
j, p |
d |
|||
Fluroxane 200 EC, Galarane 200 EC, Helm Flurox 200 EC, Scalar 200 EC, Wikary 200 EC |
O |
1,0 |
j, p |
d |
|||
Fluxyr 200 EC |
O |
1 |
p, pż |
d |
|||
Fluroxane 200 EC, Galarane 200 EC, Helm Flurox 200 EC, Scalar 200 EC, Wikary 200 EC + Chwastox Extra 300 EC |
fluroksypyr + MCPA |
O + O |
0,7 + 1,5 |
j, p |
d |
||
Galarane 200 EC + Helmstar 75 WG |
fluroksypyr + tribenuron metylu |
O + B |
0,5 + 0,015 |
j, p |
d |
||
Fluroxane 200 EC, Galarane 200 EC, Helm Flurox 200 EC, Scalar 200 EC, Wikary 200 EC + Helm Tribi 75 WG |
O + B |
0,5 + 0,015 |
j, p |
d |
|||
Fluroxane 200 EC, Scalar 200 EC + Ranga 75 WG |
O + B |
0,5 + 0,015 |
j, p |
d |
|||
Wikary 200 EC + Pleban 75 WG |
O + B |
0,5 + 0,015 |
j, p |
d |
|||
Addar 50 EC, Aron 50 EC, Axel-R 50 EC, Axial 50 EC, Fraxial 50 EC, Herbena 50 EC, Kaxia 50 EC, Paella 50 EC, Paxio 50 EC, Piksaden 50 EC, Pinoxy 50 EC, Rapino 50 EC |
pinoksaden |
A |
0,6-1,2 |
j, p, pż |
j |
||
Addar 50 EC, Aron 50 EC, Axel-R 50 EC, Axial 50 EC, Fraxial 50 EC, Herbena 50 EC, Kaxia 50 EC, Paella 50 EC, Paxio 50 EC, Piksoden 50 EC, Pinoxy 50 EC, Rapino 50 EC |
pinoksaden |
A |
0,6-0,9 |
ż |
j |
||
Do końcowej fazy nabrzmiewania pochwy liściowej liścia flagowego |
|
||||||
GF 2573 |
halauksyfen metylu |
O |
0,4-0,8 |
j, p, pż, ż |
d |
* p-pszenica, j-jęczmień, pż-pszenżyto, ż-żyto
** d-dwuliścienne, j-jednoliścienne
Artykuł ukazał się w wydaniu 01/2023 miesięcznika "Przedsiębiorca Rolny". ZAPRENUMERUJ