Nawożenie przedsiewne pod zboża ozime

Poleć
Udostępnij
Autor tekstu: dr hab. inż. Arkadiusz Artyszak | artyszak@apra.pl
08-09-2019,7:15 Aktualizacja: 09-09-2019,7:35
A A A

Przedsiewnie należy pod oziminy stosować przede wszystkim fosfor i potas. Dawka azotu powinna być niewielka. Niestety, wielu rolników nie docenia fosforu i potasu, o czym świadczą rażąco niskie dawki tych składników.

Jak podaje GUS (2019) w roku gospodarczym 2017/2018 było to zaledwie 23,1 kg P2O5 i 31,8 kg K2O na 1 ha. Tymczasem szacuje się, że zboża ozime na wyprodukowanie 10 dt ziarna wraz z odpowiednim plonem słomy muszą pobrać 10-11 kg P2O5 i 20-27 kg K2O.

Warto pamiętać, że ziarno zbóż zawiera znacznie więcej fosforu niż potasu i wraz z nim wywozi się z pola znaczne ilości tego pierwiastka. Im uzyskiwane plony są większe, tym ubytek fosforu jest większy. Natomiast w słomie dominuje potas i w przypadku bezpowrotnego pozbywania się słomy (nie wraca na pole w postaci obornika) należy skupić się na nawożeniu tym składnikiem. 

pszenica, łan, kłosy, niebo

Najlepiej plonujące odmiany pszenicy ozimej w 2019 roku

Różnica w plonowaniu najlepszej i najgorszej jakościowej odmiany chlebowej pszenicy ozimej (klasa A) w doświadczeniach PDO wyniosła na przeciętnym poziomie agrotechniki 18 proc. wzorca (15 dt/ha) a na wysokim 16 proc. (14,7 dt/ha) (tab. 1)....

Dawki fosforu i potasu pod zboża zależą od oczekiwanego i realnego do uzyskania na danym polu plonu, aktualnej zawartości przyswajalnych składników pokarmowych w glebie oraz sposobu zagospodarowania plonu ubocznego przedplonu (np. słomy zbóż).

Realny plon najlepiej jest określić jako średnią z ostatnich kilku lat, odrzucając lata skrajne (bardzo dobre i bardzo słabe). Za aktualne uważa się wyniki badań zasobności gleby nie starsze niż 4-letnie.

W tabeli podano za Jadczyszyn i in. (2010) rekomendowane dawki fosforu i potasu na stanowiskach odznaczających się średnią zawartością obu makroelementów i pozostawieniu plonu ubocznego przedplonu na polu. W sytuacji, gdy zawartość jest inna i/lub plon uboczny został wywieziony z pola dawki te należy odpowiednio skorygować. Przy zawartości bardzo wysokiej dawki fosforu i potasu można zmniejszyć o 30-40 kg P2O5 lub K2O a przy wysokiej o 20 kg P2O5 lub K2O. Natomiast przy zawartości niskiej dawki nawozów należy zwiększyć o 30 kg P2O5 lub K2O, a przy bardzo niskiej zwiększyć o 40-60 kg P2O5 lub K2O. Gdy plon uboczny przedplonu zabrano z pola dawki nawozów fosforowych należy zwiększyć o 20 proc., a nawozów potasowych aż o 60-80 proc.

Tabela. Dawki fosforu i potasu pod zboża ozime

Gatunek

Oczekiwany plon, dt/ha

P2O5

kg/ha

K2O

kg/ha

Jęczmień

60

55

65

70

60

75

80

70

85

Pszenica

60

55

60

80

70

80

90

80

90

100

90

100

Pszenżyto

70

60

85

80

70

100

90

90

120

100

100

125

Żyto

40

35

55

60

55

100

80

75

110

Źródło: Jadczyszyn i in. 2010

pszenżyto, kłosy

Najlepiej plonujące odmiany pszenżyta ozimego w 2019 roku

Plon wzorca pszenżyta ozimego w doświadczeniach PDO na przeciętnym poziomie agrotechniki wyniósł 81 dt/ha, a na wysokim był większy o 9,5 dt/ha. Najlepszą i najgorszą odmianą pszenżyta ozimego dzieliło odpowiednio 10 proc. wzorca (8,1 dt/ha)...

Nawozy fosforowo-potasowe powinno się równomiernie rozsiać i głęboko wymieszać z glebą podczas orki siewnej lub innych zabiegów uprawowych. W przypadku uprawy pasowej nawozy umieszcza się w rzędach roślin podczas siewu. Stosowanie pogłówne jest zdecydowanie gorszym rozwiązaniem, szczególnie fosforu, który bardzo wolno przemieszcza się w glebie.

W ostatnich latach coraz uwagi poświęca się krzemowi (Si). Jest to pierwiastek, który ogranicza wpływ niekorzystnych warunków środowiskowych (np. niedoboru wody) oraz porażenie przez choroby i żerowanie szkodników. Szczególnie dużo krzemu pobierają zboża. Jednym ze źródeł przyswajalnego dla roślin krzemu jest słoma zbóż, w której występuje w postaci fitolitów. Obserwowana od kilku lat masowa sprzedaż słomy i braku nawożenia obornikiem może powodować, że na znacznej części pól rośliny mogą odczuwać jego niedobór.

Na rynku jest dostępny nawóz wieloskładnikowy oraz środek wspomagający właściwości gleby z dodatkiem krzemu.

Krzem może być także stosowany dolistnie, ale w tym przypadku nie chodzi o zaspokojenie wymagań pokarmowych roślin, ale ma przede wszystkim działanie stymulujące odporność roślin na czynniki stresowe.

Poleć
Udostępnij