Efektywność działania fosforu i potasu. Cz. 4

Poleć

Udostępnij

Autor tekstu: dr inż. Dariusz Górski Instytut Ochrony Roślin-PIB TSD w Toruniu | redakcja@agropolska.pl

20-02-2019,7:00 Aktualizacja: 19-02-2019,7:30

A A A

Wybór nawozu nie może być przypadkowy. Foto_Arkadiusz_Artyszak

Obecnie oferta rynkowa nawozów fosforowych i potasowych, pod różnymi postaciami, jest ogromna. Ogólnie przedsiębiorcy mają do dyspozycji nawozy pojedyncze i wieloskładnikowe, które można dalej podzielić na kompleksowe, mieszane i mieszanki (blendingi). Wybór nie jest łatwy.

Należy kierować się przede wszystkim zawartością składników, rozpuszczalnością w wodzie oraz przydatnością do równomiernego wysiewu. Na ten ostatni parametr mają wpływ głównie: wyrównanie, masa i trwałość granul. Każdy gatunek roślin ma swoje specyficzne wymagania. Dlatego ważny jest również stosunek składników w nawozie.

Efektywność działania fosforu i potasu. Cz. 3

Dawki fosforu i potasu należy dostosować głównie do zasobności gleby oraz potrzeb pokarmowych roślin, które z kolei zależą od osiąganych plonów. Przyjmuje się, że przy zasobności średniej, ale w górnym zakresie...

czytaj więcej

Warto mieć na uwadze, że tylko część rozpuszczalna składnika w nawozie może zostać bezpośrednio pobrana przez korzenie. Inne formy muszą przejść odpowiednią transformację, a to wymaga niekiedy długiego czasu. Fosfor o największej rozpuszczalności zawarty jest w nawozach typu amofoski (fosfor w postaci fosforanu amonu), a w drugiej kolejności nitrofoski (fosfor w postaci fosforanu wapnia i fosforanu amonu). Ten drugi typ nawozu zawiera azot w formie amonowej i saletrzanej. Im więcej azotu azotanowego tym łatwiej nawóz jest rozpuszczalny.

Obecnie najbardziej skoncentrowanym nawozem fosforowym na rynku jest superfosfat wzbogacony, który zawiera 40 proc. P₂O₅ całkowitego, w tym 23,5 proc. rozpuszczalnego w wodzie, z którego może skorzystać większość roślin. Pozostała część jest dostępna dla gatunków z silnym systemem korzeniowym oraz na glebach kwaśnych.

W środowisku bardzo kwaśnym, pH poniżej 5,0, cała pula składnika ulegnie uwstecznieniu i będzie niedostępna. Szczególnie na glebach ubogich w fosfor oraz dla roślin jarych, taka forma fosforu nie jest zalecana.

Najtańszymi i najbardziej skoncentrowanym nawozem potasowym dostępnym na rynku jest 60 proc., krystaliczna sól potasowa. Droższym, ale zdecydowanie lepszym do równomiernego wysiewu jest forma granulowana nawozu. Poza tym do wyboru jest cała pula innych nawozów o różnej koncentracji potasu.

Bardzo często obok potasu znajdują się w nich dodatkowe składniki, jak np. siarka, magnez czy sód. Potas w tych nawozach występuje głównie w formie chlorków i siarczanów. Wybór konkretnego powinien być podyktowany przede wszystkim tolerancją rośliny na zawartość chlorków w glebie (tabela).

Tabela. Wrażliwość roślin uprawnych na zawartość chloru w glebie

Wymagania	Uprawa
Uprawy chlorkolubne: (preferowane nawozy mineralne chlorkowe)	buraki cukrowe, pastewne, seler
Uprawy tolerujące chlorki: (zalecane nawozy zawierające chlorki)	zboża, kukurydza, rzepak, mieszanki trawy i koniczyny, użytki zielone, soja, szparagi, kapusta głowiasta, czerwone buraczki, rabarbar.
Uprawy częściowo tolerujące chlorki: (można stosować nawozy zawierające chlor, ale tylko przed rozpoczęciem wegetacji)	ziemniaki sadzeniaki i spożywcze, słonecznik, pomidory, czarna porzeczka, rzodkiew, rzodkiewki, winorośl, kalarepa, kapusta, groszek, szpinak, marchew, por, chrzan, cykoria, owoce ziarnkowe.
Uprawy wrażliwe na chlorki: (nawozy potasowe powinny być stosowane wyłącznie w formie siarczanowej)	ziemniaki wysokoskrobiowe i uszlachetnione, tytoń, czerwona porzeczka, agrest, malina, chmiel, truskawka, jeżyna, jagoda czarna, pieprz, papryka chili, brzoskwinia, owoce ziarnkowe i pestkowce (szczególnie czereśnia), fasola zwykła, bób, ogórek, melon, cebula, sałata, warzywa wczesnowiosenne, wszystkie uprawy szklarniowe.